სომხეთი-საქართველოს ელექტროგადამცემი ხაზის მშენებლობა 2020 წელს „ადგილიდან დაიძრება“
400 კვ ძაბვის ხაზმა 2021 წელს სომხეთი და ირანი უნდა დააკავშიროს, ხოლო 2024 წელს სომხეთი და საქართველო. ამ დროს ოთხივე ქვეყანას მშვიდად შეეძლებათ ელექტროენერგიის ყიდვა და გაყიდვა.
„სომხეთი-სპუტნიკის“ ინფორმაციით, სრ ტერიტორიული მართვისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილემ, ჰაკობ ვარდანიანმა Sputnik Armenia–ს განუცხადა, რომ სომხეთ – საქართველოს ელექტროგადამცემი ხაზის დოკუმენტები მზად იქნება ორ – სამ თვეში.
ამჟამად, სომხეთსა და საქართველოს შორის ელექტროენერგიის გაცვლის სიმძლავრეები შეზღუდულია. არსებობს ერთი ხაზი 220 კვ ძაბვით და ორი ხაზი 110 კვ ძაბვით. ახლა დაგეგმილია 400 კვ ძაბვის ხაზის აშენება, რომელიც სომხეთს საქართველოსთან დააკავშირებს. სომხეთში იმავე სიმძლავრის ანალოგიურ ხაზს ირანი აშენებს, რომლის ამოქმედებაც მათ სურთ 2021 წელს. როდესაც ეს ორი ხაზი ამოქმედდება, ირანის, სომხეთის, საქართველოს და რუსეთის ენერგოსისტემები ერთი დერეფნით იქნება დაკავშირებული.
სომხეთის მხარემ უკვე დაასრულა მოლაპარაკებები პროექტის კრედიტორ KfW გერმანულ ბანკთან. ელექტროენერგიის გადამცემი საჰაერო ხაზი და მისი ქვესადგურები თითქმის მზადაა.
საკვანძო წერტილი იქნება დმმაშენის ქვესადგური. აქ დასრულდება ირანიდან მომავალი 400 კვ ხაზი და დაიწყება საქართველოში მიმავალი. ახლა ეს შეუძლებელია, რადგან ორი ქვეყნის ქსელები სხვადასხვა სინქრონიზაციით მოქმედებენ (საქართველო სინქრონიზებულია რუსეთთან, სომხეთი ირანთან). ამიტომ, ელექტროენერგიის გაცვლისთვის, სომხეთმა უნდა შეწყვიტოს მისი ქსელის სასაზღვრო მონაკვეთი და დაუკავშიროს იგი ქართულს (და პირიქით). მუდმივი დენის ჩართვის შემდეგ, ორ ქვეყანას შეეძლება მშვიდად გაცვალონ ელექტროენერგია. ამისათვის დამონტაჟდება კიდევ ერთი 350 მეგავატიანი გადამცემი ბლოკი. მაგრამ სავარაუდოა, რომ ორივე თავისუფალი იქნება. ყოველივე ეს ირანის და რუსეთის მონაწილეობით რეგიონალური გაცვლის მძლავრ არხს გახსნის არა მხოლოდ ორ ქვეყანას შორის.
შედეგად, სომხეთს შეეძლება რუსეთში ელექტროენერგიის გაყიდვა და მთლიანად წვდომა ევრაზიული კავშირის ელექტროენერგიის მთლიან ბაზარზე, რომელიც ამოქმედდება 2025 წელს.
სამინისტრო მშენებლობის ტენდერებს დაამტკიცებს უახლოეს ორ-სამ თვეში. გათვალისწინებულია სამი: ქვესადგურის, მუდმივი დენის ჩანართის და ელექტროგადამცემი ხაზის ტენდერი.
”წელს გვსურს გამოვაცხადოთ ტენდერი მშენებლობისთვის”, – განაცხადა ტერიტორიული ადმინისტრაციისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილემ, ჰაკობ ვარდანიანმა.
პროექტის ღირებულება 188 მილიონი ევროა, ვადა 3-4 წელი. ქვესადგური და ხაზი უნდა აშენდეს სამ წელიწადში; ჩანართის აშენებას ოთხი წელი დასჭირდება. ეს არის რთული სტრუქტურა, რომელიც რამდენიმე ათეულ ჰექტარს იკავებს, ასობით ერთეული ტექნიკის აღჭურვილობით.
საქართველო ასევე ელოდება მშენებლობის დაწყებას სომხეთში, რადგან KfW იქაც ასევე აფინანსებს ასეთ პროექტს. საქართველოსა და რუსეთს შორის 500 კვ ძაბვით ელექტროგადამცემი ხაზი მოქმედებს. ახლა გერმანული კრედიტით მეორეს ააშენებენ ჩრდილოეთ ოსეთის მიმართულებით. იგი გააგრძელებს სომხეთის მხრიდან 400 კვ ძაბვის ხაზს.
”პროექტი რამდენჯერმე განვიხილეთ, გადავავადეთ ვადები. ახლა ჩვენ ვამთავრებთ ყველა ტექნიკური დეტალის განხილვას”,- ხაზი გაუსვა მინისტრის მოადგილემ.
შეგახსენებთ, რომ ოთხმხრივი ენერგეტიკული დერეფნის შესახებ შეთანხმებას ხელი მოაწერეს სომხეთის, რუსეთის, ირანის მინისტრებმა და საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილემ 2016 წლის აპრილში, ერევანში.
