ანალიტიკამთავარი

თურქეთის ახალი ავანტიურა

,,Lragir.am“ წერს, რომ 21 აგვისტოს, თურქეთის პრეზიდენტი რეჯეპ ტაიპ ერდოღანი გამოაცხადებს დიდი გაზის საბადოს აღმოჩენისა და თურქეთისთვის მოსალოდნელი ეკონომიკური სასწაულის შესახებ. ზოგი ირწმუნება, რომ საბადო შავ ზღვაშია, ზოგი კი ირწმუნება, რომ ნახშირწყალბადების მარაგი აღმოაჩინეს ხმელთაშუა ზღვის აღმოსავლეთში. მაგრამ იმის გამო, რომ თურქეთს სერიოზული პრობლემები აქვს ხმელთაშუა ზღვაში, გაზი “აღმოაჩინეს” შავ ზღვაში.
Haberturk იუწყება, რომ Fatih-1 საბურღმა გემმა გაზი აღმოაჩინა შავ ზღვაში მდინარე დუნაის ჩადინების რაიონში, ბულგარეთთან საზღვრის ახლოს.

ექსპერტები ამბობენ, რომ თუ გაზის მარაგი დადასტურდება, თურქეთმა შეიძლება მთლიანად უარი თქვას რუსულ გაზზე. თუმცა, აზერბაიჯანული პოლიტიკური კომენტატორის ემილ მუსტაფაევის თქმით, თურქეთმა უკვე უარი თქვა გაზპრომზე და გადავიდა აზერბაიჯანულ გაზზე. მისი მოსაზრებით, ტავუშის მიმართულებით მიმდინარე ბრძოლები იქცა რუსეთის ენერგეტიკული გიგანტების მიერ აზერბაიჯანის, თურქეთისა და ევროკავშირის კომუნიკაციების მიმართ მუქარის უნიკალურ მანიფესტაციად.
ბოლო დრომდე, თურქეთი იყო რუსული გაზის მეორე უდიდესი მომხმარებელი გერმანიის შემდეგ. ამჟამად გაზპრომის წილი 10-15-ჯერ შემცირდა.

კიდევ ერთი აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგი, რასიმ მუსაბეკოვი მიიჩნევს, რომ აზერბაიჯანული ნავთობისა და გაზსადენების დროებითმა შეფერხებამაც კი შეიძლება ხელი შეუწყოს გაზპრომს და როსნეფტს, ასევე ”დაარწმუნოს ყველა, რომ აზერბაიჯანული მარშრუტი სანდო არაა და რომ საქმე უნდა ჰქონდეთ რუსულ  მომწოდებლებთან”.

მოვლენების განვითარების დინამიკა აჩვენებს, რომ ალიევი და ერდოღანი ცდილობდნენ დიდი ავანტიურის გათამაშებას. ჯერ თურქეთმა აიძულა რუსეთი მილიარდები დაეხარჯა წყალქვეშა მილსადენზე, შემდეგ კი თითქმის შეაჩერა რუსეთიდან გაზის ყიდვა. ამავდროულად, თურქეთმა და აზერბაიჯანმა  მილსადენი დასავლური ინვესტიციებით საქართველოსა და თურქეთის გავლით მიიტანეს ევროპამდე, მაგრამ ჯერ კიდევ არ მიუღათ თანხმობა თურქმენეთიდან ბაქომდე მილსადენის მშენებლობის შესახებ. TANAP წარმატებას ვერ მიაღწევს თურქმენული გაზის გარეშე, და ანკარას პრობლემები შეექმნება ინვესტორების წინაშე.

ერდოღანი ცდილობდა ამ პრობლემის თავიდან აცილებას. ალიევის დახმარებით, თურქეთმა დაძაბულობაზე უბიძგა სომხეთის საზღვარზე, მილსადენისთვის დარტყმის მიყენებისა და ამაში სომხეთის და რუსეთის დადანაშაულებისთვის. ეს ხრიკი ჩავარდა და ევროპა ვაი თუ დაიჯერებდა ამას. და შემდეგ ერდოღანს მოუწია სასწრაფოდ გაზის პოვნა. ხმელთაშუა ზღვაში ის შეხვდა  წინააღმდეგობას ევროპისა და ისრაელის მხრიდან და ახლა ირწმუნება, რომ შავ ზღვაში გაზი იპოვა.

ნახეთ მეტი
Back to top button