რეგიონულ კონფლიქტების ძალისმიერი გადაჭრა გამორიცხულია, სომხეთისათვის მისაღები არ არის არც სამხედრო რიტორიკა და არც კონფლიქტში ახალი სახელმწიფოების ჩართვის მცდელობები. ასეთი განცხადება გააკეთა სომხეთის თავდაცვის მინისტრმა დავით ტონოიანმა მოსკოვში, დსთ-ს, შთო- სა და კუხო – ს ქვეყნების თავდაცვის მინისტრების ერთობლივ სხდომაზე. მისი გამოსვლა გამოაქვეყნა თავდაცვის სამინისტროს სპიკერმა შუშან სტეპანიანმა.
ტონოიანმა ხაზი გაუსვა, რომ ყოველი ინციდენტის შემდეგ, რაც საბრძოლო ტელეოლოგიის გაგრძელებაა, ძალები, რომლებიც ახორციელებენ ასეთ პოლიტიკას, ისევ და ისევ დარწმუნებულნი არიან, რომ ეს მიდგომა არ არის ეფექტური და არ იწვევს სასურველ შედეგს.
”რუსეთის ყოფნა რეგიონში, ასევე სამხედრო-პოლიტიკური თანამშრომლობის გაძლიერება სომხეთსა და რუსეთს შორის, არის პოტენციური შემაკავებელი ფაქტორი, რომელიც ხელს უწყობს რეგიონულ სტაბილურობასა და უსაფრთხოებას”, – თქვა ტონოიანმა.
მისი თქმით, ყველა განგაშის ენით საუბრობს სახელმწიფოთაშორისო ურთიერთობებში დაძაბულობაზე, ესკალაციაზე, ეთნიკური და რელიგიური ნიშნით შიდა კრიზისების გამო კონფლიქტის ზონების გაფართოებაზე.
”ამავე დროს, ჩვენი სამყარო უფრო მეტად ურთიერთდაკავშირებული გახდა. ამა თუ იმ რეგიონში ნებისმიერ არასტაბილურობას შეიძლება უარყოფითი შედეგები მოჰყვეს მთელი მსოფლიოსთვის. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თანამედროვე პირობებში შეუძლებელია რეგიონალური უსაფრთხოების უზრუნველყოფა დადგენილი გლობალური უსაფრთხოების სისტემის გარეშე. ნებისმიერი რეგიონული კონფლიქტის ესკალაცია პირდაპირ გავლენას ახდენს ზოგადად საერთაშორისო უსაფრთხოებაზე. ”ეს ეხება არა მხოლოდ სამხედრო-პოლიტიკურ თემებს, არამედ პანდემიას, რომელიც, როგორც მრავალი ქვეყნის გამოცდილებამ აჩვენა, უსაფრთხოების საერთო პრობლემად იქცა”, – თქვა მინისტრმა.
ტონოიანის თქმით, საერთაშორისო საზოგადოების მთავარი ამოცანაა მდგრადი მშვიდობის დამყარება, რომელიც ემყარება ახალი არასტაბილურობის კერების შექმნას რეგიონული გეოპოლიტიკური მისწრაფებების იძულებით. ეს შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ყველა მხარე კეთილსინდისიერად განახორციელებს ყველა საერთაშორისო ვალდებულებას და გაძლიერდება კოლექტიური პრინციპები, პირველ რიგში, გაეროს მექანიზმები.
„ამგვარად, საერთაშორისო სამართლის ნორმებისა და პრინციპების მყარად დაცვას გადამწყვეტი როლი ენიჭება კონფლიქტების პრევენციის მიმართულებით. ქვეყნებს შორის დავების და უთანხმოების გადაჭრის საფუძველი უნდა იყოს მხოლოდ მშვიდობიანი მოლაპარაკებები, რომლებიც ემყარება შიდა საქმეებში ჩაურევლობის პრინციპს”, – აღნიშნა ტონოიანმა.
”სამწუხაროდ, მე უნდა განვაცხადო, რომ სამხრეთ კავკასიის სამხედრო-პოლიტიკური ვითარება ხასიათდება კონფლიქტის დიდი პოტენციალით. ბოლო პერიოდში რეგიონში შეინიშნებოდა დაპირისპირების ესკალაცია, რაც, ჩვენი შეფასებით, გამოწვეულია გარკვეული ქვეყნების ამბიციების გაზრდით. ჩვენს რეგიონში დინამიურად განვითარებული სამხედრო-პოლიტიკური მოვლენები შეიძლება შეფასდეს, როგორც გეოპოლიტიკური ინტერესების კონფლიქტი, რომლის მთავარი ფაქტორია უსაფრთხოების საერთო ხედვის არარსებობა, ასევე რისკის შემცირების მექანიზმები”, – თქვა მან.
ტონოიანის აზრით, სომხეთის სტრატეგიული ინტერესების სფეროში არის არა მხოლოდ კავკასიის რეგიონი, არამედ მასში შედის კუხო- ს პასუხისმგებლობის არეალი, აგრეთვე ახლო აღმოსავლეთისა და ხმელთაშუა ზღვის აღმოსავლეთი რეგიონი.
„ამის საფუძველზე, სომხეთი დაინტერესებულია აღნიშნულ რეგიონებში მშვიდობისა და სტაბილურობის შენარჩუნებით. როგორც ადრე, ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლა.
სომხეთის თავდაცვის მინისტრმა აღნიშნა, რომ ამიერიდან სომხეთი აპირებს თავისი წვლილი შეიტანოს გაეროს მიერ უფლებამოსილ ინიციატივებში, რომლებიც ხორციელდება სხვადასხვა გეოგრაფიულ, კლიმატურ, ეროვნულ-რელიგიურ-ოპერატიულ გარემოში, რისთვისაც ერევანი მზად არის არსებული პოტენციალის გამოსაყენებლად.
დასასრულს, ტონოიანმა აღნიშნა, რომ არსებულ ვითარებაში განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს მრავალმხრივ თავდაცვის სფეროში თანამშრომლობის შემდგომ გაღრმავებასა და გაფართოებას, განსაკუთრებით დსთ-ს, შთო- სა და კუხო – ს ფარგლებში. მინისტრის თქმით, ეს საშუალებას მისცემს გააერთიანონ პასუხისმგებელი, თანმიმდევრული კოლექტიური ძალისხმევა ომის საფრთხის, შეიარაღებული კონფლიქტის, აგრეთვე საერთაშორისო და რეგიონალური უსაფრთხოების თავიდან ასაცილებლად.
