კულტურისა და მეცნიერების ფესტივალის ,,სთარმუს“-ის ორგანიზატორების ძალისხმევით ხელახლა გამოიცა ოპერის სუპერვარსკვლავის მონსერატ კაბალიეს ალბომი «The Island of Christianity: Armenia and Artsakh» (ქრისტიანობის კუნძული: სომხეთი და არცახი). დისკში შედის 10 სიმღერა, მათ შორის კომიტასის “კრუნკი”, “ჩინარ მე”, რომელთა ინსტრუმენტალიზაცია განახორციელა ჯონ მეტკეფმა და შეასრულა ლონდონის სამეფო ფილარმონიულმა ორკესტრმა.
“არმენპრესის” კორესპონდენტთან საუბრისას, ფესტივალის “სთარმუს”- ის თანადამფუძნებელმა, დირექტორმა და გამგეობის წევრმა გარიკ ისრაელიანმა განაცხადა, რომ განმეორებით გამოცემული ალბომის პრეზენტაცია გაიმართა 6 დეკემბერს კუნძულზე ლა პალმა, 130 სტუმრის მონაწილეობით.
ისრაელიანმა შეახსენა, რომ 2013 წელს ალბომი გამოვიდა შეზღუდული რაოდენობით, შემდეგ მათ გადაწყვიტეს მისი ხელახლა გამოცემა და ფართო გაყიდვა. ზოგიერთმა გარემოებამ ხელი შეუშალა და იდეა არ განხორციელდა. მონსერატ კაბალიეს გარდაცვალების შემდეგ, ალბომის ხელახალი გამოშვების საკითხი წამოჭრა მომღერლის ძმამ. ”მან თქვა, რომ ნანობს, რომ ლამაზი პროექტი ფართოდ არ იქნა გამოყენებული და შესთავაზა მისი ხელახლა გამოშვება. დავიწყეთ მუშაობა ამ მიმართულებით და გაჩნდა იდეა, რომ მოეწყოთ სთრმუსის ფესტივალი სომხეთში. ომის შემდეგ, ჩვენ დავაჩქარეთ წარმოების პროცესი. ჩვენ გვინდა, რომ ალბომი გამოვიტანოთ გლობალურ გაყიდვაში ”, – აღნიშნა გარიკ ისრაელიანმა.
ამჟამად ალბომი მხოლოდ ინტერნეტით იყიდება, მაგრამ ისინი აპირებენ წარმოადგინონ იგი სხვადასხვა პლატფორმაზე, ორგანიზება გაუწიონ პრეზენტაციებს მსოფლიოს არაერთ ქვეყანაში, ითანამშრომლონ სომხურ თემებთან და მხატვრებთან.
მისივე თქმით, ალბომის ხელახალი გამოცემა კიდევ ერთი ნაბიჯია იმისთვის, რომ სომხეთი და არცახი მსოფლიოში ცნობილი გახდეს ამ რთულ დღეებში. ”როდესაც ამ პროექტს ადრე ვუწყობდი პროპაგანდას, ყოველთვის ვამბობდი, რომ ასეთი ინიციატივებისთვის ამაზე კარგი ელჩები არ არიან. მონსერატ კაბალიეს მსგავსად სუპერვარსკვლავის მონაწილეობა ზრდის როგორც სომხეთის, ასევე არცახისა და სომხეთის გენოციდის აღიარებას. ერთია, როდესაც ჩვენ სომეხები საკუთარ თავზე ვსაუბრობთ, სხვაა, როდესაც მსოფლიოში ცნობილი საოპერო მომღერალი წამოჭრის საკითხს. ბევრი ასეთი პროექტი უნდა იყოს ”, – აღნიშნა ინიციატივის ავტორმა.
ისრაელიანმა ხაზი გაუსვა, რომ არსებობს სხვა ცნობილ ადამიანებთან თანამშრომლობის იდეები, მაგრამ ყველას არ სურს საკუთარი იმიჯის დაკავშირება ამა თუ იმ ერის პრობლემებთან. ”ბევრი მხატვარი უპირველეს ყოვლისა ფიქრობს თავის ფინანსებზე და არ რისკავს, მაგრამ არსებობენ შემქმნელები, რომელთათვისაც მნიშვნელოვანია გლობალური პრობლემები, ისინი დიდ ადგილს უთმობენ თავიანთ კარიერაში სხვადასხვა საკითხის გადაწყვეტას. ჩვენ ასეთ ხალხთან უნდა ვიმუშაოთ, ”- დაასკვნა გარიკ ისრაელიანმა.
2013 და 2014 წლებში მონსერატ კაბალიემ მოინახულა მსოფლიოს უძველესი ეკლესიები და მონასტრები. მისი ვიზიტი სომხეთში ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად მიღებიდან 1700 წლის იუბილეს მიეძღვნა. მა ს გამოსვლა ჰქონდა ერევანსა და სტეფანაკერტში, ჩაწერა სიმღერები, რომელთა ნაწილი სომხურ ენაზე იყო.
კაბალიეზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა იმან, რაც მან ნახა სომხეთსა და არცახში ვიზიტის დროს – ძველი ქრისტიანული ძეგლები, როგორიცაა წმინდა ეჯმიაძინის საკათედრო ტაძარი და ამარასი. ”სომხეთი ჩემგან ძალიან შორს არის, მაგრამ გულთან ძალიან ახლოსაა. ”ვარ რა ბოლომდე ქრისტიანი, მე შემიყვარდა სომხეთი და არცახი”, – აღნიშნა მომღერალმა. ალბომს, რომელიც მისი ვიზიტის შედეგად გამოვიდა, მომღერალმა დაარქვა «The Island of Christianity: Armenia and Artsakh» (ქრისტიანობის კუნძული: სომხეთი და არცახი).
ალბომის ექსკლუზიური გამოცემა, რომელიც მოიცავდა CD, DVD და blue-ray, გამოვიდა და წარმოდგენილი იქნა პარიზში 2013 წლის დეკემბერს. შარლ აზნავურმა, რომელიც ღონისძიებას ესწრებოდა, აღნიშნა ”მონსერატ კაბალიემ იგრძნო სომეხი ხალხის სული და გახსნა იგი მთელი მსოფლიოს წინაშე”.
მე -10 საუკუნის სამონასტრო კომპლექსის – დადივანკის შესახებ მუსიკალური ვიდეომასალის აკომპანიმენტად საოპერო ვარსკვლავმა ალბომისთვის აირჩია ვანგელისის სიმღერა “Like a Dream”. დადივანქი სომხური რენესანსის ერთ – ერთ მარგალიტად ითვლებოდა, რომელიც ჯერ კიდევ ჩვ.წ.აღ. I საუკუნეში წარმოადგენდა ქრისტიანულ სიწმინდე.
ალბომს კიდევ ერთზე ძალიან მნიშვნელოვანი დახასიათება აქვს – ჯგუფ ქუინის სოლისტ ფრედი მერკურისთან ერთობლივი მუშაობიდან 25წლის შემდეგ ალბომის წყალობით მონსერატ კაბალიემ ჯგუფ ქუინიდან ბრაიან მეისთან ერთად ჩაწერა სიმღერა «Is This the World We Created?», რომლის არანჟირების შემსრულებელი და პროდიუსერი იყო ბრაიან მეი. ვიდეო მოგვითხრობს ებრაელების, სომეხთა გენოციდისა და კაცობრიობის წინააღმდეგ განხორციელებული სხვა დანაშაულების შესახებ.
სომხური დუდუკის მაგიური ჟღერადობა გვხვდება სიმღერებში “Krunk”, “Chinar es” და “La Habanera”. კაბალიე და ვანგელისი ამ უძველესი სომხური მუსიკალური ინსტრუმენტის თაყვანისმცემლები იყვნენ და ბრაიან მეინ ჰანს ციმერის ნაწარმოებიც კი შეასრულა ფილმ “გლადიატორში” დუდუკის ოსტატ ჯივან გასპარიანთან ერთად, ტრომსოში 46664 კონცერტის დროს.
ანჟელა ჰამბარძუმიანი
