თურქეთს ესმის, რომ რაც უფრო მეტი მოთამაშეა ყარაბაღის კონფლიქტის მოგვარების პროცესში, მით უფრო რთული იქნება პრობლემის გადაჭრის პროცესი. ასეთი აზრი Sputnik სომხეთთან საუბრისას გამოთქვა პოლიტოლოგმა ალენ ღევონდიანმა.
მან აღნიშნა, რომ თურქული მხარის ძალისხმევით, 3 + 3 ფორმატის იდეა ჯერ კიდევ 2000-იან წლებში შემოიტანეს, და გეოპოლიტიკური გაგებით, მისი შინაარსი ემყარება თეზისს, რომ რეგიონული პრობლემები უნდა გადაწყდეს რეგიონის ქვეყნების და იმპერიების ჩართვით, და რეგიონის გარეთ მყოფი სახელმწიფოები და ჩარჩოები არ უნდა იყოს ჩართული პრობლემების მოგვარებაში.
,,რა თქმა უნდა, საუბარია დიდ პოლუსებზე, რომელიც არის ევროკავშირი, აშშ, შესაძლოა ჩინეთიც. თურქეთს ესმის, რომ რაც უფრო მეტი მოთამაშე იქნება, მით უფრო რთული იქნება პრობლემის გადაჭრის პროცესი, და ყოველთვის ვერ გამოვა ისე, როგორც მას სურს”, – თქვა პოლიტოლოგმა.
ღევონდიანის შეფასებით, თურქეთისთვის ახლა ფანჯარა გაიხსნა, რადგან ეუთოს მინსკის ჯგუფმა აჩვენა, რომ იგი არაეფექტურია პოლიტიკური საკითხის გადასაჭრელად, მეორეს მხრივ, სომხეთის სათავგადასავლო პოლიტიკის შედეგად აზერბაიჯანმა მიიღო ძალზე მომგებიანი მდგომარეობა, და ჩვენ ვნახეთ რა მოხდა 44 დღიანი ომის შედეგად.
შეეხო რა იმ ქვეყნებს, რომლებიც ფორმატის პოტენციურ მხარეს წარმოადგენენ, ღევონდიანმა აღნიშნა, რომ კერძოდ, ირანს ფორმატში არ აქვს მანევრირების დიდი ველი, და რამდენადაც ადრე თავშეკავებული და გაწონასწორებული იყო, მაგრამ ახლა მან უნდა აჩვენოს გააქტიურება, რომ არ დარჩეს პროცესის მიღმა. ირანი არ გამორიცხავს ზემოაღნიშნულ ფორმატის ქვეშ კონტაქტების შესაძლებლობას, რადგან მასში აშშ და ევროკავშირი არ ჩაერთვებიან, ანუ პრობლემების მოგვარება დამოკიდებული იქნება რეგიონის ქვეყნების დიპლომატიურ ძალისხმევაზე.
,,მაგრამ აუცილებელია იმის გაგება, თუ რა დონის იქნება თურქეთის მონაწილეობა და გავლენა. რაც უფრო დიდი იქნება ის, მით უფრო გაიზრდება ირანის შეშფოთება, თუმცა ჯერ ნაადრევია ამაზე საუბარი”, – აღნიშნა პოლიტოლოგმა.
რაც შეეხება რუსეთს, ღევონდიანმა ხაზი გაუსვა, რომ რუსეთისთვის 9 ნოემბრის განცხადება რეგიონში გარკვეული სტაბილურობის დამყარების შესახებ 44-დღიანი ომის შემდეგ შეიძლება განხილულ იქნეს ინსტიტუციონალურ ჩარჩოებში, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ თურქეთ-რუსეთის ურთიერთობებმა არცახის ომის შემდეგ მიაღწიეს განსაზღვრულ კონსენსუსს, მაგრამ ისინი მეტწილად ძალიან კონკურენტუნარიანი არიან.
პოლიტოლოგი სკეპტიკურად უყურებს იმ საკითხს, რომ შესაძლებელი იქნება მოლაპარაკებების, თანამშრომლობის ატმოსფეროს და ეფექტურობის უზრუნველყოფა. მისივე თქმით, შეიძლება არსებობდეს მიდგომების დაახლოება სიტუაციური გადაჭრის საკითხებზე, მაგრამ საბოლოო გადაწყვეტა გლობალურ კონკურენციულ სფეროში რეალობად ვერ იქცევა, რადგან 44-დღიანი ომის შემდეგ რუსეთსა და თურქეთს შორის მხოლოდ ეპიზოდური კონსენსუსი ჩამოყალიბდა, რომელიც შეიძლება ძალიან ხანმოკლე იყოს.
