„თუ ნეო-თალიბანი მოახერხებს მთავრობის ყველა ინსტიტუტის ჩამოყალიბებას და მათ კონტროლს, ჩვენ შეგვიძლია ვისაუბროთ ავღანეთში წარმატებულ გადატრიალებაზე”,-თქვა არაბოლოგმა ჰაიკ ქოჩარიანმა დღეს კლუბ „მუხლი მე-3“-ში ჩატარებული დებატებისას „არასტაბილური ავღანეთი: როგორ გავანეიტრალოთ სამხრეთ კავკასიის ახალი საფრთხეები”.
არაბოლოგის თქმით, ნეო-თალიბებს აქვთ მკაფიო იდეოლოგია, რომლითაც მათ სურთ პოლიტიკის ჩამოყალიბება, ეს შესამჩნევი იყო ჯერ კიდევ 2016 წლიდან მოსკოვში, ყატარსა და იაპონიაში სხვადასხვა პლატფორმებზე მათი შეხვედრების დროს.
ჰაიკ ქოჩარიანმა აღნიშნა, რომ პრობლემურ საკითხებში, მაგალითად, ქალთა უფლებებთან დაკავშირებით, მათი განცხადებები განსხვავდება 90 -იანი წლების თალიბანის წინა განცხადებებისგან. მაგალითად, არის მკაფიო პოზიცია, ქალი მთლიანად დაფარული უნდა იყოს თუ თავსაბურავი საკმარისია, რაც დიდი ცვლილებაა. ეს ისევ ისლამურ ღირებულებებზე დაფუძნებული სახელმწიფოს არსებობაა, მაგრამ განსხვავებული მიდგომებით“.
პოლიტოლოგმა ბენჯამინ პოღოსიანმა აღნიშნა, რომ ჯერ კიდევ 2020 წლის თებერვალში, როდესაც დოჰაში ხელი მოეწერა “შეერთებული შტატები-თალიბანის მოძრაობის” სამშვიდობო შეთანხმებას, რომელმაც დაადგინა ვადა 2021 წლამდე. 1 მაისისთვის აშშ -ს ჯარებს უნდა დაეტოვებინა ავღანეთი და რეგიონის ყველა მოთამაშისთვის უკვე ცხადი იყო, რომ თალიბები საბოლოოდ მოვიდოდნენ ავღანეთის ხელისუფლებაში.
როგორც მან აღნიშნა, ავღანეთის საქმეებზე შეიქმნა გაფართოებული ოთხეული: შეერთებული შტატები, ჩინეთი, პაკისტანი, რუსეთი, რომლებიც ინტენსიურ მოლაპარაკებებს აწარმოებდნენ თალიბანთან, ავღანეთის პრეზიდენტ აშრაფ ღანისთან, ცდილობდნენ მიეღწიათ შეთანხმებისათვის, რომლის მიხედვითაც თალიბანი იქნებოდა მთავრობის ნაწილი, მაგრამ არა ისე, რომ მას მთლიანად აეღო ძალაუფლება.
ერთ -ერთი ბოლო შეხვედრა შედგა 2021 წელს, მარტში, აშშ -ის პრეზიდენტმა ბაიდენმა გამოაცხადა, რომ მას კიდევ რამდენიმე თვე დასჭირდება ავღანეთიდან ამერიკელი ჯარების გაყვანისთვის, ვადა დაითქვა 11 სექტემბრისათვის და შემდეგ კი 31 აგვისტოსათვის. ბევრისთვის მოულოდნელი იყო, რომ თალიბანმა დაიკავა დიდი ქალაქები თითქმის წინააღმდეგობის გარეშე. 11-12 აგვისტოს, აშშ-ს დაზვერვის სამსახურმა გამოაქვეყნა ანგარიში, რომ ქაბული შეიძლება თალიბანის კონტროლის ქვეშ გადავიდეს 90 დღის შემდეგ, მაგრამ ანგარიშის გამოქვეყნებიდან სამ დღეში თალიბები შევიდნენ ქაბულში“.
რაც შეეხება რეგიონის რეაქციას, პოლიტოლოგმა ხაზი გაუსვა, რომ რუსეთის რეაქცია ახლა გაცილებით რბილია ვიდრე 1996 წელს, როდესაც ავღანეთში თალიბები მოვიდნენ ხელისუფლებაში. „თალიბანმა აღიარა იმ დროს ჩეჩნეთის დამოუკიდებლობა, რაც პრობლემური იყო რუსეთისთვის. ახლა კი ჩვენ მომწრე ვართ რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებების იმის შესახებ, რომ ავღანეთში სიტუაცია არც ისე საშინელია. უფრო მეტიც, ავღანეთში რუსეთის ელჩმა გუშინ განაცხადა, რომ ქაბულში ვითარება 15 აგვისტოდან უფრო მშვიდია, ვიდრე ეს იყო მანამდე. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ ასევე განაცხადა, რომ თალიბანთან მოლაპარაკება უფრო ადვილია, ვიდრე აშრაფ ღანის მთავრობასთან. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რუსეთს არ აწუხებს თალიბანის ხელისუფლებაში მოსვლა და ისლამური ლიბერალიზმის გავრცელება ცენტრალურ აზიაში“.
