ერთი წლის წინ, ამ დღეს, 27 სექტემბრის დილის 7:10 საათზე, არცახიდან პირველი ცნობა მოვიდა, რომ აზერბაიჯანმა საჰაერო და სარაკეტო იერიში განახორციელა.
საომარი მოქმედებები მიმდინარეობდა არცახ-აზერბაიჯანის კონტაქტის მთელ ხაზზე, ასევე სომხეთ-აზერბაიჯანის საკონტაქტო ხაზის ზოგიერთ მონაკვეთზე.
სომხეთსა და არცახში გამოცხადდა საომარი მდგომარეობა, საერთო მობილიზაცია.
44 დღის შემდეგ, 2020 წლის 10 ნოემბერს, რუსეთის ფედერაციის უშუალო შუამავლობით გაფორმდა სამშვიდობო ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, არცახის რესპუბლიკის ტერიტორიის უმეტესი ნაწილი აზერბაიჯანის კონტროლს დაექვემდებარა. ყოფილი მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის ტერიტორიის გარეთ არსებული ყველა რეგიონი, გარდა ლაჩინის დერეფნის, ქალაქ შუშისა, ჰადრუტის რეგიონის უმეტესი ნაწილისა, ასკერან-მარტაკერტის რეგიონის ზოგიერთი სოფელი და ისრაელის საზღვრები დაცულია რუსი სამშვიდობოების მიერ.
სომხეთის პრემიერ მინისტრის ნიკოლ ფაშინიანის განცხადებით 44-დღიანი ომის შედეგად დაიღუპა 3777 ადამიანი, მათგან 3702 სამხედრო მოსამსახურე, 75 – სამოქალაქო პირი, 243 სამხედრო მოსამსახურის ადგილმდებარეობა უცნობია.
არცახის რესპუბლიკის საგანგებო სიტუაციების სამსახურის უახლესი მონაცემებით, ცეცხლის შეწყვეტის შემდეგ, დღემდე ნაპოვნია 1670 ნეშტი. სამძებრო სამუშაოები არცახის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ამ დრომდე გრძელდება.
ომის დროს აზერბაიჯანმა გამოიყენა უპილოტო მფრინავი აპარატების მთელი არსენალი, უახლესი ტექნიკა, მძიმე არტილერია. მას მე -5 თაობის ომი ეწოდა და საომარი მოქმედებების ინტენსივობის თვალსაზრისით და აღჭურვილობის მოცულობით ის შედარებული იქნა 2003 წლის ერაყის ომთან (აშშ -სა და ერაყს შორის).
თურქეთმა ღიად მიაწოდა სამხედრო დახმარება აზერბაიჯანს. სირიიდან დაქირავებული ტერორისტები მონაწილეობდნენ სომეხი ახალგაზრდების წინააღმდეგ ბრძოლაში.
ბევრმა ქვეყანამ – საერთაშორისო ორგანიზაციამ – მკაცრად დაგმო კონფლიქტი და მოუწოდა მხარეებს დაუყოვნებლივ შეწყვიტონ ცეცხლი და განაახლონ კონსტრუქციული მოლაპარაკებები.
ერთი წლის შემდეგ, არცახის სტატუსის საკითხი არ მოგვარებულა. აზერბაიჯანმა და თურქეთმა წამოაყენეს წინაპირობები სომხეთთან ურთიერთობის ნორმალიზებისთვის.
სომხეთის მთავრობა არის რეგიონში სტაბილურობის დამყარების და მშვიდობის ხანგრძლივი ატმოსფეროს შექმნის მომხრე.
