რუსეთ-უკრაინის ომში, უახლესი იარაღის პარალელურად, მოქმედებს დიპლომატიური იარაღი, საინფორმაციო რესურსები, ყველა შესაძლო და შეუძლებელი ფინანსური შეზღუდვა, სმარტფონების გათიშვა და ფილმების ყურების აკრძალვაც კი. ამ ფონზე როგორ არიან განლაგებული ჩვენი რეგიონის ქვეყნები?
რუსეთთან მჭიდრო ეკონომიკურ პარტნიორობასთან დაკავშირებით, თურქეთი ატარებს სწორ თურქულ პოლიტიკას რუსეთ-უკრაინის კონფლიქტის დღეებში. ხურავს სამხედრო გემების გავლას ბოსფორისა და დარდანელის გავლით, აკეთებს განცხადებებს თურქული დიპლომატიის სტილში. ქვეყნის პრეზიდენტი აცხადებს, რომ ისინი ხელს უშლიან კრიზისის გაღრმავებას. „ჩვენ გადაწყვეტილი გვაქვს გამოვიყენოთ მონტრიოს კონვენციით მინიჭებული უფლებამოსილებები, რათა გემებს მივცეთ საშუალება გადაკვეთონ სრუტეები ისე, რომ თავიდან აიცილონ კრიზისის შემდგომი ესკალაცია“, – თქვა ერდოღანმა.
თურქეთმა არ აღიარა ყირიმი რუსეთის შემადგენლობაში, მეტიც, ანკარა ყოველთვის მაღალ დონეზე აცხადებდა, რომ მხარს უჭერს ყირიმის უკრაინაში დაბრუნებას. მანამდე ერდოღანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ყირიმელი თათრები თურქების ძმები არიან და უკრაინას თურქეთთან აერთიანებენ.
როგორც ექსპერტები აღნიშნავენ, ანკარა ერთი ხელით ეფერება, მეორეთი მოქმედებს. ყოველივე ამას ორივე მხარე ხედავს და ესმით.
„ერთის მხრივ, ერდოღანი ან მხარს უჭერს მშვიდობას, მეორე მხრივ, ის უკრაინას აწვდის Bayraktar TB2 საზენიტო დრონების ახალ პარტიას. ისინი უკვე ჩაბმული არიან ბრძოლაში”, – წერს უკრაინის თავდაცვის მინისტრი ალექსეი რეზნიკოვი Facebook-ის საკუთარ გვერდზე.
თუ ანკარას ურთიერთობა მოსკოვთან პარტნიორულია, მაშინ ბაქო მოკავშირეა. ასეთები გახდნენ ამ ბოლო დროს. რუსული სპეცოპერაციების წინა დღეს, ალიევმა მოსკოვში მოაწერა ხელი 43 პუნქტიან მოკავშირეობის შეთანხმებას, რომელიც ასევე ითვალისწინებს ორმხრივ სამხედრო დახმარებას უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად. მანამდე შუშის დეკლარაცია უკვე რატიფიცირებული იყო თურქეთ-აზერბაიჯანის პარლამენტებში, თითქმის მსგავსი დებულებებით. ბაქოში დღეს ის საჯაროდ ლოიალურია მოკავშირის მიმართ, მაგრამ ქვეყანაში იმართება რუსეთის, პუტინის საწინააღმდეგო დემონსტრაციები. და ეს ის ქვეყანაა, სადაც, ასე ვთქვათ, ხელისუფლების ნებართვის გარეშე საუბარიც კი შეუძლებელია. აზერბაიჯანელები ჰუმანიტარულ მოწოდებებს ავრცელებენ, მაშინ როცა მათ არ დაინდეს სომეხი მოხუცებისა და ბავშვების სიცოცხლეც კი. ამ საოცარ მიდგომას თავისი ახსნა აქვს, ამბობს აზერბაიჯანელი ექსპერტი არტიომ ტონოიანი.
„ალიევმა ვერ შესძლო პირადად გამოეხატა სოლიდარობა უკრაინისათვის და ის ამას აკეთბს საზოგადოების მეშვეობით. თურქეთი ასევე ნატოს ქვეყანაა, მას აქვს თავისი პოლიტიკა, რომელიც შეესაბამება დასავლურ პოლიტიკას, მადლობას უხდიან უკრაინას ბოლო არცახის ომის დროს დახმარებისთვის. აზერბაიჯანი კი უკრაინელებს ჰუმანიტარული საფარველით უფასოდ აწვდის ბენზინს. „სოკარის“ 57 პუნქტი უფასოდ მოქმედებს.
რაც შეეხება თბილისს მისი დამოკიდებულება კიევისთვის გაუგებარია.
საქართველო, რომელმაც მკაფიო დასავლური ხაზი აიღო, კონფლიქტს ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე პასუხობს. ის დგას დასავლეთისა და უკრაინის გვერდით, მაგრამ ქვეყანაში კოვიდით გამოწვეული ეკონომიკური სიძნელეების შემდეგ მკვეთრი ნაბიჯების გადადგმა შეუძლებელია. “ქვეყანა არ შეუერთდება დასავლეთის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებულ ფინანსურ და ეკონომიკურ სანქციებს”, – განაცხადა პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა. ქართულმა ოპოზიციამ კი ეს ყველაფერი მმართველი პარტიის წინააღმდეგ ქუჩის აქციების მოწყობით გამოიყენა.ექსპერტ ჯონი მელიქიანის თქმით, საქართველოს ხელისუფლება მძიმე მდგომარეობაშია.
„მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყოველთვის აჟღერებენ უკრაინის მიმართ მხარდაჭერის სიტყვებს, გმობენ რუსულ პოლიტიკას, არ დგამდნენ ანტირუსულ ნაბიჯებს. ასეთი შენიშვნები არც ახლახან მიღებულ დადგენილებაშია. ეს გამოიყენა ოპოზიციამ.
კიევსა და თბილისს შორის ურთიერთობა მკვეთრად დაიძაბა, როდესაც საქართველოს ხელისუფლებამ მოქალაქეების ჯგუფს არ მისცა საშუალება უკრაინაში საომარ მოქმედებებში მონაწილეობის მისაღებად. ქართველი ექსპერტი განმარტავს, რომ მოქმედი კანონი საქართველოს მოქალაქეებს არ აძლევს უფლებას მონაწილეობა მიიღონ საომარ მოქმედებებში მესამე ქვეყანაში. ყოფილ პროდასავლურ მოკავშირეებს უკრაინას და საქართველოს დღეს ერთმანეთის არ ესმით. უკრაინის პრეზიდენტმა ვლადიმერ ზელენსკიმ განაცხადა, რომ მან თავისი ქვეყნის ელჩები საქართველოსა და ყირგიზეთიდან გაიწვია.
ირანის პოზიცია პირველივე დღიდან ნათელი იყო. თეირანი საომარი მოქმედებების შეწყვეტისკენ მოუწოდებს და ხაზს უსვამს, რომ უკრაინის კრიზისის ცენტრში აშშ-ს პოლიტიკა დგას. ისლამური რესპუბლიკის თეზისები ჩამოაყალიბა ქვეყნის რელიგიურმა ლიდერმა.
„თუ მათ არ შეუძლიათ კრიზისის შექმნა, მაშინ იარაღის კომპანიები ვერ იმუშავებენ. მაქსიმალური დატვირთვით, მათ უნდა შექმნან კრიზისები ამ მაფიის ინტერესების დასაცავად. უკრაინა კი დღეს ამ პოლიტიკის მსხვერპლი გახდა“.
