ანალიტიკა

ერევნის მისწრაფება უსაფრთხოების ახალი მექანიზმების მოსაძიებლად, ობიექტურია. ექსპერტები

ერევნის წინადადებას აზერბაიჯანული ოკუპაციის შედეგად დაზარალებულ სომხურ ტერიტორიებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის განლაგების შესახებ დასავლეთისა და მოსკოვის გამოხმაურება მოჰყვა. საფრანგეთის ელჩმა სომხეთში გეღარქუნიქის რეგიონში ვიზიტისას ჟურნალისტებთან საუბრისას განაცხადა, რომ პარიზი მხარს უჭერს ამ წინადადებას და მუშაობს ამ მიმართულებით.

კიდევ ერთი განცხადება გაკეთდა მოსკოვიდან. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა აღნიშნა, რომ განიხილება ყარაბაღის კონფლიქტის მოგვარებისთვის კუხო-ს დამკვირვებლების გამოყენების შესაძლებლობა. პოლიტოლოგების შეფასებით, მოსკოვის რეაქცია ეჭვიანობის გამოვლინებაა, ერევნის სურვილს კი, მოიძიოს უსაფრთხოების ახალი მექანიზმები, აქვს ობიექტური საფუძველი.

სომხეთში საფრანგეთის ელჩი ანა ლუიოტი გამოეხმაურა სრ პრემიერ-მინისტრის წინადადებას აზერბაიჯანული ოკუპაციის შედეგად დაზარალებულ სომხურ ტერიტორიებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის განლაგების შესახებ. „ჩვენ მხარს ვუჭერთ ამ იდეას, ვმუშაობთ ამ მიმართულებით, ვაწარმოებთ მოლაპარაკებებს სხვა ქვეყნებთან“, – განაცხადა საფრანგეთის ელჩმა და არსებითად განმარტა, რომ ეს წინადადება მისაღებია პარიზისთვის.

დამკვირვებლების განლაგების წინადადებას მოსკოვიც გამოეხმაურა. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა განაცხადა, რომ განიხილება კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციის დამკვირვებლების გამოყენების შესაძლებლობა.

ტვიტერის გვერდზე სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა დაადასტურა საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის განლაგების “აბსოლუტური აუცილებლობა” აზერბაიჯანული ოკუპაციის შედეგად დაზარალებულ სომხურ ტერიტორიებზე და სასაზღვრო რეგიონებში. მანამდე იგივე განცხადება ნიკოლ ფაშინიანმა გააკეთა გაეროს ტრიბუნიდან.

პოლიტოლოგ არმენ ბაღდასარიანის აზრით, მოსკოვმა უნდა გაიგოს ერევნის მიერ უსაფრთხოების მექანიზმების ძიება.

„რუსეთში ეჭვის თვალით უყურებენ იმ საკითხს, რომ სომხეთი ცდილობს კუხო-ს გარდა  უსაფრთხოების სხვა მექანიზმების გამოყენებას, მაგრამ ამის მიზეზები ობიექტურია. რუსეთსა და დასავლეთს შორის გლობალური დაპირისპირება რომ არ ყოფილიყო, ძალიან მკაფიო გამოსავალი მოიძებნებოდა, მაგალითად, კუხო-ს დამკვირვებლებს შეეძლოთ ემუშავათ სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე საერთაშორისო მანდატით, მაგრამ რადგან ეს ამჟამად შეუძლებელია,  კუხო-სთან დაკავშირებით სომხეთში დიდი იმედგაცრუება არსებობს, ამიტომ ვფიქრობ, რუსეთი მას გაგებით უნდა მიუდგეს და არა თუ ეჭვიანობის სცენები აჩვენოს, რადგან ჩვენთვის მნიშვნელოვანია უსაფრთხოების ყველა დამატებითი მექანიზმი“.

პოლიტოლოგი ჰრაჩია არზუმანიანი ლავროვის განცხადებას შემთხვევითად არ მიიჩნევს. მისი თქმით, ეს რუსეთის ინტერესებში შედის.

„რუსეთის ფედერაცია დგამს ნაბიჯებს თავისი ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე, რუსეთის ინტერესები კი ხშირად არ ემთხვევა ან ეწინააღმდეგება სომხეთის ინტერესებს. სომხეთს სჭირდება რუსეთისგან რეალური დახმარება, როგორც კუხო-ს ფარგლებში, ასევე რუსეთ-სომხური ხელშეკრულებების ფარგლებში, მაგრამ ჩვენ არაფერი მიგვიღია და ეს ლოგიკურია. როცა სომხეთი ეძებს და ცდილობს რუსეთის ფარგლებს გარეთ სხვა გადაწყვეტილებებს, რუსეთს უბრალოდ სურს სომხეთში ჩამოყალიბებული პროცესები თავის კონტროლქვეშ აიყვანოს, ამიტომაა, რომ ახლა სურს მას კუხო-ს ჯარების შემოყვანა“.

სომხეთს უსაფრთხოების ახალი გარანტიები ესაჭიროება, ამისთვის კი საჭიროა ნაბიჯების გადადგმა უპირველეს ყოვლისა ერევნისგან, – ამბობს არზუმანიანი.

„აშშ-მაც და საფრანგეთმაც გარანტიები მისცეს, ამაზე დიდ გარანტიებს დასავლეთი ვერ მოსცემს, რადგან სომხეთი რჩება რუსეთის სამხედრო მოკავშირედ, მეტიც, სომხეთისა და რუსეთის სამხედრო სისტემები გაერთიანებულია, ჩვენ გვაქვს გაერთიანებული სამხედრო ძალები რუსეთთან. მსგავს პირობებში, დასავლეთი ვერ გადადგამს ნაბიჯებს სომხეთის დასახმარებლად, სანამ სომხეთი არ გამოაცხადებს ურთიერთობების შეცვლას. სანამ არ გამოაცხადებს, რომ წყვეტს ძალიან მჭიდრო სამხედრო კავშირებს რუსეთთან“.

სომხეთმა ჯერ ნაბიჯი უნდა გადადგას, შემდეგ დახმარება დასავლეთისგან, ფიქრობს ჩემი თანამოსაუბრე. პოლიტოლოგი არმენ ბაღდასარიანიც ეთანხმება იმას, რომ დასავლეთი სომხეთს ვერ დაუჭერს მხარს, რადგან ჩვენი ქვეყანა კუხო-ს წევრად აღიქმება.

„ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რომ ამ ვითარებაში დასავლეთი არანაირად არ დაუჭერს მხარს სომხეთს, რადგან რაც არ უნდა იყოს დაინტერესებული რეგიონში მდგრადი მშვიდობით, ის მაინც აღიქვამს სომხეთს კუხო-ს წევრად და რუსეთის მოკავშირედ. დასავლეთი არასოდეს შეაიარაღებს კუხო-ს წევრ სომხეთს, თუ პოტენციური მოწინააღმდეგე ნატოს წევრი თურქეთის მოკავშირე აზერბაიჯანია. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, იქნება განცხადებები, შესაძლოა, მკაცრი, დაპირებებიც კი დახმარების შესახებ, ჰუმანიტარული საკითხების წამოწევა, მაგრამ ამაზე მეტს არ უნდა ველოდოთ“.

თუმცა, არმენ ბაღდასარიანი ამტკიცებს, რომ რუსეთი და თურქეთი შეურიგებელ ბრძოლას აწარმოებენ, მაგრამ ისინი თანხმდებიან ერთ საკითხში, რომ დასავლეთი არ შეუშვან ჩვენს რეგიონში.

ნახეთ მეტი
Back to top button