ერდოღანის ინაუგურაციის შემდეგ, ანკარის პოლიტიკაში უფრო მეტად ყურადღება ნაციონალიზმზე გამახვილდება. თურქოლოგები
თურქეთის პრეზიდენტი რეჯეფ თაიფ ერდოღანი ახალი მთავრობის შემადგენლობას ინაუგურაციის შემდეგ გამოაცხადებს. თურქული პრესის პუბლიკაციების მიხედვით, თანამდებობების დანაწილების თემა ხელისუფლების კულისებში დიდი ხნის განმავლობაში ცხარედ განიხილებოდა. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ერდოღანი თავის კაბინეტში მნიშვნელოვან ადგილს დაუთმობს ნაციონალისტურ ძალებს. ზოგიერთის აზრით, ეს უკვე მიუთითებს იმაზე, რომ ერდოღანის ამბიციები უფრო აგრესიული გახდება, მათ შორის სომხეთისა და სომხურობის მიმართ. თურქოლოგები ანტისომხური განწყობების მკვეთრ ზრდას ვარაუდობენ.
თურქი ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ ერდოღანი მმართველობის მომავალ პერიოდში უფრო მკვეთრ ნაციონალისტურ პოლიტიკას მიიღებს. ის ისლამიზმისა და ნაციონალიზმის სიმბოლოა თანამედროვე თურქეთში, შენიშნავს თურქოლოგი რუბენ მელქონიანი.
,,თურქეთში სახელმწიფო პოლიტიკაში გაძლიერდება ნაციონალიზმის ელემენტები და თურქეთი გახდება უფრო ნაციონალისტური სახელმწიფო, რაც პირდაპირ გავლენას მოახდენს მეზობელ ქვეყნებზე და, პირველ რიგში, სომხეთზე.“
წინასაარჩევნო პერიოდში ერდოღანი ცდილობდა უფრო რბილი და ტოლერანტული გამოჩენილიყო, მაგრამ ეს მხოლოდ გარეგანი ფორმა იყო. თურქეთში ნაციონალიზმი გაძლიერდება, ასევე მიიჩნევს თურქოლოგი ჰაკობ ჩაკრიანი. ის ამჩნევს, რომ ამ ქვეყნის პარლამენტში მგზნებარე ნაციონალისტებიც შევიდნენ, რაც, რა თქმა უნდა, პირდაპირ აისახება ხელისუფლების პოლიტიკაზე.
„ასეთი შემადგენლობით შეიცვლება პოლიტიკა სომხეთის მიმართაც. აბსოლუტურად ზედმეტია ასეთი ადამიანის ცვლილების იმედი. და ბოლოს, არ დაგვავიწყდეს, რომ იგივე ერდოღანმა თურქეთი ჩართო 44-დღიან ომში არცახის წინააღმდეგ. უფრო მეტიც, მან ტერორისტები გადაიყვანა აცახში “.
ომის დასრულების შემდეგაც იგივე ერდოღანმა გამოაცხადა, რომ ამ ომში თურქეთი მონაწილეობდა ახალგაზრდა თურქების მიერ დაუმთავრებელი სამუშაოს დასასრულებლად, იხსენებს თურქოლოგი. მას ასეთი ფიგურის იმედი მაინც უკიდურესად გულუბრყვილოდ მიაჩნია.
თურქოლოგი რუბენ მელქონიანი დარწმუნებულია, რომ სომხეთის მიმართ შეუწყნარებლობა გაუარესდება, თუმცა არჩევამდე ერდოღანი ცდილობდა უფრო რბილად მოქცეულიყო და სომხური სიძულვილი გაეკონტროლებინა. ახლა გაყალბების საფუძველი არ არსებობს.
„შეიძლება ითქვას, რომ მტრული ქმედებების მთელი სპექტრი მიმართულია სომხეთზე და არ ვამბობ, რომ სომხეთ-თურქეთის ურთიერთობების ნებისმიერი ცვლილება უახლოეს მომავალში გაუმჯობესდება, რადგან ეს არ იქნება გაუმჯობესება, ამ შემთხვევაში სომხეთზე გამოყენებული იქნება კომბინირებული მეთოდები – რბილი და მყარი ძალა“.
სერიოზულ ქვეყნებში, იქნება თუ არა დიქტატურა, პოლიტიკა იგეგმება, აღნიშნავს ჰაკობ ჩაქრიანი. 44-დღიანი ომის შემდეგ სომხეთ-თურქეთის ურთიერთობებზე საუბრისას, მათ შორის მიწისძვრის დროს სომხეთიდან გაგზავნილ დახმარებასა ან ერდოღანისთვის არჩევის გამო გაგზავნილ მილოცვაზე, ჩაქრიანმა თავისი აზრი გამოთქვა:
„ასეთი ნაბიჯები მხოლოდ პოლიტიკური ეთიკური წესების შესაბამისი ნაბიჯია. სომხურ-თურქეთის ნორმალიზაციის პროცესს ჯერჯერობით არანაირი შედეგი არ მოჰყოლია“.
რუბენ მელქონიანის თქმით, სომხეთის ხელისუფლების დიპლომატიური რევერანსები სომხეთ-თურქეთის ურთიერთობების ნორმალიზებას ხელს არ შეუწყობს. თურქი ექსპერტის თქმით, ასეთი ნაბიჯები არანაირ ეფექტს არ მოიტანს და არც ექნება, მეტიც, შეიძლება საპირისპირო შედეგიც კი გამოიღოს, რადგან თურქეთში ნეგატიური აღქმა აქვთ.
„რადგან მე ვაგრძელებ ფიქრს, რომ განსაკუთრებით აღმოსავლეთში, ღირსებას, მათ შორის სახელმწიფოების ღირსებას, აქვს ძალიან მნიშვნელოვანი როლი და არ შეიძლება იყოს დადებითად აღქმული ქვეყნის მიერ, რომელმაც მიულოცა აზერბაიჯანს და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მათ ერთობლივად მოახდინეს ყარაბაღის ოკუპაცია.
ჰაკობ ჩაქრიანს მიაჩნია, რომ ერდოღანი გაზრდის ამბიციებს მთელი რეგიონის მიმართ, თუ ამის საშუალება ექნება. თუმცა, ჩაქრიანის თქმით, ამჟამად თურქეთი უკიდურესად მძიმე ფინანსურ მდგომარეობაშია. არც სავალუტო ფონდი, არც ევროკავშირი და არც აშშ ბანკები არ აძლევენ ამ ქვეყანას სესხებს. თურქეთი დასავლეთისთვის არასანდო და არაპროგნოზირებად პარტნიორად იქცა. ძნელი სათქმელია, როგორ გამოვა ერდოღანი ამ სიტუაციიდან და მიაღწევს თუ არა წარმატებას, რადგან ყველა ამ პრობლემას ემატება მისი აშკარად ცუდი ჯანმრთელობა.
