«Умом Россию не понять».ექსპერტები „ვაგნერის“ აჯანყების შესახებ
სამხედრო გადატრიალების წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, ანტიტერორისტული ოპერაცია მოსკოვსა და მოსკოვის რეგიონში შეჩერდა. ამის შემდეგ დამატებითი შეზღუდვების გაუქმება გამოაცხადა მოსკოვის მერმა სერგეი სობიანინმაც. რუსეთის ფედერაციაში ცხოვრება ნორმალურ მდგომარეობას დაბრუნდა, მაგრამ განცხადებები, მოსაზრებები და ანალიზები მომხდარის შესახებ ძალიან განსხვავებულია. დასავლეთი არ ჩქარობს ვარაუდებისა და დასკვნების გაკეთებას, მოსკოვი კი აცხადებს, რომ მან მოახერხა სამხედრო გადატრიალების და სისხლისღვრის თავიდან აცილება.
კერძო შეიარაღებული დაჯგუფება „ვაგნერის“ დამფუძნებლის, ევგენი პრიგოჟინის სამხედრო გადატრიალების მცდელობამ „პანდორას ყუთი“ გახსნა, – „რადიოლურთან“ ინტერვიუში აცხადებს პოლიტოლოგი გურგენ სიმონიანი. რუსეთში ბოლო დროს განვითარებული მოვლენების გაანალიზებისას პოლიტოლოგი ხაზს უსვამს მოსკოვის მოუმზადებლობას მოვლენების ასეთი განვითარებისთვის. მისი თქმით, ეს შეიძლება გახდეს სამომავლოდ მსგავსი ნაბიჯების გადადგმის საფუძველი. თუმცა, პოლიტოლოგი მომხდარს სრულიად ალოგიკურად მიიჩნევს.
„ამ საქციელის მოტივი დიდი ბურუსით არის მოცული, ის გვახსენებს ცნობილ გამონათქვამს: „Умом Россию не понять“. ფაქტობრივი მოტივი აბსოლუტურად აუხსნელია, რადგან ლოგიკას ვერ ვხედავ. თუ გამოვალთ იქიდან, რომ პუტინი ცდილობდა სატყუარა გამოეყენებინა პრიგოჟინის პიროვნებაში, რათა გამოეჩინა უკმაყოფილო ჯგუფები, რომლებიც შეიძლება მოხსნან თავიანთი პოზიციებიდან, გამოდის, რომ ისინი ტოვებენ შესაძლებლობას, რომ მსგავსი შემთხვევები მომავალშიც განმეორდეს, რადგან ეს ხომ დაუსჯელი დარჩა. და თუ დასჯიან, ისევ ხსნიან „პანდორას ყუთს“, რადგან გამოდის, რომ ის სუბიექტი ან ჯგუფი, რომელიც გაბედავს ასეთი მიდგომის გამოვლენას, ბოლომდე წავა, რადგან მას აქვს პრეცედენტი, პრეცედენტი დაისაჯა“.
ის, რაც პრიგოჟინმა გააკეთა, პოლიტოლოგი გურგენ სიმონიანის აზრით, იყო თავგანწირვა, რადგან მან სიცოცხლე საფრთხეში ჩაიგდო.
მის მიერ მოტყუებულები, იგივე „ვაგნერის“ ბოევიკები, ჩემი თანამოსაუბრის თქმით, ეცდებიან პასუხი მიიღონ მომხდარზე მომავალში, რადგან დაფიქსირდა მსხვერპლიც: „ვაგნერის“ დაქირავებულებმა გაანადგურეს რუსეთის შეიარაღებული ძალების რამდენიმე ერთეული სამხედრო ტექნიკა. ძალები, რომლებშიც 10-მდე პილოტი იმყოფებოდა. ვინ არის პასუხისმგებელი მათ სიკვდილზე?
გურგენ სიმონიანის თქმით, ამ ოპერაციამ აჩვენა, რომ რუსეთს უსაფრთხოების სერიოზული პრობლემები აქვს.
ბუნებრივია, მომხდარზე პირველი გამოეხმაურა რუსეთის პრეზიდენტი. თავის ვიდეომიმართვაში პუტინმა მომხდარს „ღალატი“ და „ზურგიდან დარტყმა“ უწოდა.
ამ თემაზე დისკუსიები არ აკლია, მაგრამ დასავლური ქვეყნები და სტრუქტურები აცხადებენ, რომ არ აპირებენ რუსეთის საშინაო საქმეებში ჩარევას.
უკრაინის პრეზიდენტმა ზელენსკიმ დააჩქარა განაცხადა, რომ ის, რაც რუსეთში ხდება, ქვეყნის სისუსტესა და გარდაუვალ კოლაფსზე მეტყველებს.
„ვაშინგტონ პოსტი“ წერს, რომ ამერიკულმა კვლევითმა ცენტრებმა პრიგოჟინის შესაძლო აჯანყების შესახებ ორი კვირის წინ იცოდნენ.
რუსული მედია ინციდენტს „ვაგნერის“ დამფუძნებლის ევგენი პრიგოჟინის ნამუშევრად მიიჩნევს, თუმცა ეს ერთადერთი ვერსია არ არის, ზოგიერთი რუსული მედია აცხადებს, რომ გადატრიალების მცდელობა დასავლეთის დამსახურებაა, რომელიც წარმატებით შეჩერდა.
არსებობს სხვადასხვა ვერსიები იმის შესახებ, რაც მოხდა, დაწყებული წინააღმდეგობებით რუსეთში მმართველ ელიტაში დამთავრებული აფრიკული გამოცდილებით შთაგონებული პრიგოჟინის თვითაშემოქმედებით. პოლიტოლოგი ჰრანტ მიქაელიანი სხვა ვარიანტს სავარაუდოს მიიჩნევს, თუმცა არც ხსენებულს გამორიცხავს.
„რაც მოხდა იმის შედეგია, რომ რუსეთის ხელისუფლებამ „ვაგნერის“ განიარაღება გადაწყვიტა, ამ უკანასკნელმა კი შურისძიება გადაწყვიტა. თუმცა სხვა ვარიანტებსაც არ გამოვრიცხავ. რა შედეგი მოჰყვა? ერთის მხრივ, დავინახეთ რუსეთის სისუსტე და მოუმზადებლობა მსგავსი სიტუაციებისთვის, მეორე მხრივ, დავინახეთ გარკვეული რეაგირება მწვავე გამოწვევებზე და ასევე დავინახეთ, რომ საჯაროდ მაინც, რუსეთის ელიტამ ერთხმად უპასუხა. არ არის გამორიცხული ოლიგარქებთან დაკავშირებით გარკვეული პროცესები იყოს, მაგრამ საზოგადოების რეაქცია ცალსახა იყო“.
დასავლეთში არსებობს მოსაზრებები, რომ რაც მოხდა მოსკოვის მიერ იყო ორგანიზებული და შიშობდნენ, რომ ბირთვული არსენალი შესაძლოა პრიგოჟინის ხელში აღმოჩნდეს.
სხვათა შორის, „ვაგნერის“ დამფუძნებლის შესახებ საინტერესო ინფორმაციას იპოვით. ნასამართლევი იყო და ციხეში დაიწყო ბიზნესი, ყიდდა პატიმრების მიერ დამზადებულ სუვენირებს. გათავისუფლების შემდეგ ის სუპერმარკეტებში მუშაობდა, შემდეგ უკვე რესტორანში ემსახურებოდა ცნობილ ადამიანებს და ცნობილია მეტსახელად „პუტინის შეფი“.
მოგვიანებით სკოლებს საკვებით ამარაგებდა მისი კომპანია „კონკორდი“, შემდეგ ჯარისკაცებსა და ოფიცრებსაც აწვდიდა საკვებს.
ბოლო წლებში პრიგოჟინის სახელს უკავშირებდნენ კერძო სამხედრო კომპანია „ვაგნერს“. „ვაგნერმა“ უკრაინაში წარმატებას მიაღწია, მაგრამ ცოტა ხნის წინ პრიგოჟინი ჩიოდა, რომ რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო „ვაგნერის“ ბოევიკებს არ აწვდის საბრძოლო მასალას.