დაჯერება არ ნიშნავს იმას, რომ გარანტიას ვაძლევთ, რომ მივაღწევთ შედეგებს. ამის შესახებ სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა სააგენტო France-Press-თან ინტერვიუში ისაუბრა კითხვაზე, სჯერა თუ არა მას აზერბაიჯანთან სტაბილური მშვიდობის.
„მე რომ არ მჯეროდეს, მოლაპარაკების პროცესში არ მივიღებდი მონაწილეობას. მაგრამ ეს დამოკიდებულია არა მხოლოდ ჩემზე, არამედ აზერბაიჯანის პრეზიდენტის პოზიციებზეც. რომ აღარაფერი ვთქვათ, რომ ვაკუუმში არ ვაწარმოებთ მოლაპარაკებებს: არის ასევე საერთაშორისო, გეოპოლიტიკური, ჰუმანიტარული სიტუაცია, საბოლოო ჯამში, პოლიტიკური და საშინაო სიტუაცია. ეს ყველაფერი მოლაპარაკების მიმდინარეობის ბუნებრივ კურსზე მოქმედებს“, – განაცხადა ნიკოლ ფაშინიანმა.
მისი თქმით, მოლაპარაკებების მსვლელობაზე ძირითადად გავლენას ახდენს აზერბაიჯანის უწყვეტი აგრესიული რიტორიკა, სიძულვილის ენა სომხების და სომხეთის მიმართ, ასევე შურისძიების პოლიტიკა მთიანი ყარაბაღის სომხების მიმართ.
მან შეახსენა, რომ მთიან ყარაბაღში ამჟამად ჰუმანიტარული კრიზისია: საკვების და მარაგის ნაკლებობაა.
„მთიან ყარაბაღში პესიმიზმი იზრდება, მაგრამ ჩვენ გვჯერა, რომ მოლაპარაკება არის ერთადერთი გზა საკითხების გადასაჭრელად. თუმცა, თუ საკითხები ამ მოლაპარაკებებით არ მოგვარდება, მაშინ ეს მოლაპარაკებები შეიძლება საათობით ვაჭრობად იქნას აღქმული. ეს არის რისკები, რომლებიც პირდაპირ თუ ირიბად გავლენას ახდენს პროცესზე“, – განაცხადა ფაშინიანმა.
ძალების შეუდარებლობის გათვალისწინებით, თუ სტეფანაკერტს და ბაქოს ერთმანეთის პირისპირ დავტოვებთ, მისი თქმით, არსებობს შიში, რომ ბაქო მონოლოგს არჩევს და არა დიალოგს. „ამიტომ მიგვაჩნია, რომ ეს დიალოგი საერთაშორისო სტანდარტების ფარგლებში უნდა წარიმართოს. აზერბაიჯანი სომხეთის მონაწილეობას ამ პროცესში აღიქვამს, როგორც მისწრაფებას ან ხელყოფას მისი ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ. სწორედ ამ კონტექსტშია, რომ საუბრები არ გამოდის კონსტრუქციული“, – აღნიშნა ფაშინიანმა.
რაც შეეხება ომის განახლებას, მისი თქმით, თუ სამშვიდობო ხელშეკრულებას ხელი არ მოაწერეს და რატიფიცირებული არ იქნა ორი ქვეყნის პარლამენტების მიერ, მაშინ, რა თქმა უნდა, ომი ძალიან სავარაუდოა.
„ამ სიტყვის ნამდვილი გაგებით, სომხეთისა და აზერბაიჯანის საზღვარზე ყოველდღე ხდება ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის დარღვევა. “ჩემი პრემიერობის ხუთი წლის განმავლობაში, ალბათ, ყოფილა მაქსიმუმ 2-3 დღე, როცა ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმი არ დარღვეულა. ერთ-ერთი დღეა 2020 წლის 11 ნოემბერი”, – დაარწმუნა პრემიერმა.
შეგახსენებთ, რომ 2021 წელს აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა გამოაცხადა მზადყოფნა სომხეთთან სამშვიდობო ხელშეკრულების გაფორმებისთვის. 2022 წლის მარტში ბაქომ ერევანს გადასცა თავისი ხუთპუნქტიანი წინადადება ურთიერთობების ნორმალიზაციის შესახებ. სომხურმა მხარემ შესწორებები დაამატა და თავისი ვერსია გაუგზავნა. მას შემდეგ მხარეებს შორის მოლაპარაკებების რამდენიმე რაუნდი გაიმართა სხვადასხვა დონეზე.
ამ რამდენიმე ხნის წინ სომეხ-აზერბაიჯანის მაღალი დონის შეხვედრები გაიმართა ვაშინგტონში, ბრიუსელში, მოსკოვში, კიშინიოვში.
