ამ რამდენიმე დღის წინ, მოსკოვში სომხეთის, რუსეთისა და აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრების სამმხრივ შეხვედრაზე სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრთან აზერბაიჯანელების სომხეთში დაბრუნების საკითხი არ განხილულა. ამის შესახებ საზოგადოებრივი ტელევიზიისთვის მიცემულ ინტერვიუში სომხეთის საგანგებო დავალებათა ელჩმა ედმონ მარუქიანმა სამმხრივი შეხვედრის შემდეგ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის სერგეი ლავროვის განცხადებაზე დაყრდნობით, რომ სომხეთი და აზერბაიჯანი მზად არიან გარანტიები მისცენ მათ, ვისაც დაბრუნება სურს.
„უნდა ვთქვა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის განცხადება ამ თვალსაზრისით არ შეესაბამება განხილულ საკითხს, რადგან სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრთან მსგავსი საკითხი არ განხილულა. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრს ჰქონდა ორმხრივი შეხვედრები სომხეთისა და აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან, შემდეგ გაიმართა სამმხრივი შეხვედრა, რის შემდეგაც, ჩემი აზრით, შეეცადა გაეკეთებინა ისეთი განცხადება, რომელიც ასევე მოიცავდა ნარატივს, რომ აზერბაიჯანი სურდა. ვფიქრობ, კარგი იქნება, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა 9 ნოემბრის განცხადების მე-7 პუნქტს მიმართოს, რომელსაც ასევე ხელი მოაწერა რუსეთის პრეზიდენტმა. მაგალითად, იძულებით გადაადგილებულები დაბრუნდნენ თუ არ დაბრუნდნენ? შესრულდა თუ არა ვალდებულება ამ საკითხში?“ – განაცხადა მარუქიანმა და დაარწმუნა, რომ სომხეთი არ აწარმოებს მოლაპარაკებებს აზერბაიჯანელების დაბრუნების საკითხზე, მოლაპარაკების მაგიდაზე ასეთი თემა არ არის, ეს მხოლოდ აზერბაიჯანის მიერ გავრცელებული პროპაგანდაა.
მისი თქმით, თუ ისინი მივიდნენ იქამდე, რომ აზერბაიჯანი შეასრულებს 9 ნოემბრის დოკუმენტში მიღებულ ვალდებულებას იძულებით გადაადგილებულ პირთა დაბრუნების თაობაზე, მაშინ აზერბაიჯანის სურვილის შემთხვევაში საუბარი შეიძლება დაიწყოს აზერბაიჯანელების დაბრუნებაზე. მარუქიანმა ასევე ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სომხეთს არ აუღია რაიმე ვალდებულება აზერბაიჯანელების დაბრუნებასთან დაკავშირებით და აზერბაიჯანს აქვს ვალდებულება უზრუნველყოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა დაბრუნება მთიანი ყარაბაღიდან და მეზობელი რეგიონებიდან. „როცა შეასრულებენ თავიანთ ვალდებულებას,ისურვებენ ამაზე საუბარს, ასე რომ საუბარი დაიწყება. რაზეა საუბარი? ამბობენ, რომ აზერბაიჯანელებმა სომხეთი დატოვეს. მაგრამ სომხებიც აზერბაიჯანიდანაც წამოვიდნენ. „სომხებმა თაიანთი საცხოვრებელი ადგილი დატოვეს დატოვეს მკვლელობის, ტერორიზმის, სახლების დაწვის საფრთხის ქვეშ და ლტოლვილები გახდნენ, ხოლო სომხეთიდან წასულმა აზერბაიჯანელებმა მიიღეს შესაბამისი კომპენსაცია და შესძლეს მათი სახლების ან გაყიდვა, ან გადაცვლა“, – განაცხადა ელჩმა.
ედმონ მარუკიანმა ასევე ისაუბრა აზერბაიჯანის ქმედებებზე, მის მცდელობაზე გაათანაბროს ოდესღაც სომხეთში მცხოვრები აზერბაიჯანელების უფლებები მთიანი ყარაბაღის სომხების უფლებებთან. მარუქიანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანის ეს მცდელობა არის ძალიან სუსტი და უაზრო, ამით აზერბაიჯანს სურს შეამციროს მთიანი ყარაბაღის ექსკლუზიურობა, თუმცა ეს ექსკლუზიურობა 9 ნოემბრის დოკუმენტით არის დაფიქსირებული.
