ერდოღანის ბოლო განცხადებები ზანგეზურის დერეფნის ალტერნატივასთან დაკავშირებით ფარისევლობაა  – ირანელი ექსპერტი

ევრაზიისა და კავკასიის რეგიონის მკვლევარმა დოქტორმა აჰმედ კაზემიმ განაცხადა თურქეთის პრეზიდენტის „ფარისევლურ  და ექსტრემისტულ“ განცხადებებზე ირანის ტერიტორიის გავლით ზანგეზურის დერეფნის ალტერნატიულ პროექტთან დაკავშირებით. „ერდოღანის განცხადება სომხეთზე ზეწოლის და ირანსა და სომხეთს შორის განხეთქილების დათესვის მიზნით გაკეთდა. ამის შესახებ წერს ParsToday.

ერდოღანს სურს სომხებს მესიჯი გადასცეს,  რომ ირანელები თანხმდებიან დერეფანს ირანის ტერიტორიაზე გავლთ და ეწინააღმდეგებიან მის სომხეთზე გავლას“.

ექსპერტი აღნიშნავს: „ალიევი და ერდოღანი ცდილობენ შექმნან შეუფერხებელი ექსტრატერიტორიული დერეფანი სომხეთში, რომელიც არ დაექვემდებარება  ერევნის კონტროლს. მეორე მხრივ, ირანში ასეთი დერეფნის შექმნა შეუძლებელია. ირანი ძლიერია და შეუძლია დაიცვას თავისი სუვერენიტეტი“.

კაზემი დასძენს: „გარდა ამისა, ნახიჩევანსა და ბაქოს შორის ურთიერთობა 30 წელია გრძელდება და ახალი არ არის. ირანმა არაერთხელ გაუსვა ხაზი, რომ გასული 30 წლის განმავლობაში მან საფუძველი ჩაუყარა თურქეთის კავშირს ბაქოსთან, ცენტრალურ აზიასთან და ნახიჩევანთან და სომხეთის კავშირს გარე სამყაროსთან.  2021 წლის მარტში ხელი მოეწერა ურთიერთგაგების მემორანდუმს ბაქოსა და ირანს შორის“.

ანალიტიკოსმა აღნიშნა: „სომხებმა კარგად იციან განსხვავება დერეფანსა და საკომუნიკაციო ხაზს შორის. სომხეთმა თვალი დახუჭა მთიანი ყარაბაღ-ლაჩინის დერეფანზე, რადგან არ სურდა ბაქოსთვის დერეფნის საბაბი მიეცა. სომხებს კარგად ესმით, რომ თუნდაც ბაქომ და თურქეთმა შექმნან ნორმალური საკომუნიკაციო ხაზი სომხეთიდან, ისინი საბოლოოდ გადააქცევენ ამ საკომუნიკაციო ხაზს სომხეთის ოკუპაციის იარაღად. ამიტომ სომეხი ოფიციალური პირები აცხადებენ, რომ სომხეთმა ნორმალური გზაც კი არ უნდა მიაწოდოს თურქეთსა და ბაქოს და რომ ირანის მარშრუტი, რომელიც ცნობილია როგორც არაქსის გზა, არის საუკეთესო გეგმა ბაქოსა და თურქეთს, ნახიჩევანსა და სომხეთს შორის  კავშირის დასამყარებლად“.

მან აღნიშნა, რომ მიუხედავად ერდოღანის განცხადების ნამდვილი მიზნისა, ფაქტია, რომ საერთაშორისო სამართლის ნორმებისა და გაეროს წესდების მიხედვით, ირანი არასოდეს დაუშვებს საზღვრისა და  ისტორიული გზების დაკეტვას რეგიონში. ამიტომ, ბაქოსა და თურქეთისთვის საუკეთესო გამოსავალი არის ირანის გზის გამოყენება, 2021 წლის მარტის ურთიერთგაგების მემორანდუმის განხორციელება და ორაზროვანი ტექსტებისაგან თავის შეკავება.