ბოლო დროს აზერბაიჯანულმა და თურქულმა პრესამ აქტიურად დაიწყო სომხეთისგან ახალი პრეტენზიების გავრცელება და ამ შემთხვევაში საუბარია არა იმდენად ტერიტორიულ პრეტენზიებზე, არამედ ე.წ. „სამხედრო დასჯაზე“.
ზოგ შემთხვევაში ახსენებენ და ავრცელებენ თუნდაც თანხას, რომ სომხეთ-აზერბაიჯანის ურთიერთობების მოწესრიგებისთვის ეს პუნქტი „სამშვიდობო შეთანხმებაში“ უნდა იქნას შეტანილი.
„რადიოლურმა“ შეეცადა გაეგო, რა სახის კონტრპრეტენზია შეუძლია სომხეთს წარუდგინოს აზერბაიჯანს.
არა მარტო აზერბაიჯანს, არამედ სომხეთსა და არცხასაც, რომლებსაც ამის საკმარისი საფუძველი აქვთ, შეუძლიათ კომპენსაციის მოთხოვნის წარდგენა, განაცხადა საერთაშორისო სამართლის სპეციალისტმა არა ღაზარიანმა „რადიოლურთან“ საუბარში.
თუ, პუბლიკაციების თანახმად, აზერბაიჯანი ამზადებს პრეტენზიებს სარსანგის წყალსაცავზე მდებარე ტარტარჰესის ექსპლუატაციაზე, 37 მცირე ჰიდროელექტროსადგურის აშენებაზე, არცახ-სომხეთის ერთობლივი ენერგეტიკული ქსელის შექმნაზე, “ჩარდაღლის” ქვანახშირის მაღაროს ევლახ-ნახიჯევანის გაზსადენის დემონტაჟზე, სომხეთისა და არცახის კონტრპრეტენზია შეიძლება დაკავშირებული იყოს ჩვენი დასახლებების დაბომბვასთან, აკრძალული იარაღის და ქიმიური იარაღის გამოყენებასთან, ხალხის გადასახლებასთან. ამ დროს სომხები იძულებულნი არიან დატოვონ სახლები, რადგან ეშინიათ, რომ დარჩენის შემთხვევაში მათ სიცოცხლეს და ფიზიკურ არსებობას საფრთხე დაემუქრებათ.
საერთაშორისო პრაქტიკაში ჩვეულებრივია კონფლიქტურ ქვეყნებს შორის შერიგების შეთანხმებებში ურთიერთკომპენსაციის მოთხოვნების ჩართვა. მაგრამ ღაზარიანის თქმით, სწორია სამართლებრივი გზის არჩევა. მას აქვს უფრო მკაფიო სტანდარტები, უფრო ღიაა და უზრუნველყოფს ინფორმირებულობის უფლებას, მხარეებს აქვთ თანაბარი უფლებები სამართლებრივ ასპარეზზეც, ამბობს ექსპერტი.
„და აქ არ არის მნიშვნელოვანი, არსებობს თუ არა ყარაბაღი, აქვს თუ არა მას სუბიექტურობა. იქ საკითხისადმი მიდგომა ეფუძნება ინდივიდუალურ უფლებებს და ინდივიდუალური უფლებები კვლავაც დაცულია, მიუხედავად იმისა, არის ეს ტერიტორია სომხების თუ აზერბაიჯანელების კონტროლის ქვეშ იმყოფება. თუ სომხებმა მთლიანად დატოვეს ტერიტორია, ისინი აგრძელებენ საკუთრების უფლების შენარჩუნებას, ამიტომ ამ პირებს კომპენსაცია უნდა მიეცეს.
