ბაქო-თბილისი-ერევნის ფორმატი არ შედის სომხეთისა და საქართველოს ინტერესებში. ექსპერტი

აზერბაიჯანის პრეზიდენტის მოულოდნელი ვიზიტი საქართველოში და მისი შეთავაზება ერევანს თბილისში მოლაპარაკებების შესახებ კითხვებს აჩენს, ამბობენ სომხური თემის წარმომადგენლები. სომხეთმა არ უნდა მიიღოს მონაწილეობა ამ ფორმატში, რადგან ის მიზნად ისახავს დასავლეთის გამორიცხვას პროცესიდან, უზრუნველყოს ექსკლუზიურად რუსეთ-თურქეთის ყოფნა მოლაპარაკებებში“.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტის კვირას თბილისში მოულოდნელმა, მოულოდნელმა ვიზიტმა შეშფოთება გამოიწვია. ქართველი ექსპერტები ხუმრობენ და ჩანაწერებს აკეთებენ. ,,ალიევთან მხოლოდ ერთი კითხვა მაქვს: რა ბედი ეწია დავით გარეჯის საკითხს?“ – ამბობს „ქართულ-ევროპული ინსტიტუტის“ ხელმძღვანელი გიორგი მელაშვილი.

ირკვევა, რომ საქართველო-აზერბაიჯანის საზღვარზე კამათის საგნად ქცეული სამონასტრო კომპლექსის საკითხი საერთოდ არ ყოფილა დღის წესრიგში, ალიევმა ერევანს შესთავაზა თბილისში მოლაპარაკებაზე დათანხმდეს.

მელაშვილი “რადიოლურთან” საუბარში აღნიშნავს: „საქართველოს შეუძლია როლი ითამაშოს სომხურ-აზერბაიჯანულ საკითხში, მაგრამ ეს შეიძლება იყოს მხოლოდ დასავლეთის მხარდაჭერით.

მას შემდეგ, რაც ალიევმა უარი თქვა ესპანეთში ფაშინიანთან ხუთმხრივ შეხვედრაზე (საფრანგეთის, გერმანიის, ევროკავშირის შუამავლობით), თბილისში ვიზიტი აჩვენებს, რომ ქართული ფორმატი ახლა განიხილავს ხელმისაწვდომ პლატფორმას რუსულ-თურქული ყოფნით, ამბობს გიორგი თუმასიანი. საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი, ხაზს უსვამს: „ეს ყველაფერი აშკარა ნაბიჯია ევროპული პლატფორმის წინააღმდეგ. ფაქტობრივად, გამოდის, რომ ვითომ საქართველოს მიერ შემოთავაზებული, მაგრამ ფაქტობრივად ავტორიტარული რუსულ-თურქული ფორმატის მომტან პლატფორმაზე სომხეთი მარტო დარჩება…“.

ალიევმა თბილისში გამოაცხადა, რომ აზერბაიჯანი მზადაა სომხეთთან საქართველოში მოლაპარაკებისთვის, მაგრამ ამისთვის ერევნის თანხმობაა საჭირო. „დღეს სხვადასხვა ქვეყნები და საერთაშორისო ორგანიზაციები ცდილობენ დაეხმარონ სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების ნორმალიზებას. თუმცა, ჩემი აზრით, ყველაზე სწორი არჩევანი, როგორც ისტორიული კავშირების, ასევე გეოგრაფიული ფაქტორის გათვალისწინებით, შეიძლება იყოს საქართველო“.

თავის მხრივ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა კიდევ ერთხელ აღნიშნა, რომ თბილისი მზად არის მონაწილეობა მიიღოს მედიაციის პროცესში.

„თბილისი ყოველთვის მზადაა პროცესში ნეიტრალურად მეგობრულ ფორმატში მონაწილეობის მისაღებად. ჩვენი მომავალი უნდა იყოს მშვიდობიანი, სტაბილური და სამხრეთ კავკასიის სამივე ქვეყანას უნდა შეეძლოს რეგიონის და ჩვენი მომავალი განვითარების პრობლემების გადაჭრა“.

თუმასიანის თქმით, საქართველომ უკვე მიატოვა შუამავლობის ინიციატივა და დუმს ლაჩინის დერეფნის დახურვის, ჰუმანიტარული კრიზისისა და მთიანი ყარაბაღის სომხების იძულებით გადაადგილებაზე, დასავლელი პარტნიორების განცხადებების გვერდით, რომლებიც გმობენ აზერბაიჯანის სამხედრო ოპერაციებს.

„ყველა ამ ფაქტის გათვალისწინებით, ცხადია, რომ საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლება ვერ აწარმოებს ასეთ ნეიტრალურ მოლაპარაკებებს თბილისში, სადაც შეძლებენ დააბალანსონ აზერბაიჯანისა და სომხეთის ინტერესები. ეს მოლაპარაკებები გამოიწვევს იმ ფაქტს, რომ საქართველო იქნება თურქეთის, რუსეთის, აზერბაიჯანის და სხვა ავტორიტარული სახელმწიფოების წარმომადგენელი ამ სამმხრივ პლატფორმაში“, – ამბობს თუმასიანი და აღნიშნავს, რომ სომხეთი არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დაეთანხმოს ამ ფორმატს. ეს არ შედის სომხეთისა და საქართველოს ინტერესებში.

სომხეთისა და აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრები თბილისში ერთხელ, 2022 წლის ივლისში შეხვდნენ. ეს შესაძლებელი გახდა ევროკავშირის შუამავლობით.