ირანისთვის სამხრეთ კავკასია უფრო მნიშვნელოვანია ვიდრე ღაზა. ექსპერტმა აღწერა სომხეთის სარგებელი „3+3“ ფორმატიდან
დღეს ირანმა ხელი მოაწერა დოკუმენტს სომხეთთან ჩრდილოეთ-სამხრეთის გზის ქაჯარანი-აგარაკის მონაკვეთის რეკონსტრუქციის შესახებ. ამას აქვს მნიშვნელოვანი გეოპოლიტიკური მნიშვნელობა, რადგან ირანი შემოდის კავკასიაში და ხდება რეგიონის ერთ-ერთი მოთამაშე. ამის შესახებ NEWS.am-ის ჟურნალისტთან საუბარში განაცხადა პოლიტოლოგმა სტეფან დანიელიანმა.
„ირანისთვის ეს გზა ეროვნული ინტერესების ფარგლებში იქნება. თუ თურქეთი და აზერბაიჯანი შეეცდებიან სიუნიქზე აგრესია განახორციელონ, ირანს ექნება მისი დაცვის სამართლებრივი საფუძველი, რადგან ეს მისი ინვესტიციაა და აქვს მისთვის პოლიტიკური, ეკონომიკური და გეოპოლიტიკური მნიშვნელობა. ეს გარკვეულწილად აღადგენს ბალანსს, რომელიც დაირღვა 2020 წლის შემდეგ, როდესაც თურქეთი გახდა მთავარი მოთამაშე და რუსეთსაც კი მოუწია დათმობაზე წასვლა.
2020 წლის ომის შემდეგ, ბალანსი, რომელიც არსებობდა რეგიონში რუსეთის აბსოლუტური გავლენის პირობებში, თურქეთის სასარგებლოდ დაირღვა, ამიტომ ბალანსის შესაქმნელად საჭირო იყო სხვა მხარის გამოჩენა. 3+3 პლატფორმა აუცილებელია ამ სამი ქვეყნისა და სამხრეთ კავკასიის სამი ქვეყნის შეთანხმებისთვის. აშშ აფერხებს ამ ფორმატს. 2020 წელს, როდესაც საქართველო დათანხმდა, აშშ-ის თავდაცვის მინისტრი ეწვია ქვეყანას, რის შემდეგაც საქართველომ განაცხადა, რომ მონაწილეობას არ მიიღებს. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოსთვის ასევე მნიშვნელოვანია თურქეთსა და რუსეთს შორის ძალთა დარღვეული ბალანსის აღდგენა, ის მაინც არ მონაწილეობს აშშ-ს ზეწოლის ქვეშ“, – აღნიშნა ექსპერტმა.
მისი თქმით, ეს სომხეთისთვის მნიშვნელოვანია ირანის გაერთიანების კუთხით, თურქეთის დასაბალანსებლად.
„თურქეთისთვის სასურველი იქნებოდა შეექმნა ფორმატი ირანის გარეშე, რადგან მათი ინტერესები სომხეთში გამავალ დერეფანთან დაკავშირებით ეწინააღმდეგება ერთმანეთს.
რუსეთი სარგებლობს ირანის არსებობით, რადგან თეირანის გარეშე რუსეთის ფედერაცია ვერ უზრუნველყოფს თავის ყოფნას სამხრეთ კავკასიაში, რამაც შეიძლება მოგვიანებით შექმნას პრობლემები ჩრდილოეთ კავკასიაში. სწორედ ირანის შეკავების გამო თურქეთი და ბაქო არ მიმართავენ სამხედრო ძალის გამოყენებას. არ არსებობს საბოლოო შეთანხმება კომუნიკაციასთან დაკავშირებით. ამიტომ არის მოლაპარაკების ფორმატები“, – აღნიშნა პოლიტოლოგმა.
მისი თქმით, თუ ირანს აქვს სერიოზული გავლენა ახლო აღმოსავლეთის რეგიონში, მაშინ მას არ შეიძლება არ ჰქონდეს გავლენა მის საზღვრებთან, რაც დროთა განმავლობაში მხოლოდ გაიზრდება.
„ეს ჩვენთვის მომგებიანია. ამავდროულად, ირანისთვის ჩვენს რეგიონში მიმდინარე პროცესები ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ის, რაც ხდება ღაზაში. იქ მიმდინარე პროცესები უფრო პროპაგანდაა თეირანისთვის ისლამურ სამყაროში გავლენის კუთხით. და ჩვენს რეგიონში მიმდინარე პროცესებს ირანისთვის აქვს ეგზისტენციალური ხასიათი, რადგან ირანის შიგნით არის აზერბაიჯანული სეპარატიზმის საფრთხე“, – დასძინა პოლიტოლოგმა.
