კონფლიქტს ახლო აღმოსავლეთში რაღაც უფრო დიდში გადაზრდა ემუქრება, ვიდრე ადგილობრივი არაბულ-ისრაელის კონფლიქტი. ამის შესახებ NEWS.am-ის ჟურნალისტთან საუბარში განაცხადა ჟურნალისტმა, საერთაშორისო ექსპერტმა აბას ჯუმამ.
მან განმარტა, რომ ახლო აღმოსავლეთის რეგიონის გარდა, კონფლიქტმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს რეგიონალურ ძალებზეც, რომლებსაც გლობალური ამბიციები აქვთ.
„ვგულისხმობ ირანს, რომელიც ძალიან ახლოს არის კავკასიასთან, სადაც ირანის წონა საკმაოდ დიდია. ამიტომ, თუ ახლო აღმოსავლეთში ვითარება კონტროლიდან გამოვა, ეს ირიბად იმოქმედებს კავკასიის რეგიონზე“, – განაცხადა მან.
ჯუმამ დასძინა, რომ აზერბაიჯანი უკვე ირიბად მონაწილეობს ახლო აღმოსავლეთის პროცესში.
„ამაზე საუბრობენ ისრაელში, იმაზე, რომ ისრაელში ბევრი რამ მუშაობს აზერბაიჯანული ნავთობის წყალობით. აზერბაიჯანი ისრაელში ნავთობის ექსპორტის ერთ-ერთი მთავარი ქვეყანაა. ასე რომ, ნათელია, ვისი საწვავი ამარაგებს ტანკებსა და სხვა აღჭურვილობას, რომლებიც ახლა კლავენ პალესტინელებს. ამიტომ, როგორც ირანის, ისე ჰეზბოლას ლიდერის მიმართვები, უპირველეს ყოვლისა, მიმართულია აზერბაიჯანისა და მათი მუსლიმური პოზიციის ყველა ქვეყანაზე, რომლებიც ენერგიით ამარაგებენ ისრაელს.
აზერბაიჯანი და ისრაელი ეგზისტენციალური მოკავშირეები არიან, თელ-ავივი იყო ერთ-ერთი მთავარი მხარე, რომელიც მხარს უჭერდა ბაქოს ყარაბაღის ომის დროს. ამის სანაცვლოდ, ისრაელი ფეხს იკიდებს აზერბაიჯანში ირანთან საზღვარზე, რასაც აუცილებლად გამოიყენებს, თუ ახლო აღმოსავლეთში კონფლიქტი მიაღწევს დიდი რეგიონული ომის მასშტაბებს მსოფლიო ომის ამბიციებით. ამ შემთხვევაში, თუ აზერბაიჯანი ჩაერთვება ომში, თეირანი აზერბაიჯანს აღიქვამს, როგორც სახელმწიფოს, საიდანაც პირდაპირი საფრთხე მომდინარეობს. „ჯერჯერობით ჩვენ ვსაუბრობთ არაპირდაპირ საფრთხეზე ენერგორესურსების მიწოდების სახით“, – ხაზგასმით აღნიშნა მან.
რაც შეეხება თურქეთს, მისი ლიდერი ერდოღანი არ არის მთლიანად გულწრფელი მიმდინარე პალესტინა-ისრაელის კონფლიქტთან დაკავშირებით, ის იყენებს ომს საკუთარი პოლიტიკური მიზნებისთვის და დაკავებულია იმით, რაც საუკეთესოდ გამოსდის: პოპულიზმით, ხალხის მობილიზებით და მათი რელიგიური გრძნობების მანიპულირებით, დასძინა ჯუმამ.
ის დარწმუნებულია, რომ თურქეთი პალესტინისთვის არ იბრძოლებს და სერიოზულ მხარდაჭერას არ გაუწევს მას.
უფრო მეტიც, ჯუმას მიაჩნია, რომ აზერბაიჯანში ისრაელის ყოფნა საკმაოდ მომგებიანია ანკარისთვის.
„არ არსებობს ისეთი ეგზისტენციალური წინააღმდეგობები თურქეთსა და ისრაელს შორის, როგორიც არის ირანსა და ისრაელს შორის და ისრაელის ყოფნა აზერბაიჯანში ირანის შესაკავებლად მთლიანად თურქეთის ინტერესებშია. თურქეთი რომ გულწრფელად დაუპირისპირდეს ისრაელს და მხარი დაუჭიროს პალესტინას, მას მინიმუმ ძლიერი გავლენა ექნება ბაქოზე, რომ შეწყვიტოს ისრაელის ენერგორესურსებით მომარაგება, ყოველ შემთხვევაში, ამ ხოცვა-ჟლეტის დროს. ყოველ შემთხვევაში, ჯერ-ჯრობით ასეთი რამ არ არის“, – დაასკვნა მან.
