პარიზში იუნესკოს გენერალური კონფერენციის 42-ე სესია დაიწყო, რომლის ფარგლებშიც ორგანიზაციის ახალი პრეზიდენტისა და ვიცე-პრეზიდენტების არჩევნები გაიმართა. აზერბაიჯანი იუნესკოს გენერალური კონფერენციის ვიცე-პრეზიდენტად აირჩიეს. პრესტიჟული ფრანგული პერიოდული “Le Figaro”-ს დირექტორის მოადგილე ჟან-კრისტოფ ბუზიონმა ამ არჩევანს სამარცხვინო უწოდა. სომეხი ექსპერტებიც თვლიან, რომ იუნესკო გადაუხვია თავის მისიას და თვალს ხუჭავს, მწვანე შუქს უნთებს აზერბაიჯანს, გაანადგუროს არცახის სომხური მემკვიდრეობა.
44-დღიანი ომის შემდეგ სომხური სულიერი და ისტორიულ-კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის საკითხი აზერბაიჯანის კონტროლის ქვეშ გადასულ ტერიტორიებზე სომხური და საერთაშორისო საზოგადოების შეშფოთების საგანი გახდა. მიუხედავად ამისა, იუნესკომ პარიზში გამართული გენერალური კონფერენციის 42-ე სესიის ვიცე-პრეზიდენტად აზერბაიჯანის წარმომადგენელი აირჩია. პრესტიჟული ფრანგული პერიოდული “Le Figaro”-ს დირექტორის მოადგილე ჟან-კრისტოფ ბუისონი ამ ფაქტს სირცხვილს უწოდებს და X პლატფორმაზე წერს: “იუნესკომ მიზანშეწონილად არ ჩათვალა დაგმეს აზერბაიჯანელთა 9-თვიანი ბლოკადა, რითაც შესაძლებელი გახდებოდა სომეხი ბავშვების სკოლაში სწავლის აკრძალვის შეჩერება. ახლა კი ის ირჩევს აზერბაიჯანს თავისი გენერალური კონფერენციის ვიცე-პრეზიდენტის თანამდებობაზე. ეს სირცხვილია”.
არასამთავრობო ორგანიზაცია “აზერბაიჯანის სომხების ასამბლეის” პრეზიდენტი გრიგორი აივაზიანი აზერბაიჯანის მიერ კულტურული გენოციდისა და ფაშიზმის პროპაგანდის ბევრ ფაქტს იხსენებს, ნახიჩევანში სომხური ხაჩქარების განადგურებიდან რამილ საფაროვის გმირობამდე. აზერბაიჯანის ეს პოლიტიკა აშკარად არ შეცვლილა, არც მალავენ, ამიტომ, თავისი ნაბიჯით, იუნესკო, აივაზიანის ფორმულირებით, მწვანე შუქს უნთებს აზერბაიჯანის კულტურულ გენოციდურ პოლიტიკას.
„ის კი ლოცავს და აკანონებს, ფაქტობრივად ხდება მისი თანამონაწილე. რა თქმა უნდა, იმ კრიმინალური რეჟიმის წარმომადგენლის არჩევა ასეთ მნიშვნელოვან საკვანძო წარმომადგენლობით თანამდებობაზე ხელს არ შეუწყობს არცახის ისტორიული და კულტურული მემკვიდრეობის შენარჩუნებას, საუბარია როგორც მატერიალურ, ისე არამატერიალურ კულტურაზე. ისინი გახდებიან თანამზრახველები, მაგრამ ეს სისხლი, ეს ცოდვა მათგან არასოდეს ჩამოირეცხება და მათ ისედაც შელახულ რეპუტაციას საბოლოოდ დაამცირებენ.
ჯერ კიდევ გასული წლის 20 ნოემბერს, იუნესკოს გენერალურმა დირექტორმა ოდრი აზულემ განაცხადა არცახის ძეგლების დაცვის აუცილებლობაზე და მათი იდენტობის დამახინჯების მცდელობის დაუშვებლობაზე. მან ასევე შესთავაზა მისიის გაგზავნა რეგიონში. თუმცა, აზერბაიჯანმა არ დაუშვა იუნესკოს მისიის არცახში შესვლა. ეს იმ შემთხვევაში, როდესაც ამავე ქვეყნის პირველი ვიცე-პრეზიდენტი მეჰრიბან ალიევა იუნესკოს კეთილი ნების ელჩი იყო. იუნესკოს გენერალურმა დირექტორმა ოდრი აზულემ ასევე აღნიშნა ერთი წლის წინ გაკეთებულ განცხადებაში.
ერთი წლის წინ გაკეთებული ამ განცხადების ფონზე, საერთაშორისო ექსპერტებმა შენიშნეს, რომ აზერბაიჯანი სხვადასხვა დროს საუბრობს მის ფიქტიურ მულტიკულტურალიზმზე, ამავდროულად სისტემატიურად ანადგურებს მდიდარ სომხურ კულტურულ მემკვიდრეობას და ხელს უწყობს სომეხი ხალხის მიმართ ეთნიკურ სიძულვილს. თუმცა ამ ყველაფერს ხელი არ შეუშლია იუნესკოს მთავარი კონფერენციის ვიცე-პრეზიდენტად აზერბაიჯანი აერჩია. გრიგორი აივაზიანი შენიშნავს, რომ კიდევ ერთხელ ეკონომიკური ინტერესი უპირატესობას ანიჭებს როგორც მეცნიერებას, ასევე მარტივ სიმართლეს.
„სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციის უკბილო განცხადებები, იქნება ეს იუნესკო, იქნება ის, რაც გადახდათ არცახელ სომხებს ყველას თვალწინ, მხოლოდ იმას ამტკიცებს, რომ მსოფლიო ბრმაა, როცა მათ არ ევალებათ რაიმე საკითხის სიმართლის მიხედვით ინტერპრეტაცია. საქმე იმაშია, რომ მრავალი შემოწირულობის შედეგად საერთაშორისო ორგანიზაციები, მათ შორის იუნესკო, ბევრ რამეზე ხუჭავენ თვალს, მაშინაც კი, როცა საქმე კრიმინალურ რეჟიმებს ეხება. აშკარაა, რომ აზერბაიჯანი ანადგურებს სომხურ ისტორიულ მემკვიდრეობას მის დროებით კონტროლის ქვეშ მყოფ ყველა ტერიტორიაზე. ეს არ ეხება მხოლოდ არცახს“.
აზერბაიჯანის თავმჯდომარეობით 42-ე სესიის ფარგლებში იუნესკოს ზოგადი პოლიტიკის განხილვა გაიმართება. გენერალური კონფერენციის 42-ე სესია 22 ნოემბრამდე გასტანს.
