აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის მოლაპარაკებების განახლებისთვის ძალისხმევას ბრიუსელიც აგრძელებს. ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა საგარეო ურთიერთობათა და უსაფრთხოების საკითხებში დღეს განაცხადა, რომ საბოლოო მიზანი ერევანსა და ბაქოს შორის სამშვიდობო ხელშეკრულების დადებაა. გუშინ, სომხეთ-ევროკავშირის პოლიტიკური და უსაფრთხოების დიალოგის მეორე მაღალი დონის სესიის დასასრულს, ევროკავშირი მიესალმა სომხეთის პროექტს “მშვიდობის გზაჯვარედინი”, როგორც მშვიდობისა და თანამშრომლობის დამყარების ვალდებულებას რეგიონში და მის ფარგლებს გარეთ.
ევროკავშირის ბოლო დღეების განცხადებებისა და ნაბიჯების ანალიზით იქმნება შთაბეჭდილება, რომ დასავლეთი ცდილობს აზერბაიჯანისგან მიიღოს თანხმობა „სამშვიდობო ხელშეკრულების“ ხელმოწერაზე, ასკვნის პოლიტოლოგი არა პოღოსიანი. მისი დარწმუნებით, ცხადია, რომ რაღაცამ აიძულა ევროკავშირი შეეცვალა რიტორიკა და დეკლარაციული განცხადებებიდან უფრო არსებით ნაბიჯებზე გადასულიყო.
„დღეს დასავლური სახელმწიფოები, მათი რიტორიკის, პოლიტიკის თვალსაზრისით, გარკვეულ ზეწოლას ახდენენ აზერბაიჯანზე, რათა ამ უკანასკნელმა, პირველ რიგში, თავი შეიკავოს სამხრეთ კავკასიაში ახალი დაძაბულობის კერის შექმნისგან და ამავდროულად თავი შეიკავოს ანტიისრაელის სფეროში პოზიციონირებისგან“.
ბრიუსელში სომხეთ-ევროკავშირის პოლიტიკური და უსაფრთხოების დიალოგის მეორე მაღალი დონის სესიაზე მხარეებმა ხაზი გაუსვეს სამხრეთ კავკასიაში ხანგრძლივი მშვიდობისა და სტაბილურობის დამყარების აბსოლუტურ აუცილებლობას. ევროკავშირმა გამოხატა მხარდაჭერა სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების ნორმალიზაციის მიმართ, რომელიც დაფუძნებულია ტერიტორიული მთლიანობისა და საზღვრების ხელშეუხებლობის ურთიერთ აღიარების პრინციპებზე, რომელიც დაარსდა 1991 წელს ალმათის დეკლარაციასთან ერთად. ბრიუსელი ასევე მხარს უჭერს სსრკ გენერალური შტაბის მიერ მხარეებისთვის მიწოდებული რუკების საფუძველზე დემარკაციის მიდგომას, ასევე რეგიონალური კომუნიკაციების განბლოკვას, თითოეული ქვეყნის სუვერენიტეტისა და იურისდიქციის პატივისცემით. სომხეთმა დაადასტურა მზადყოფნა მონაწილეობა მიიღოს ბრიუსელში დაგეგმილ ლიდერთა შეხვედრაში ევროსაბჭოს პრეზიდენტის, შარლ მიშელის შუამავლობით.
„თუ ამ ყველაფერს ერთად შევკრებთ, დავინახავთ, რომ მთელი ეს რეგიონალური პოლიტიკა, პირველ რიგში, მიმართულია იმისთვის, რომ რეგიონი არ გახდეს ახალი დაძაბულობის ეპიცენტრი, რუსეთი ერთხელ და სამუდამოდ ჩამოიშოროს რეგიონიდან, რაც შესაძლებელს გახდის უსაფრთხოების ვაკუუმის შევსებას დასავლეთის სახელმწიფოების მიერ შემოთავაზებული უსაფრთხოების არქიტექტურით“.
პოლიტოლოგი მიიჩნევს, რომ ევროკავშირისა და აშშ-ის ძალისხმევა ცალ-ცალკე არ უნდა განიხილებოდეს. მისი თქმით, ვაშინგტონი და ბრიუსელი საერთო „საგზაო რუქით“ მოქმედებენ. ჩემი თანამოსაუბრის თქმით, სომხეთისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი იმ მცდელობებში არის უსაფრთხოების გარანტიების მიღება. მათ მნიშვნელობას ანიჭებს პოლიტოლოგი სურენ სურენიანციც. მისი აზრით, სომხეთის მხარდაჭერის შესახებ ევროკავშირის განცხადებები ჯერ კიდევ არ არის უსაფრთხოების გარანტია. ევროკავშირის რიტორიკის ცვლილებას კი რამდენიმე გარემოებას უკავშირებს.
„მთიანი ყარაბაღის სომხურობის პირობებში ევროპელი მოთამაშეები ფრთხილები იყვნენ, რადგან იმ დროს სომხეთის მხარდაჭერა მთიანი ყარაბაღის მხარდაჭერად აღიქმებოდა, ანუ არ სურდათ ისეთი ნაბიჯების გადადგმა, რომელიც აზერბაიჯანის პროვოცირებას მოახდენდა. ამ თვალსაზრისით, რიტორიკა უფრო მჭევრმეტყველია, ვიდრე ყარაბაღის დაცემამდე იყო. მეორე შედეგი მომდინარეობს პირველიდან. ახლა ევროკავშირი სომხეთში რუსული გავლენის შესუსტების შანსებს ხედავს. დიახ, იარაღად იყენებენ სომხურ-აზერბაიჯანულ ურთიერთობებს“.
პოლიტოლოგი სურენიანცი არ ეწინააღმდეგება სომხეთის დივერსიფიცირებულ პოლიტიკას, მაგრამ აფრთხილებს, რომ ამან არ უნდა შეახსენოს ბანაკის შეცვლა.
