პასპორტის ძალას შეუძლია გააუმჯობესოს ქვეყნის მდგომარეობა. სომხეთს ჯერ კიდევ აქვს სამუშაო ამ მიმართულებით
გამოქვეყნდა პასპორტის ინდექსის „პასპორტის ძალა – 2024“ სარეიტინგო ცხრილი, რომლის მიხედვითაც საქართველოს მოქალაქეების პასპორტი სამხრეთ კავკასიაში „ყველაზე ძლიერ პასპორტად“ იქნა აღიარებული, რადგან ის სომხეთის და აზერბაიჯანის მოქალაქეების პასპორტებზე ბევრად მეტ ქვეყანაშია აღიარებული. ექსპერტები მასში პოლიტიკურ კონტექსტს ხედავენ, მაგრამ ასევე შეახსენებენ, რომ საქართველომ ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესი სომხეთზე ბევრად ადრე დაიწყო.
რაც უფრო მეტი ძალა ექნება სომხეთის რესპუბლიკის პასპორტს, მით უფრო გაუმჯობესდება ბიზნეს გარემო, მოგვარდება სოციალური საკითხები, საგანმანათლებლო გარემო გახდება ხელსაყრელი, დარწმუნებულია „სომხეთის ტურიზმის ფედერაციის“ პრეზიდენტი მეხაკ აპრესიანი. სომხეთი ყოველწლიურად აუმჯობესებს სომხური პასპორტის ძალის პოზიციებს. ამრიგად, 1 თებერვლიდან ძალაში შევა ოქმი სომხეთის რესპუბლიკისა და არაბეთის გაერთიანებული საამიროების მოქალაქეებისთვის შესვლის სავიზო რეჟიმის ორმხრივ გაუქმების შესახებ. ამიტომ, სრ მოქალაქეებს შეუძლიათ არაბეთის გაერთიანებულ საემიროებში შესვლა, გასვლა და ტრანზიტი შესვლის ვიზის და მოსაკრებლის გარეშე. არაბეთის გაერთიანებულ საემიროებში სრ მოქალაქეების ყოფნის ვადაა 90 დღე, ყოველი 180-დღიანი პერიოდის გასვლის შემდეგ.
„სომხეთის ტურიზმის ფედერაციის“ პრეზიდენტი ამას ბიზნესგარემოს გაუმჯობესებისკენ მიმართულ ნაბიჯად მიიჩნევს, თუმცა ასევე აღნიშნავს, რომ სომხეთმა დიდი ხანია დააწესა უვიზო რეჟიმი არაბეთის გაერთიანებულ საემიროებში და აუცილებელი იყო თანმიმდევრული ყოფილიყო, რათა რამდენიმე წელი არ გაგრძელებულიყო ურთიერთლიბერალიზაცია. სხვათა შორის, პასპორტის ინდექსის „პასპორტის ძალა – 2024“ რეიტინგის მიხედვით, ყველაზე მძლავრი პასპორტი არაბეთის გაერთიანებულ საემიროებშია, ამ ქვეყნის მოქალაქეებს შეუძლიათ 132 ქვეყანაში უვიზოდ გამგზავრება, ვიზის აღება 48 ქვეყანაში ჩასვლისთანავე და მხოლოდ 18 ქვეყანაში საჭიროებენ ვიზას საემიროების მოქალაქეებისთვის ვიზიტისთვის.
პასპორტის სიძლიერით მეორე ადგილზე გერმანია, ესპანეთი, საფრანგეთი, იტალია და ნიდერლანდებია.
„ეს უკვე არის პროგრესი და ნაბიჯი, და ჩვენ ძალიან კარგად უნდა ვიმუშაოთ, კარგად ვიმუშაოთ დიპლომატიური ურთიერთობების მიმართულებით და მსგავსი შედეგი გვქონდეს ბევრ ქვეყანასთან. სომხეთმა ბევრი ქვეყნისთვის დაამყარა ასეთი რეჟიმი და ჩვენ უნდა ვიყოთ თანმიმდევრული მის თანასწორობაში. ჩვენ წლების წინ დავამყარეთ უვიზო რეჟიმი არაბეთის გაერთიანებულ საემიროებისთვის. მრავალი წლის წინ ევროკავშირის ქვეყნებისთვის უვიზო რეჟიმი დამყარდა და ახლა ჩვენ უნდა ვიმუშაოთ, დავარწმუნოთ და თავად შევიცვალოთ. შინაგანადაც გვაქვს პრობლემა, ჩვენი ცხოვრების დონეც უნდა ამაღლდეს, ცნობიერებაც ამაღლდეს, რომ გავიგოთ, რომ არ გვჭირდება იმ ქვეყნებში წასვლა და დარჩენა. საკითხს ასევე აქვს ორი მხარე: თუ ისინი თავისუფლებიც იქნებიან, არ მოინდომებენ წასვლას და დარჩენას“.
Passport Index-ის რეიტინგის „პასპორტის ძალა – 2024“ მიხედვით, საქართველო ლიდერია სამხრეთ კავკასიაში, ეს ქვეყანა 34-ე ადგილზეა, ამ ქვეყნის მოქალაქეებს შეუძლიათ 80 ქვეყნის უვიზოდ მონახულება, 51 ქვეყანაში შეუძლია ვიზის აღება ჩასვლისთანავე და 67 ქვეყანა ითხოვს მის ტერიტორიაზე შესვლის ვიზას.
რეიტინგის მიხედვით სომხეთი და აზერბაიჯანი ერთსა და იმავე პოზიციაზე არიან, 61-ე ადგილზე არიან, რაც იმას ნიშნავს, რომ სომხეთის მოქალაქეებს უვიზოდ შეუძლიათ ეწვიონ 37 ქვეყანას, 46 ქვეყანას ესაჭიროება ვიზა ჩასვლისას, ხოლო 115 ქვეყანაში შესვლა შესაძლებელია მხოლოდ ვიზის საშუალებით.
Passport index სარეიტინგო ცხრილი ეფუძნება მოქალაქეთა თავისუფალი გადაადგილების პრინციპს შესვლის ვიზის ან ჩასვლისთანავე მიღებისთვის.
მეხაკ აპრესიანი: „საქართველო ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყანაა და ადრე დაიწყო ინტეგრაციის პროცესი, რამაც გავლენა მოახდინა ინდექსზე. რაც უფრო მეტი ურთიერთობა გვექნება და გავხდებით სანდო, მით უფრო გავაუმჯობესებთ ჩვენს პოზიციას“.
პოლიტოლოგი არა პოღოსიანი ხაზს უსვამს პოლიტიკურ კონტექსტს ვიზალიბერალიზაციის საკითხში.
„საქართველოს შემთხვევაში უნდა ითქვას, რომ ამ ქვეყანამ სერიოზული ნაბიჯები გადადგა ევროკავშირისკენ. როგორც უკრაინის, ასევე საქართველოს საქმეებში არის პოლიტიკური კონტექსტი. 2008 წლამდე საქართველოს სხვა ინდექსი ჰქონდა, შემდეგ კი სხვა ინდექსი იყო სავიზო რეჟიმის ლიბერალიზაციის საკითხში, რაც პოლიტიკური ფაქტორების გავლენის დასტურია“.
„სომხეთის ტურიზმის ფედერაციის“ პრეზიდენტი იმედი და მოთხოვნა აქვს, რომ უახლოეს მომავალში სომხეთის რესპუბლიკა გააუმჯობესებს პოზიციებს მთელ რიგ ქვეყნებში და სომხეთის მოქალაქეს მიეცემა შესაძლებლობა ეწვიოს სხვადასხვა ქვეყანას უვიზოდ.
„ერთი ნაბიჯიც რომ გაუმჯობესდეს, კმაყოფილი უნდა ვიყოთ, მაგრამ ამით არ უნდა დავკმაყოფილდეთ, ამ მიმართულებით უნდა ვიმუშაოთ. თუ, მაგალითად, სრ მოქალაქეებს ექნებათ თავისუფალი შესაძლებლობა მონაწილეობა მიიღონ სხვადასხვა ქვეყნის გამოფენებში და არ მოუწევთ მთელი რიგი დაბრკოლებების გადალახვა, მით უკეთესი. სოციალურადაც სასარგებლო იქნება, თუ მათ შეეძლებათ თავისუფლად ეწვიონ ქვეყნებს ჯანმრთელობის პრობლემების მოსაგვარებლად ან ახლობლების მოსანახულებლად“.
Passport index-ის „პასპორტის ძალა -2024“ სარეიტინგო ცხრილის მონაცემებით, ყველაზე სუსტი პასპორტი სირიულია. ის 96-ე ადგილზეა. სირიის მოქალაქეებს უვიზოდ მხოლოდ 9 ქვეყნის მონახულება შეუძლიათ.
