ტრანზაქციის საბოლოო დამტკიცების შემდეგ „ამერიაბანკი“ გააგრძელებს მუშაობას თავისი ბრენდით და ამჟამინდელი მმართველი გუნდის ხელმძღვანელობით, განაცხადა სომხეთში BOGG ფინანსური ჯგუფის გამგეობის თავმჯდომარემ მელ კარველმა. ეს ფინანსური კომპანია აპირებს გახდეს ამერიაბანკის მთავარი აქციონერი. მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულებასთან დაკავშირებით საბჭოს თავმჯდომარე სომხეთს ეწვია. „ამერიაბანკის“ გარიგება საბანკო კავშირშიც განიხილეს. სტრუქტურის პრეზიდენტი მიიჩნევს, რომ ტრანზაქციას შეუძლია დადებითად იმოქმედოს საბანკო სისტემაზე. თუმცა, ექსპერტები მაინც ხედავენ რისკებს.
არის თუ არა რისკები და შეშფოთება სომხეთის საბანკო სისტემაში, სექტორში განვითარებული ბოლო მოვლენების გათვალისწინებით? ჯერ გამოცხადდა ბრიტანული HSBC ბანკის სომხური ბაზრიდან გასვლის შესახებ, შემდეგ კი დადასტურდა ინფორმაცია „საქართველოს ბანკის“ მფლობელების მიერ „ამერიაბანკის“ საკონტროლო წილის შესყიდვაზე მოლაპარაკებების შესახებ. სომხეთის ბანკების გაერთიანების პრეზიდენტი დანიელ აზატიანი „რადიოლურის“ კითხვის პასუხად წერს:
„ვფიქრობ, რომ ეს მნიშვნელოვანი მოვლენაა საბანკო სისტემისთვის, მას პატივისცემით უნდა მივუდგეთ. საბანკო სისტემაში მიმდინარე ცვლილებებს დადებითად ვუყურებთ. ეს სისტემას ახალ სუნთქვასა და ენერგიას აძლევს“.
დანიელ აზატიანი იხსენებს, რომ ბანკების ყიდვა-გაყიდვა წარსულშიც ხდებოდა. 2010 წელს „ამერიაბანკმა“ შეიძინა „კასკად ბანკი“, მოგვიანებით „ინეკობანკმა“ შეიძინა გერმანული პროკრედიტის შვილობილი კომპანია, ყაზახურმა BTA-მ სომხეთში არსებული ბანკი „არმეკონომბანკს“ მიჰყიდა, სომხური განვითარების ბანკი კი „არარატბანკის“ ნაწილი გახდა.
ახლა HSBC ტოვებს სომხეთს. ბევრი გვახსენებს, რომ ორი წლის წინ ორგანიზაციამ გამოაცხადა, რომ ის გადის ზოგიერთ ქვეყნიდან, თავის ძირითად საქმიანობას აკონცენტრირებს აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებში, სადაც მთლიანი კაპიტალის 75 პროცენტზე მეტია განთავსებული. კომპანიამ საქმიანობა შეწყვიტა საფრანგეთში, საბერძნეთში, რუსეთში, ასევე კანადაში. სომხეთის ერთ-ერთმა უმსხვილესმა ბანკმა Ardshinbank-მა უკვე გამოაცხადა HSBC Armenia-ს შეძენის გარიგებაზე.
„ამერიაბანკთან“ დაკავშირებით უკვე არის განმარტებები. Bank of Georgia Groupრომელიც აპირებს „ამერიაბანკის“ მთავარი აქციონერი გახდეს, ლონდონის საფონდო ბირჟაზე პრემიუმ ფასდაკლებული კომპანიაა, რაც ყველა ტრანზაქციაში გამჭვირვალობის მაღალ დონეს ნიშნავს. აქციონერები ფინანსურ ბაზარზე ცნობილი კომპანიები არიან, ამბობს აზატიანი.
„ცნობილობაც რომ გვერდზე გადავდოთ, ლონდონის და ზოგადად საერთაშორისო ბირჟებზე ჩამოთვლილი კომპანიები ვალდებულნი არიან გამოაქვეყნონ მნიშვნელოვანი მოვლენები. ისინი ძალიან საჯარო და ღიაა. აქ არაფერია დახურული და ბნელი. ამ საკითხზე პროფესიონალების გადაწყვეტილებას უნდა დაველოდოთ“.
ცოტა ხნის წინ ცნობილი გახდა, რომ სს „ამერიაბანკმა“ და „BIOGG“-ის ღია სააქციო საზოგადოებამ მიაღწიეს შეთანხმებას, რომ „ამერიაბანკი“ გახდეს გაერთიანებულ სამეფოში (დიდი ბრიტანეთი) რეგისტრირებული საერთაშორისო ფინანსური ჯგუფის BOGG-ის დამოუკიდებელი სრულუფლებიანი წევრი. ტრანზაქციის მიხედვით ჯგუფი ამერიაბანკის მთავარი აქციონერი გახდება. ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი (EBRD) ასევე შეინარჩუნებს ბანკში 10%-იან წილს. ვებგვერდის Tvyalner.com-ის დამფუძნებელი აღასი თავადიანი „რადიოლურთან“ საუბარში ხაზს უსვამს:
„წილების დაახლოებით 55 პროცენტი ინვესტიციების და მსხვილი ორგანიზაციების ხელშია, დანარჩენი კი ფიზიკური პირების ხელშია. მთლიანობაში 20,33 პროცენტი Georgia Capitalin ეკუთვნის, თუმცა უცნობია ვის მფლობელობაშია, მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოს წევრები ქართველები არიან. Bank of Georgia Group ფლობს ისეთ ორგანიზაციებს, როგორიცაა BlackRock, Vanguard Group, მთავარი კავშირები დასავლეთთანაა“.
გაფანტავს თუ არა ეს შეშფოთებას გარიგებაში თურქული ან აზერბაიჯანული კვალის დანახვის შესახებ? ეკონომისტი განმარტავს, რომ მასაც აქვს შეშფოთება, თუმცა საკანონმდებლო კაპიტალის შესწავლის შემდეგ რისკები ვერ შენიშნა.
მოქმედი პროცედურის მიხედვით, დიდი ბრიტანეთის ფინანსური ქცევის ორგანომ (Financial Conduct Authority, FCA) ფინანსური ტრანზაქციის ცირკულარი დაამტკიცა. როგორც შემდეგი ნაბიჯი, ტრანზაქცია უნდა დაამტკიცოს მხარეთა საერთო აქციონერთა კრებამ, ასევე დაამტკიცოს მარეგულირებელი ორგანოები, მათ შორის სომხეთის რესპუბლიკის ცენტრალური ბანკი. ტრანზაქციის საბოლოო დამტკიცების შემდეგ, „ამერიაბანკი“, როგორც ჯგუფის დამოუკიდებელი წევრი, გააგრძელებს ბიზნესის გაფართოებას საკუთარი ბრენდის ქვეშ და არსებული მმართველი გუნდის ხელმძღვანელობით. სხვათა შორის, BOGG ფინანსური ჯგუფის გამგეობის თავმჯდომარე მელ კარველი მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულების მიზნით სომხეთს ეწვია. ვიზიტის ფარგლებში მელ კარველმა ინტერვიუ მისცა, სადაც სომხეთის საინვესტიციო მიმზიდველობაზე ისაუბრა. ტრანზაქციის დამტკიცებით შექმნილ შესაძლებლობებზე მელ კარვალმა აღნიშნა, რომ უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის კიდევ უფრო დიდი გარანტიები შეიქმნება ბანკის კლიენტებისთვის, რადგან ამერია იქნება უფრო დიდი საბანკო ჯგუფის ნაწილი და ჯგუფის მეშვეობით მიიღებს პირდაპირ წვდომას. გლობალური კაპიტალის ბაზრებზე. მელ კარველმა „ამერიაბანკი“ წარმოუდგენლად წარმატებულ ბიზნესად აღწერა.
„რებრენდინგი ჯგუფის დღის წესრიგშია. იგი გამოხატავს კომპანიის ახალ საერთაშორისო პერსპექტივებს. პირველ რიგში, უნდა ითქვას, რომ ამერიაბანკი წარმოუდგენლად წარმატებული ბიზნესია. ჩვენ არ გვინდა, რომ მას ამ გზიდან რაიმე გადაუხვიოს. „ამერიაბანკი“ გააგრძელებს წარმატების ისტორიის მშენებლობას და რჩება წამყვან სომხურ ბანკად თავისი იგივე ბრენდით. ბანკის ამჟამინდელი მმართველი გუნდი ასევე გააგრძელებს ბანკის მართვას. ამასთან, ვიმედოვნებ, რომ ბანკს გარკვეულ უპირატესობებს მივცემთ“.
ეკონომისტი აღასი თავადიანი მიიჩნევს, რომ რისკები ჯერ კიდევ არსებობს. უპირველეს ყოვლისა, საუბარია საბანკო მონაცემების მესამე ქვეყნებში გადაცემის რისკზე.
„ეს არის აშკარა პრობლემა, დიდი პრობლემა სომხეთისათვის. რა თქმა უნდა, არსებობს რისკები. ეს უფრო შიდა კანონმდებლობის გაძლიერების საქმეა, რომ თუ ჩვენი მომხმარებლების მონაცემები გადაიცემა, ანონიმურად უნდა გადაიცეს“.
რუბენ ვარდანიანი, არცახის ყოფილი სახელმწიფო მინისტრი, რომელიც ამჟამად აზერბაიჯანის ტყვეობაში იმყოფება, არის პიროვნება, რომელსაც ირიბად აქვს მნიშვნელოვანი წილი „ამერიაბანკის“ საწესდებო კაპიტალში.
