სომხეთი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს სომხეთში ევროკავშირის სამოქალაქო მისიის საქმიანობას, ასევე ყველა ინიციატივას, რომელიც მიმართულია ევროკავშირთან უსაფრთხოების სფეროში თანამშრომლობის გაღრმავებისკენ.
Armenpress-ის ცნობით ამის შესახებ განაცხადა საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ მნაცაკან საფარიანმა ეროვნულ ასამბლეაში “სომხეთის რესპუბლიკასა და ევროკავშირს შორის ევროკავშირის მისიის (HEMA) სტატუსის შესახებ“ შეთანხმების რატიფიცირების პროექტის წარდგენისას.
საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის თქმით, შეთანხმება ეხება ევროკავშირის მისიას და მის თანამშრომლებს და მოქმედებს მხოლოდ სომხეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე.
„ევროკავშირის მისია სომხეთში დამოუკიდებლად მოქმედებს ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული ფუნქციების განხორციელებისას. შეთანხმება არეგულირებს ევროკავშირის მისიის საქმიანობას სომხეთში, რომელიც მოიცავს მისიას და მის პერსონალს და აზუსტებს მისიის ფუნქციებს სომხეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე. მისიის საქმიანობა რეგულირდება არა მხოლოდ სომხეთის აღმოსავლეთ საზღვრების სტაბილურობის უზრუნველყოფის, არამედ ევროკავშირ-სომხეთის პოლიტიკური ურთიერთობების დაახლოების სწრაფი პროცესების თვალსაზრისითაც.
სომხეთის რესპუბლიკაში ევროკავშირის მისია, მისი კომპონენტების, დანაყოფების, შტაბების და პერსონალის ჩათვლით, სომხეთის რესპუბლიკის კომპეტენტური დეპარტამენტების მიერ განიხილება, როგორც დიპლომატიური წარმომადგენლობა საბაჟო და საგადასახადო საკითხებში“, – განაცხადა მინისტრის მოადგილემ.
საფარიანის თქმით, შეთანხმება ასევე განმარტავს შესაბამისი ორგანოების ფუნქციებს, რომლებიც მიზნად ისახავს სომხეთში ევროკავშირის მისიის ნორმალური ფუნქციონირების უზრუნველყოფას, სომხეთის ტერიტორიაზე საზღვრის გადაკვეთისა და გადაადგილების პროცედურებს, მისიისთვის მინიჭებულ პრივილეგიებსა და იმუნიტეტს, ასევე სისხლის სამართლის იურისდიქციას, უსაფრთხოებისა და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობასთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებს.
სომხეთისთვის შექმნილი უსაფრთხოების რისკებისა და ქვეყნის აღმოსავლეთ საზღვრებზე სიტუაციის შემდგომი გამწვავების მნიშვნელოვანი რისკის გათვალისწინებით, სომხურმა მხარემ მიმართა ევროკავშირს და მოითხოვა მონიტორინგის ზემოაღნიშნული მისიის მოქმედების ვადის გახანგრძლივება. თუმცა, იქიდან გამომდინარე, რომ აღნიშნული მისიის შემადგენლობა ჩამოყალიბდა საქართველოში ევროკავშირის მისიის წევრებისგან და ამ შემადგენლობით, მისიის მოქმედების ვადა მხოლოდ ორი თვით შეიძლება გაგრძელდეს, ევროკავშირის მხარე გამოვიდა ექსკლუზიურად სომხეთისთვის გათვალისწინებული სამოქალაქო სადამკვირვებლო მისიის შექმნის ინიციატივით. ამ უკანასკნელს არა მხოლოდ მიესალმა სომხეთის ხელისუფლება, არამედ სომხურმა მხარემ დიდი ძალისხმევა იხმარა მიეღო ევროკავშირის ყველა წევრი სახელმწიფოს მხარდაჭერა გრძელვადიანი მისიის შექმნაში.
ასე რომ, 2023 წელს 23 იანვარს ევროკავშირის საბჭომ მიიღო გადაწყვეტილება სომხეთში ევროკავშირის ახალი სამოქალაქო სადამკვირვებლო მისიის განლაგების შესახებ, უკანასკნელის მანდატის დაწყებიდან ორი წლის განმავლობაში.
სომხეთში ევროკავშირის სამოქალაქო მისიის განლაგება მიზნად ისახავს გრძელვადიანი მშვიდობის დამყარებას და რეგიონში სტაბილურობის უზრუნველყოფას. სომხური მხარე დიდად აფასებს როგორც ამ, ასევე ყველა ინიციატივას, რომელიც მიზნად ისახავს ევროკავშირთან უსაფრთხოების სექტორში თანამშრომლობის გაღრმავებას“, – დაასკვნა საფარიანმა.
