,,აზერბაიჯანის მოწვევა COP29-ზე უფრო დიპლომატიური ნაბიჯია“. არმენ პეტროსიანი
Radar Armenia-ს თანამოსაუბრეა რეგიონული საკითხების ექსპერტი არმენ პეტროსიანი.
– ევროკავშირის საბჭოს საგარეო საქმეთა მინისტრებმა მიიღეს გადაწყვეტილება ევროპული სამშვიდობო ინსტრუმენტის ფარგლებში სომხეთისთვის დახმარების გაწევისა და ვიზალიბერალიზაციის დიალოგის დაწყებასთან დაკავშირებით. რა გავლენა შეიძლება იქონიოს ამ გადაწყვეტილებამ სომხეთ-რუსეთის ურთიერთობებზე?
მაგრამ ვფიქრობ, რომ ევროკავშირის მიერ ობიექტური ნაბიჯების განხორციელება გარკვეულწილად ყოვნდება. ნელია გადაწყვეტილებების განხორციელების პროცესი, რაც დღევანდელი გეოპოლიტიკური რეალობის პირობებში არანაირად შეესაბამება არსებულ პროცესებს და ევროკავშირი და ზოგადად დასავლეთის ქვეყნები ჩვენს რეგიონთან მიმართებაში თითქოს უთმობენ ჩინეთთან და, რა თქმა უნდა, რუსეთთან მიმართებაში.
– აზერბაიჯანმა სომხეთი მიიწვია COP29 კონფერენციაზე, რომელიც 11-22 ნოემბერს გაიმართება ბაქოში. თქვენი აზრით, რა პოზიცია უნდა დაიკავოს ამ საკითხთან დაკავშირებით სომხეთმა? რა შედეგები მოჰყვება სომხეთ-აზერბაიჯანის ურთიერთობების მოწესრიგებაში მონაწილეობის არ მიღებას?
– აზერბაიჯანის მოწვევა უფრო დიპლომატიური ნაბიჯია იმის საჩვენებლად, რომ მათ დიდი მიდრეკილება აქვთ სომხეთთან ურთიერთობის ნორმალიზაციისა და ზოგადად რეგიონში მშვიდობისაკენ. ერთის მხრივ, ეს არის დიპლომატიური ნაბიჯი სომხეთთან ურთიერთობის ნორმალიზების პროცესში, მაგრამ უფრო პროპაგანდისტული მიზანია, განსაკუთრებით საერთაშორისო თანამეგობრობასთან ურთიერთობის კონტექსტში. რათა აჩვენონ, რომ უფრო კონსტრუქციულები არიან, მაგრამ სომხეთს არ სურს ურთიერთობების დარეგულირება. ასეთ მოწვევებს აკეთებენ, მაგრამ ამავე დროს აგრძელებენ სომხეთის საშინაო საქმეებში ჩარევას.
კონსტიტუციისა და კანონმდებლობის შეცვლის მოთხოვნაზე დაფუძნებული მცდელობები გრძელდება ტერიტორიული პრეტენზიების წარმოჩენით, თუნდაც პრეზიდენტის პირით, რაც ეხება ე.წ. „დასავლეთ აზერბაიჯანის“ დისკურსს, ასევე აგრძელებს წინსვლას ე.წ. „ზანგეზურის დერეფანის“ თემა, იწვევს საზღვრის დაძაბულობას და ა.შ. ანუ მათ კარგად ესმით, რომ ასეთი საქციელის შემთხვევაში, ბუნებრივია, სომხეთიდან არავინ მიიღებს მონაწილეობას COP29-ში, რადგან მშვიდობის საფუძველი არ არსებობს, რაც არ უნდა ეცადონ პირიქით აჩვენონ. შემდეგ კი, ბუნებრივია, სომხეთის არმონაწილეობა კვლავ სომხეთის არაკონსტრუქციულ მიდგომად იქნება წარმოდგენილი. როგორც აღვნიშნე, ეს უფრო პოლიტიკურ-პროპაგანდისტული მიზნის მქონე ნაბიჯია. სომხეთის მონაწილეობა კი ზოგად ვითარებაზეა დამოკიდებული. ვფიქრობ, რომ შინაარსობრივად მნიშვნელოვანი ცვლილებები ორმხრივ ურთიერთობებში და ზოგადად რეგიონში ნაკლებად სავარაუდოა. და თუ ურთიერთობა ასეთ ატმოსფეროშია, ბუნებრივია, მონაწილეობა არ იქნება სწორი.
ჰაიკ მაგოიანი
