ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც თურქეთის პრეზიდენტი რეჯეფ თაიფ ერდოღანი აკეთებს მუქარის შემცველ განცხადებებს და ექსტრავაგანტულ შეფასებებს მიმდინარე და წარსულ სამხედრო და პოლიტიკურ მოვლენებზე. ამრიგად, 28 ივნისს, რიზეში მმართველი სამართლიანობისა და განვითარების პარტიის შეხვედრაზე გამოსვლისას, თურქეთის ლიდერი საკუთარი თავის ერთგული დარჩა. ამის შესახებ რუსი პოლიტოლოგი სერგეი მარკედონოვი სოციალურ ქსელში წერს.
მისი თქმით, „თურქები უნდა იყვნენ ძლიერები, რათა ისრაელმა ვერ შეძლოს პალესტინის დაჩაგვრა. როგორც ყარაბაღში შევედით, როგორც ლიბიაში შევედით, იგივეს შევძლებთ მათთან“.
ამ განცხადებაში ბევრი რამ არის საყურადღებო. ჯერ ერთი, ერდოღანი, განურჩევლად იმისა, თუ რას ფიქრობს ვინმე მასზე, აუცილებლად შევა ისტორიის წიგნებში, როგორც თურქეთის რესპუბლიკის პირველი ლიდერი, რომელმაც თავისი ქვეყნის პოლიტიკა ისრაელის მიმართ 180 გრადუსით შეცვალა.
დღეს არაბული სამყაროს ქვეყნებიც კი ცდილობენ არ გამოიჩინონ ასეთი რადიკალური მიდგომები. თუმცა, არ შეიძლება გვქონდეს იმის მოლოდინი, რომ ერდოღანის სიტყვები პრაქტიკაში განხორციელდება. საბოლოოდ, როგორც ლიბიაში, ისე კავკასიაში, თურქეთი არ შესულა ღია კონფრონტაციაში აშშ-სთან. მაგრამ ისრაელზე სამხედრო თავდასხმის შემთხვევაში ეს მოხდება და ანკარა (როგორც შვედეთის ნატოში გაწევრიანების ბოლოდროინდელმა ისტორიებმა აჩვენა) არ არის მზად ასეთი სცენარისთვის. აქედან გამომდინარეობს, მეორეც.
თურქეთის პრეზიდენტის განცხადება, უპირველეს ყოვლისა, შიდა აუდიტორიისკენ არის მიმართული. ბოლო ადგილობრივმა არჩევნებმა აჩვენა, რომ ერდოღანის პოზიცია ისეთი ძლიერი არ არის, როგორც ადრე. ხოლო დროშის ირგვლივ პატრიოტული მობილიზაცია მიზნად ისახავს მმართველი პარტიისა და პრეზიდენტის ავტორიტეტის განმტკიცებას.
აღსანიშნავია აზერბაიჯანის რეაქცია თურქეთის ლიდერის განცხადებებზე. ბაქომ განაცხადა, რომ „თეზისს აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის აღდგენასთან დაკავშირებულ სამხედრო ოპერაციებში ნებისმიერი ქვეყნის სამხედრო პერსონალის მონაწილეობის შესახებ არანაირი საფუძველი არ აქვს“. ბევრი კომენტატორი, რომელიც აანალიზებს აზერბაიჯანის პოლიტიკას, მიდრეკილია გარკვეული სქემატური და გამარტივებისკენ. მათი თქმით, ბაქო თითქმის ყოველთვის ანკარას მაგალითს მისდევს. მაგრამ რეალური პროცესები ყოველთვის უფრო რთულია ვიდრე დიაგრამები. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ აზერბაიჯანი სულაც არ არის კმაყოფილი ისრაელ-თურქეთის კონფლიქტით, რადგან ორივე ეს ქვეყანა ბაქოს სტრატეგიული მოკავშირეა, უპირველეს ყოვლისა, სამხედრო და ტექნიკურ სფეროში. მათ შორის არსებული უთანხმოება არ შეესაბამება აზერბაიჯანის ინტერესებს. ყარაბაღის მეორე ომს აზერბაიჯანში ოფიციალურად საშინაო ომს უწოდებენ. ამ კონტექსტში აზერბაიჯანული ისტებლიშმენტი არ არის დაინტერესებული 2020-2023 წლების მოვლენების გაგებით. არ მიიჩნევს ამას როგორც წარმატებულ თურქული სამხედრო ინტერვენციას. უფრო მეტიც, ფაქტობრივად, მიუხედავად ანკარას მიერ ბაქოსადმი უპრეცედენტო მხარდაჭერისა, ყარაბაღის პრობლემის მოგვარების პრიორიტეტი იყო (და რჩება) არა თურქეთთან, არამედ აზერბაიჯანთან. მთელი ეს ამბავი კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ უახლოეს სტრატეგიულ მოკავშირეებს შორის არის უთანხმოებებიც (სხვათა შორის ორი ქვეყნის ლიდერები ერთმანეთს ყოველთვის „ძმებს“ უწოდებენ).
