COP29-ის მასპინძელი აზერბაიჯანი მეთანის გამონაბოლქვის ზრდაზე დუმს – Global Witness
სატელიტური მონაცემები აჩვენებს გაზის წვის ზრდას მას შემდეგ, რაც აზერბაიჯანმა ბოლოს 6 წლის წინ გამოაცხადა მისი ეგამონაბოლქვის ზრდაზე, რაც ეჭვქვეშ აყენებს BP-ისა და სახელმწიფო ნავთობკომპანიის დაპირებას, რომ დაასრულებენ მეთანის წვას 2030 წლისთვის.
Global Witness-ის ახალი ანალიზის თანახმად, აზერბაიჯანში გაზის გამონაბოლქვი მკვეთრად გაიზარდა მას შემდეგ, რაც COP29-ის მასპინძელმა უკანასკნელად წარადგინა თავისი ემისიების მონაცემები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციისთვის.
აზერბაიჯანის ნავთობისა და გაზის ობიექტებში გაზის გაჟონვა თითქმის 11%-ით გაიზარდა 2018 წლიდან, როდესაც ქვეყანამ ბოლოს განაცხადა სათბურის გაზების ემისიების შესახებ, ნათქვამია სატელიტური სურათების მონაცემების ანალიზზე.
აზერბაიჯანმა, BP-მ და სახელმწიფო ნავთობკომპანია SOCAR-მა აიღეს მრავალი ვალდებულება, რომ 2030 წლისთვის შეაჩერონ გაზის წვა ნავთობისა და გაზის წარმოებაში.
ყოველწლიურად, მილიარდობით კუბური მეტრი წიაღისეული აირი იწვება მთელ მსოფლიოში, გამოყოფს მილიონობით ტონა CO2 და მეთანს, ყველაზე ძლიერ სათბურის გაზს, რომელიც ხელს უწყობს გლობალურ დათბობას. ბაქოს სამხრეთით, სანგაჩალში BP ტერმინალის მახლობლად მცხოვრებლებმა აღნიშნეს სხვადასხვა სიმპტომები, მათ შორის სუნთქვის გაძნელება და გულის პრობლემები.
2015 წლის პარიზის შეთანხმების თანახმად, ქვეყნებს მოეთხოვებათ ემისიების შესახებ მონაცემების მოხსენება ყოველ ორ წელიწადში ერთხელ. მაგრამ აზერბაიჯანს, რომელიც ნოემბერში COP29 კლიმატის სამიტს უმასპინძლებს, ეს 2018 წლის შემდეგ არ გაუკეთებია. მას შემდეგ ნავთობისა და გაზის ობიექტებში დამწვარი გაზის მოცულობა 10,5%-ით გაიზარდა. გარდა ამისა, გაზის წვის მაჩვენებელი 70%-ზე მეტით გაიზარდა.
BP ოპერირებს რამდენიმე ობიექტს, სადაც დამწვრობის მაღალი მაჩვენებელი შენარჩუნებულია, მათ შორისაა აზერი-ჩირაგ-გუნაშლის (ACG) მასიური საბადო კასპიის ზღვაში და სანგაჩალის ტერმინალი ბაქოს სამხრეთით. ეს იმის მიუხედავად, რომ 2023 წელს ნავთობის მოპოვება 46%-ით შემცირდა ვიდრე ათი წლის წინ.
მხოლოდ 2024 წლის პირველ ნახევარში სანგაჩალის ტერმინალში უკვე დაწვეს თითქმის 40 მილიონი კუბური მეტრი, ეს გაზის დაწვის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია ისტორიაში.
BP, SOCAR და აზერბაიჯანი მონაწილეობენ მსოფლიო ბანკის ნულოვანი ბუნებრივი აირის აალების ინიციატივაში, რომელიც ვალდებულებას იღებს 2030 წლისთვის აღმოფხვრას ჩვეულებრივი გაზის წვა. ორივე ნავთობკომპანიამ ხელი მოაწერა 2021 წლის მეთანის გლობალურ ვალდებულებას, რომლის მიზანია ამ ათწლეულის განმავლობაში მეთანის ემისიების 30%-ით შემცირება.
