სიმღერა „ყარაბაღი“ – კულტურული ალიყური
სტეფანაკერტის კულტურის სასახლის სამხატვრო ხელმძღვანელი, ვოკალის მასწავლებელი, მომღერალი ლუსინე მარტიროსიანი არცახში თავისი საცხოვრებელი ადგილის დატოვებისა და დევნილის სტატუსის მიღების შემდეგ უსაქმოდ არ მჯდარა. მან ირგვლივ ნიჭიერი ახალგაზრდობა შემოიკრიბა და დაარსა ვოკალურ-ინსტრუმენტულ სტუდია „არცახის პულსი“. მიზანი მხოლოდ ერთი იყო: არცაული სიმღერების შენახვა და მათი მაქსიმალურად გასაჯაროება. ცოტა ხნის წინ ჯგუფმა მონაწილეობა მიიღო ბათუმში გამართულ საერთაშორისო მუსიკალურ კონკურს-ფესტივალში, სადაც წარადგინა სიმღერა „ყარაბაღი“, რომლითაც კულტურული ალიყური აწვნიეს მათ, ვინც ამ სიმღერის შესრულებაში ხელი შეუშალა.
სტუდიამ გადაწყვიტა მონაწილეობა მიიღოს ბათუმის საერთაშორისო მუსიკალურ კონკურს-ფესტივალში. ფესტივალი, რომელიც არცახელ მომღერლებს დიდხანს ემახსოვრებათ. ფესტივალი ერთდროულად გაიმართა სხვადასხვა საკონცერტო დარბაზში, რომელშიც მონაწილეობას იღებდნენ მრავალი ქვეყნის ანსამბლები. ოპერის საკონცერტო დარბაზში უნდა გამოსულიყო ბენდი „არცახ პულსი“, თუმცა გარკვეული გარემოებების გამო ბოლო წუთს სხვა საკონცერტო დარბაზში გადაიყვანეს და სწორედ იქ გაჩნდა პრობლემები.
ჯგუფი ინსტრუმენტების დაკვრასაც კი ვერ ახერხებს, ხმის მორგებას ვერ ახერხებს და ამ მომენტში მათ სახელს აცხადებენ.
„ქართველებმა რუსულად გამოაცხადეს, რომ „სომხეთის რესპუბლიკის წარმომადგენლები სცენაზეაო, მიესალმეთ ვოკალურ-ინსტრუმენტულ ანსამბლს „Artsakh Pulse“-სო და ზოგს სახელი თავიდანვე არ მოეწონა. ჩვენ უკვე ერთგვარი გამოწრთობილები ვიყავით და ჯგუფი წინასწარ მოვამზადე, რომ გამოსვლაში შეფერხება შეიძლებოდა ყოფილიყო, რადგან ასეთი კომპოზიციები ავირჩიე და თითქმის 99 პროცენტით დარწმუნებული ვიყავი, რომ რაღაც მოხდებოდა“,- ამბობს ლუსინე.
ვოკალურ-ინსტრუმენტულმა ანსამბლმა „არცახის პულსი“ მოამზადა ორი ნომერი, პირველ ნომერში რამდენიმე სიმღერა სინთეზირდა.
„არცახული ჰოროველი, შუაში საიათ-ნოვა, მესიჯი ქართველებს, რომ საიათ-ნოვა სომხურად წერდა, რასაც მოჰყვა არცახული ხალხური სიმღერები, რომლებიც არცახის გემოსა და სურნელს ეხებოდა“.
ეს ნამუშევარი ჟიურის წევრებმა ძალიან კარგად და ხმამაღალი ოვაციებით მიიღეს, რადგან სიმღერა სომხურ ენაზე იყო გაშვებული, ჟიურიმ სიმღერის ტექსტი ვერ გაიგო. უკვე მეორე განყოფილებაში წარმოდგენილია სიმღერა „ყარაბაღი“. სიმღერის ბოლო კვარტეტი კი რუსულად არის წარმოდგენილი, რათა ჟიურიმ გაიგოს, რას მღერიან არცახელები.
„ჩვენ ვმღეროდით ჩვენს სამშობლოზე, ჩვენს სამშობლოზე და როცა რუსულად ვიმღერეთ, რომ არცახი ყველა სომეხის სახლია, ხმის რეჟისორმა იმ წუთშივე გამორთო მიკროფონები“.
თუმცა ანსამბლი ბოლომდე, მიკროფონების გარეშე აგრძელებს სიმღერას. სიმღერა ჟიურის ქართველ, უკრაინელ, აზერბაიჯანელ წევრებს არ მოსწონთ. ლუსინე აღშფოთებას გამოხატავს, მაგრამ ჟიურის წევრები მათ ამ ნაბიჯს სომხეთის რესპუბლიკის ხელისუფლების პოზიციით ხსნიან.
„უთხრეს: უფლება არ გაქვს იმღერო იმაზე, რაც შენი არააო, შეახსენეს, რომ სომხეთის ხელისუფლებამ არცახი აზერბაიჯანის ნაწილად აღიარაო.
სიმღერა „ყარაბაღი“ პოლიტიკური მიზეზების გამო საკონკურსო პროგრამიდან ამოიღეს, დანარჩენი სიმღერებისათვის კი ჯგუფი „გრან პრის“ იღებს.
„სხვადასხვა ქვეყნების დელეგაციებმა გვითხრეს, რომ მათ სურთ ჯგუფის მასპინძლობა თავიანთ ქვეყანაში, თუ მხოლოდ თქვენ შეცვლით თქვენს ჯგუფს სახელსო, ეს კი უბრალოდ შეუძლებელია“.
აღსანიშნავია ისიც, რომ “Artsakh pulse”-მა უკვე მიიღო საკონცერტო მოწვევა საბერძნეთიდან.