ირანსა და ისრაელს შორის სავარაუდო კონფლიქტმა და დაძაბულმა ვითარებამ შესაძლოა გავლენა იქონიოს სამხრეთ კავკასიაზეც – გორ მარგარიანი
ირანსა და ისრაელს შორის დაძაბული ურთიერთობების და ზოგადად ახლო აღმოსავლეთის რთული გეოპოლიტიკური სიტუაციის გაანალიზებისას გასათვალისწინებელია, რომ თეირანმა ასევე კარგად იცის, რომ თელ-ავივთან კონფლიქტის შემთხვევაში ეს ყველაფერი შეიძლება ნეგატიურად აისახօս მეზობელ სამხრეთ კავკასიის რეგიონზეც, რაც საკმაოდ სერიოზულ პრობლემებამდე მიგვიყვანს․ ასეთი აზრი გამოთქვა ირანის ფონდისა და აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტის მკვლევარმა, ასოცირებულმა პროფესორმა გორ მარგარიანმა ისაუბრა რა თუ რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს ირანსა და ისრაელს შორის შესაძლო შეჯახებას ან პირდაპირ დაპირისპირებას სამხრეთ კავკასიაზე, განსაკუთრებით რეგიონის ქვეყნებზე.
„რბილად რომ ვთქვათ, სამხრეთ კავკასიის რეგიონში ყველას არ აქვს იგივე პოზიცია და ურთიერთობა ირანის ისლამურ რესპუბლიკასთან, როგორც სომხეთს. სომხეთ-ირანის ურთიერთობების შემთხვევაში, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ყველაფერი გასაგებია, საქართველოს შემთხვევაში რისკები შეიძლება ნაკლებად ვიწინასწარმეტყველოთ ან საერთოდ ვერ ვივარაუდოთ.აზერბაიჯანის პოზიცია ამ საკითხთან დაკავშირებით განსხვავებული საკითხია, განსაკუთრებით ისრაელთან სამხედრო, სამხედრო-პოლიტიკური, სამხედრო-ეკონომიკური, ეკონომიკური და პოლიტიკური ურთიერთობების და გააქტიურების გათვალისწინებით“, – განაცხადა მარგარიანმა. ისრაელისთვის აზერბაიჯანი იარარის პირველი მიმწოდებელი ქვეყანა გახდა, რომელმაც ყველა დანარჩენს აჯობა და ამ მხრივ თურქეთსაც კი გაუსწრო.
„განსაკუთრებით აზერბაიჯანის გეოგრაფიული პოზიციის, ირანთან ურთიერთობის გარკვეული გარემოებების, ირან-ისრაელის ურთიერთობების პერიოდული ესკალაციის, ორ ქვეყანას (რედ. ირანი და ისრაელი) შორის დაძაბულობის სხვადასხვა წერტილების გამოცოცხლების გათვალისწინებით, აზერბაიჯანისთვის, რბილად რომ ვთქვათ, ყველაფერი არც ისე ცხადია.“ – აღნიშნა მარგარიანმა და დასძინა, რომ ვერავინ გამორიცხავს, რომ ირანის შესაძლო დასუსტების ან ომში ჩართვის შემთხვევაში, როგორც ეს ძალიან ხშირად ხდება სხვა ქვეყნებში, არ იქნება საშინაო პრეტენზიები და აჯანყებები. თანამოსაუბრის აზრით, ვერავინ გამორიცხავს, რომ აზერბაიჯანმა არ გააცოცხლოს ეგრეთ წოდებული „სამხრეთ აზერბაიჯანის“ თეზისი, რომელსაც იგი ათწლეულების მანძილზე ატარებდა ირანის პროვინციის უზურპაციისთვის.
„ბაქოს ამჟამინდელი პროპაგანდა გულისხმობს აზერბაიჯანის ირგვლივ ყველაფრის აზერბაიჯანულად გამოცხადებას: „ჩრდილოეთი, სამხრეთი, აღმოსავლეთი, დასავლეთი“. ასეთი ტარიფებით, ვფიქრობ, აზერბაიჯანი „ისლამურ სამოთხესაც“ კი „ზეციურ აზერბაიჯანად“ გამოაცხადებს. მარგარიანის თქმით, ამასთან დაკავშირებით გასათვალისწინებელია ისიც, რომ საკმაოდ სერიოზული რისკები და საკითხები შეიძლება წარმოიშვას სამხრეთ კავკასიის რეგიონში და ამ კონტექსტში,შემთხვევითი არ იყო რამდენიმე დღის წინ რუსეთის ფედერაციის უშიშროების საბჭოს მდივნის, სერგეი შოიგუს ვიზიტი ირანში, შემდეგ კი აზერბაიჯანში, რამაც გამოიწვია საინტერესო დისკუსიები, შემთხვევითი არ იყო თავად ბაქოშიც
მართალია, ქვეყნის პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი არ არის ისეთი პოლიტიკური ფიგურა, რომელიც „ყველა კვერცხს ერთ კალათში ჩადებს“ და ისე მოიქცევა, რომ თვითონ დაზარალდეს. ვფიქრობ, ესეც გასათვალისწინებელია“, – აღნიშნა გორ მარგარიანმა.
კითხვაზე, თუ რა შესაძლო გავლენა შეიძლება ჰქონდეს ირანსა და ისრაელს შორის პირდაპირ დაპირისპირებას სამხრეთ კავკასიაზე, თანამოსაუბრემ აღნიშნა, რომ თეირანისთვის არის შესაძლო რეგიონალური რისკები, მაგალითად, აზერბაიჯანის მიერ ხელოვნურად გააქტიურებული პანთურქული იატაქვეშეური იდეოლოგია. ირანის აზერბაიჯანულ სახელმწიფოსთან იდენტობის იდეა და ა.შ.
„ასევე შესაძლო რისკია სხვა საკითხიც – ლტოლვილების პრობლემა, რომელიც შეიძლება წარმოიშვას მსგავსი სცენარის განვითარების შემთხვევაში. დაძაბულობის შემთხვევაში, საიდუმლო არ არის, რომ მეომარი ქვეყნების ზოგიერთი მაცხოვრებელი ტოვებს სამშობლოს სხვადასხვა პროცენტით უსაფრთხოების მიზეზების გამო“, – განაცხადა მარგარიანმა და ყურადღება გაამახვილა იმაზე, რომ ეს შეიძლება გახდეს სერიოზული პრობლემა არა მხოლოდ სომხეთისთვის, არამედ მთელი სამხრეთ კავკასიისთვისაც.
