9 ნოემბრის განცხადებაში არ არის დებულება, რომლითაც სომხეთის რომელიმე ტერიტორია სხვა ქვეყნის მიერ უნდა იყოს კონტროლირებადი. ნიკოლ ფაშინიანი
სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა განაცხადა, რომ სომხეთი მზადაა განახორციელოს რეგიონული კომუნიკაციების განბლოკვა მის მიერ შემუშავებული პროექტით „მშვიდობის გზაჯვარედინი“, მათ შორის აზერბაიჯანის ძირითად ნაწილსა და ნახიჩევანს შორის სარკინიგზო და საავტომობილო კომუნიკაციების უზრუნველყოფა სომხეთის ტერიტორიის გავლით. “არმენპრესის” ცნობით, ამის შესახებ ფაშინიანმა “ერევანის დიალოგის” კონფერენციაზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა.
„რა აჩერებს ამ პროცესს? შემაშფოთებელია, როგორც ჩანს, ყველა ჩვენი პარტნიორი არ არის მიდრეკილი ისარგებლოს იმ შესაძლებლობებით, რაც ჩვენ წარმოგიდგინეთ. კერძოდ, ბევრი განიხილავს საკითხს, თუ რამდენად შეესაბამება ან ჯდება პროექტი „მშვიდობის გზაჯვარედინი“ 2020 წლის 9 ნოემბრის სამმხრივი განცხადების ლოგიკაში. ბოლო დროს ამ კუთხით გააქტიურდა დისკუსია, სადაც მცდელობაა წარმოადგინონ, გულისხმობს თუ არა 2020 წლის 9 ნოემბრის სამმხრივი განცხადება, რომ სომხეთის ტერიტორიაზე ამ კომუნიკაციების უსაფრთხოება უზრუნველყოფილი უნდა იყოს მესამე სახელმწიფოების თუ მესამე ქვეყნების მიერ. ნება მიბოძეთ, დაუყოვნებლივ ვთქვა, რომ ასეთ აღქმას არაფერი აქვს საერთო რეალობასთან“, – განაცხადა ფაშინიანმა.
უფრო მართებული რომ ყოფილიყო ნათქვამი, პრემიერ-მინისტრმა ციტატა მოიტანა 2020 წლის 9 ნოემბრის სამმხრივი განცხადების მეცხრე პუნქტიდან. „სომხეთის რესპუბლიკა იძლევა აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დასავლეთ რეგიონებსა და ნახიჩევანის ავტონომიურ რესპუბლიკებს შორის სატრანსპორტო კომუნიკაციის უსაფრთხოების გარანტიას, რათა მოხდეს ორივე მიმართულებით მოქალაქეების, მანქანებისა და ტვირთების შეუფერხებელი გადაადგილების ორგანიზება.
„როგორც ხედავთ, 9 ნოემბრის სამმხრივი განცხადება იტოვებდა უსაფრთხოების ფუნქციას და უსაფრთხოების გარანტის როლს სომხეთის ტერიტორიის გავლით სომხეთთან რეგიონული კომუნიკაციების გახსნისთვის. ეს არის ღია საჯარო ტექსტი და სხვაგვარად არ შეიძლებოდა ყოფილიყო, რადგან ალოგიკურია, რომ რომელიმე სხვა ქვეყანამ უზრუნველყოს სუვერენული ქვეყნის ტერიტორიაზე უსაფრთხოება. 9 ნოემბრის სამმხრივ განცხადებაზე მითითებით, ზოგიერთი საერთაშორისო პარტნიორი ცდილობს წარმოადგინოს ის, რაც არ არის 9 ნოემბრის სამმხრივ განცხადებაში. და რა არ არის ამ განცხადებაში? მაგალითად, არ არსებობს გზა, რომ სომხეთის რომელიმე ტერიტორია სხვა ქვეყნის მიერ იყოს კონტროლირებადი. სამმხრივ დეკლარაციაში ასეთი დებულება საერთოდ არ არის. არ არსებობს დებულება, რომელიც ნიშნავს, რომ სომხეთის იურისდიქცია მის სუვერენულ ტერიტორიაზე რაიმე სახით უნდა შეიზღუდოს საბაჟო, ფიტოსანიტარული და სხვა კონტროლის თვალსაზრისით. ასეთი დებულება უბრალოდ არ არსებობს და ვერც იარსებებდა. ვცდილობთ წარმოვადგინოთ, რომ 2020 წლის 9 ნოემბრის სამმხრივი განცხადება ეხება აზერბაიჯანის ძირითად ნაწილსა და ნახიჩევანს შორის კავშირის უზრუნველყოფას, ხოლო შესაბამისი პუნქტი ასე იწყება: „რეგიონში ყველა ეკონომიკური და სატრანსპორტო კავშირი დაბლოკილია. კავშირი აზერბაიჯანის ძირითად ნაწილსა და ნახიჩევანს შორის არის მეცხრე პუნქტის ქვეშინაარსობრივი დებულება და ამ პუნქტის ძირითადი შინაარსი რეგიონის ყველა ეკონომიკური და სატრანსპორტო კავშირის განბლოკვას ეხება“, – განმარტა ნიკოლ ფაშინიანმა.
