აზერბაიჯანის მოწოდებები გლობალური ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ მცდარია. Guardian-ის სტატია
ბრიტანული გაზეთი The Guardian, რამდენიმე უფლებადამცველისა და აქტივისტის პუბლიკაციებზე დაყრდნობით, მიიჩნევს, რომ გაეროს კლიმატის მიმდინარე სამიტის მასპინძელი აზერბაიჯანის მიერ კონფერენციის დროს ცეცხლის შეწყვეტისკენ მოწოდება თვალთმაქცური ნაბიჯია.
Armenpress-ის ცნობით, ამის შესახებ პერიოდული გამოცემის მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაშია აღნიშნული. სტატია ახსენებს, რომ აზერბაიჯანი ხელმძღვანელობს COP29 სამიტს, რომელიც 11 ნოემბრიდან ორი კვირის განმავლობაში დედაქალაქ ბაქოში გაიმართება. მონაწილეობას მიიღებენ მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის მთავრობების მეთაურები, ღონისძიებაზე კი 180-ზე მეტი ქვეყანა იქნება წარმოდგენილი.
გაზეთი აღნიშნავს, რომ კონფერენციის დროს, ისევე როგორც მის დაწყებამდე და მის შემდეგ ერთი კვირით ადრე, აზერბაიჯანი მოუწოდებს ყველა კონფლიქტურ ქვეყანას, დაყაროს იარაღი. სამიტი ასევე მოიცავს სპეციალურ “მშვიდობის დღეს” 15 ნოემბერს და COP29 მშვიდობისა და კლიმატის ინიციატივას, რომელიც მიზნად ისახავს დაეხმაროს ყველაზე დაუცველ ქვეყნებს, დიდი ბრიტანეთის, გერმანიის, იტალიის, უგანდასა და სხვათა მხარდაჭერით.
სტატიაში აღნიშნულია, რომ კონფერენციას ჩრდილს მიაყენებს კონფლიქტები, რომელშიც მონაწილეობენ უკრაინა და რუსეთი, ასევე ისრაელი და ღაზა, რომლებიც ორივე აზერბაიჯანის მეზობლად არიან. რუსეთი არის წიაღისეული საწვავის ერთ-ერთი წამყვანი მწარმოებელი და სათბურის გაზების გამოყოფის წყარო, ხოლო აზერბაიჯანი აწვდის ევროპას გაზს რუსეთის ნაცვლად. მოსალოდნელია, რომ კლიმატის საკითხებზე დიპლომატიური შეთანხმებების მიღწევა რთული პროცესია, განსაკუთრებით ამჟამინდელი გეოპოლიტიკური დაძაბულობის გათვალისწინებით.
The Guardian-ის მიერ მოპოვებული ცეცხლის შეწყვეტის მოწოდების გაშიფრული პროექტის მიხედვით, აზერბაიჯანი თავს მშვიდობისმყოფელად აყალიბებს.
„COP29 უნიკალური შესაძლებლობაა განხეთქილების დასაძლევად და მდგრადი მშვიდობის გზების მოსაძებნად. კონფლიქტები ზრდის სათბურის გაზების გამოყოფას და ანადგურებს გარემოს მიწის, წყლის და ჰაერის დაბინძურებით. კონფლიქტით გამოწვეული ეკოსისტემების განადგურება და დაბინძურება აძლიერებს კლიმატის ცვლილებას და ძირს უთხრის პლანეტის დასაცავად მიმართულ ჩვენს ძალისხმევას“, – ნათქვამია რეზოლუციის პროექტში მოკლე 180-სიტყვიან ტექსტში.
თუმცა, გაზეთის სტატიის მიხედვით, აქტივისტები მიუთითებენ აზერბაიჯანში ადამიანის უფლებების დარღვევაზე და სომხეთთან ბოლო ხანს დასრულებულ ომზე და აღნიშნავენ, რომ 100 000-ზე მეტი ადამიანი იძულებული გახდა დაეტოვებინა სახლები მთიან ყარაბაღში მას შემდეგ, რაც აზერბაიჯანმა შეტევა დაიწყო გასული წლის სექტემბერში.
უფლებადამცველები აცხადებენ, რომ აზერბაიჯანი განაგრძობს ასობით პოლიტპატიმარის ყოლას.
ზოგიერთი COP-ის მასპინძელ ქვეყანას ფარისევლობაში ადანაშაულებს. Unilever-ის ყოფილმა ხელმძღვანელმა და ახლა კლიმატისა და მშვიდობის აქტივისტმა პოლ პოლმანმა განაცხადა, რომ „COP ცეცხლის შეწყვეტის“ იდეა აზერბაიჯანის ღრმად ცინიკური პიარ ხრიკია, რომელიც მიზნად ისახავს ყურადღების გადატანას წარსულში ეთნიკური წმენდისგან მთიან ყარაბაღში.
„თუ პრეზიდენტ ილჰამ ალიევს ნამდვილად სურს მაგალითის მიცემა, მან უნდა მიიღოს ვალდებულება COP29-მდე გაათავისუფლოს 300-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი, ნაცვლად იმისა, რომ სხვებს მოუწოდოს“, – დასძინა პოლმანმა.
იბად ბაირამოვმა, რომლის მამა, გუბად იბადოღლუ, არის ლონდონის ეკონომიკის სკოლის აკადემიკოსი და ერთ-ერთი დაკავებული, თქვა: „კონფლიქტებმა აზერბაიჯანის მთავრობას საშუალება მისცა ფარულად გაანადგუროს სამოქალაქო საზოგადოება ოპოზიციის ხმების დაპატიმრებით. COP29-ის მოახლოებასთან ერთად, საერთაშორისო ყურადღება სულ უფრო მეტად არის მიმართული რეჟიმის რეპრესიულ ტაქტიკაზე“.
კონფლიქტისა და გარემოს სადამკვირვებლო ცენტრის პრესსპიკერმა განაცხადა ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ. „ეს არ ეხება კონფლიქტის ძირეულ მიზეზებს. ეს ღრმა ჭრილობაზე ნახვევს ჰგავს. კონფლიქტის რამდენიმე კვირით შეწყვეტა სიცოცხლეებს გადაარჩენს, რაც კარგია, მაგრამ შემდეგ ყველაფერი ისევ ისე დაბრუნდება, როგორც იყო. COP-მა შეიძლება გამოიწვიოს მნიშვნელოვანი ქმედებები მშვიდობისა და კლიმატის სამართლიანობისთვის, მაგრამ ეს უნდა მოიცავდეს საომარი მოქმედებების და კონფლიქტების გავლენას, რომლებიც გავლენას ახდენენ კლიმატის კრიზისზე.”
აზერბაიჯანის მთავრობამ უარყო ეს კრიტიკა.
ამის შესახებ COP-ში აზერბაიჯანის მთავარმა მომლაპარაკებელმა იალჩინ რაფიევმა განაცხადა: „ამ ინიციატივას არანაირი კავშირი არ აქვს სომხეთთან. რასაც ჩვენ ვეძებთ არის ზოგადი. ჩვენ უბრალოდ მოვუწოდებთ ცეცხლის შეწყვეტისკენ. ეს არ ეხება პოლიტიკურ საკითხებს“.
