ერევანსა და თეირანს შორის არსებული ძლიერი ეკონომიკური თანამშრომლობის პოტენციალი შეიძლება გამოყენებულ იქნას უსაფრთხოების კავშირების გაღრმავებისთვისაც. ირანელი ექსპერტი

სომხეთსა და ირანს შორის არსებული ძლიერი ეკონომიკური თანამშრომლობის პოტენციალი შეიძლება გამოყენებულ იქნას პოლიტიკური და უსაფრთხოების ურთიერთობების გასაღრმავებლადაც, მაგალითად, ერთობლივ სამხედრო წვრთნებში, ორივე ქვეყნის შეიარაღებული ძალების მონაწილეობით.

ამის შესახებ „არმენპრესთან“ ინტერვიუში განაცხადა თეირანის ATU (Allameh Tabataba) უნივერსიტეტის ლექტორმა, საერთაშორისო მეცნიერმა ეჰსან მოვაჰედიამ ერევნისა და თეირანის ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და სხვა სფეროებში თანამშრომლობის პოტენციალზე საუბრისას.

„აზერბაიჯანი, მაგალითად, თურქეთთან ყოველდღიურად ატარებს სამხედრო წვრთნებს. პირადად მე ვფიქრობ, რომ თუ ირანი და სომხეთი მხოლოდ ერთ ერთობლივ სამხედრო წვრთნას ჩაატარებენ, ამის შემდეგ ერევანი შეიძლება ბაქოზე უფრო მაღალ პოზიციაზე აღმოჩნდეს აზერბაიჯანთან მოლაპარაკებებში, რადგან ამ უკანასკნელს ესმის, რომ სომხეთი და ირანი მართლაც ახლოს არიან და ერთმანეთის სტრატეგიული მოკავშირეები არიან. ხაზგასმით აღნიშნა მოვაჰედიანმა და აღნიშნა, რომ ამ ერთობლივი მუშაობის წყალობით სომხეთის რესპუბლიკას შეუძლია კიდევ უფრო გააძლიეროს თავისი ქვეყნის პოზიციები.

ეხსან მოვაჰედიანმა ისაუბრა რა, აზერბაიჯანის მიერ რეგიონული არხების შესაძლო გახსნის კონტექსტში მუდმივად წამოჭრილ პრეტენზიებსა და განცხადებებზე ე.წ. „ზანგეზურის დერეფნის“ შექმნის შესახებ, კიდევ ერთხელ გაიმეორა ირანის ისლამური რესპუბლიკის მკაფიო და ცალსახა პოზიცია ამ საკითხთან დაკავშირებით.

„ირანის სულიერმა ლიდერმა არაერთხელ განაცხადა, რომ სომხეთ-ირანის საზღვარი თეირანის წითელი ხაზია და ორ ქვეყანას შორის ათასწლოვანი საზღვარი უნდა იყოს დაცული. ეგრეთ წოდებული „ზანგეზურის დერეფანი“ ყალბია და ჩვენთვის წითელი ხაზია“, – აღნიშნა ირანელმა ექსპერტმა და დასძინა, რომ ირანი მსოფლიოში ერთადერთი ქვეყანაა, რომელმაც ორჯერ ჩაატარა სამხედრო წვრთნები მდინარე არაქსის მიდამოებში, იმის დასამტკიცებლად, რომ ის ძალიან სერიოზულადაა განწყობილი სომხეთთან საზღვრის შენარჩუნების საკითხში.

ეჰსან მოვაჰედიანის თქმით, 2020 წლის შემდეგ სხვადასხვა ეტაპზე ბაქო ცდილობდა სომხეთისგან გარკვეული ტერიტორიების აღებას, მაგრამ ირანმა გააფრთხილა აზერბაიჯანი, შეეწყვიტა ეს ქმედებები.

რაც შეეხება ზოგად რეგიონულ ვითარებას, ირანელმა ექსპერტმა მიუთითა რეგიონულ საკონსულტაციო პლატფორმაზე „3+3“ და გამოთქვა მოსაზრება, რომ ირანი ამ პლატფორმით ცდილობს რეგიონში ვითარების გაკონტროლებას.

„ჩვენ ვცდილობთ სიტუაციის გაკონტროლებას „3+3“ ჩარჩოში. ვფიქრობთ, რომ ამ პლატფორმის საშუალებით შეგვიძლია დაგეხმაროთ, რადგან მე პირადად ვფიქრობ, რომ თუ თქვენ გსურთ უშუალოდ ბაქოსთან მოლაპარაკება, შესაძლოა სიტუაციის შეცვლას შეეცადონ მათ სასარგებლოდ, მაგრამ როცა შენს გვერდით გყავს ირანი, მე ვფიქრობ, რომ თქვენთვის უკეთესი იქნება, რადგან ჩვენ შეგვიძლია სიტუაციის მართვა. არიან ქვეყნები, რომლებიც ფიქრობენ თქვენსავით, მაგრამ ირანი და სომხეთი უნდა დაეხმარნონ ერთმანეთს, რომ ბაქოს და ანკარას ხელი შეუშალონ იმ ყალბი დერეფნის შექმნაზე“, – განაცხადა თანამოსაუბრემ.

მისი თქმით, რუსეთის ფედერაცია ფიქრობს, რომ მას შეუძლია გააკონტროლოს ეს „დერეფანი“, მაგრამ მოსკოვი ცდება. „ისინი ვერ გააკონტროლებენ ამ დერეფანს და მოგეხსენებათ, ნატოც და თურქეთიც მზად არიან გააკონტროლონ ის, მაგრამ მე ვფიქრობ, რომ ჩვენ ერთად შევძლებთ ძლიერი გუნდის შექმნას, რათა ამ ქვეყნებმა შეწყვიტონ ასეთი ლოგიკით აზროვნება.

ეჰსან მოვაჰედიანის თქმით, თუ არის ქვეყნები, რომლებსაც სურთ სომხეთის მიერ კონტროლირებადი გზით სარგებლობა, დაე, ისარგებლონ, მაგრამ თუ სხვა განზრახვები აქვთ, მაშინ მათი შეჩერება აუცილებელია.