იცით, რომ ამ დიდი სომეხის წყალობით აღმოჩნდა გაგარინი კოსმოსში? ექსკლუზიური ფაქტები
რატომ უკავშირდება გაგარინის პირველი ფრენა ცნობილ სომეხს?
საბჭოთა სარადარო აღჭურვილობის შექმნა, ბალისტიკური რაკეტები, ატომური ელექტროსადგურები, ყინულმჭრელები და წყალქვეშა ნავები, პირველი კოსმოსური თანამგზავრები და გაგარინის პირველი ფრენა – ეს და მრავალი სხვა მჭიდრო კავშირშია ანდრანიკ იოსიფიანის სამეცნიერო საქმიანობასთან.
1930 წლამდე არავინ ვარაუდობდა, რომ ბიჭი გახდებოდა მსოფლიოში ცნობილი მეცნიერი. თუმცა იმ დროს მან უკვე მოახერხა ერთი აღმოჩენის – ელექტრო ხრახნიანი იარაღის შექმნა, რამაც მოსკოვის ყურადღება მიიპყრო. იოსფიანი მიიწვიეს წითელი არმიის ტექნიკური შტაბიდან და შესთავაზეს სამუშაო ელექტროტექნიკურ ინსტიტუტში, სადაც მუშაობდა 10 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში.
ოცდაათი წლის ასაკში იოსიფიანს უკვე მსოფლიო სახელი ჰქონდა მოხვეჭილი. საბოლოოდ მისი პოპულარობა „იოსიფიანის შვეულმფრენის“ შექმნის შემდეგ განმტკიცდა. ეს შვეულმფრენი ელექტროძრავით იკვებებოდა, ხოლო 1930-იანი წლების დასაწყისში ნავთზე მომუშავე ვერტმფრენებიც კი ახალი იყო.
ტესტირება ჩატარდა 1941 წელს, შვეულმფრენმა არნახული ვერტიკალური აწევა მოახდინა და მოედანს გადაუფრინა. ომი ორი თვის დაწყებული იყო, როცა სტალინის ბრძანებით იოსფიანი სპეციალური სამეცნიერო-საწარმოო გაერთიანების დირექტორად დაინიშნა. ოცნების შემდეგ იმ საიდუმლო ქარხნის ბაზაზე დაარსდა ელექტრომექანიკის უდიდესი კვლევითი ინსტიტუტი, რომელსაც სამი ათწლეულის მანძილზე ხელმძღვანელობდა ანდრანიკ იოსიფიანი.
ერთი წლის შემდეგ იოსიფიანმა მიიღო სოციალისტური შრომის გმირის წოდება. როგორც ჯილდოს ორდერშია აღნიშნული, წოდება მას მიენიჭა „სარაკეტო ტექნიკის სამაგალითო ნიმუშების შექმნის საქმეში დიდი დამსახურებისთვის და ადამიანის კოსმოსში წარმატებულ ფრენაში შეტანილი წვლილისთვის“. რა თქმა უნდა, ეს პირველი გაგარინის ფრენა იყო.
როგორც სომხეთის მეცნიერებათა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი იოსიფიანი დაეხმარა რესპუბლიკაში მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების, სომხეთის ელექტროტექნიკური და ელექტრონული მრეწველობის ჩამოყალიბებასა და განვითარებას. ლენინის ოთხი ორდენი, შრომის წითელი დროშის ორი ორდენი, ოქტომბრის რევოლუციის ორდენი, სოციალისტური შრომის გმირის ვარსკვლავი, ლენინი და სახელმწიფო პრემია – ეს არ არის ყველა ჯილდო, რომელიც ანდრანიკ იოსიფიანმა სიცოცხლეშივე მიიღო.
