ფრანგული CAESAR საარტილერიო სისტემა და მისი საბრძოლო მასალები დიდი მოთხოვნაა მთელ მსოფლიოში. სამხედრო ექსპერტი
სომხეთ-საფრანგეთის სამხედრო თანამშრომლობა ნამდვილად პოზიტიური პროცესია, რომლითაც სომხეთი ფაქტობრივად დივერსიფიცირებას უკეთებს თავისი შეიარაღებისა და საბრძოლო მასალის იმპორტის წყაროებს, განსაკუთრებით, თუ საქმე ეხება ზესახელმწიფო ქვეყანას, როგორიცაა საფრანგეთი.
ეს მოსაზრება გამოთქვა სამხედრო კომენტატორმა ნარეკ ნერსისიანმა, საფრანგეთის შეიარაღებული ძალების მინისტრის სებასტიან ლეკორნეუს ჩანაწერზე, რომლის მიხედვითაც სომხურმა მხარემ Eurosatory-ის ჩარჩოში საფრანგეთთან გააფორმა ხელშეკრულება საარტილერიო სისტემის CAESAR-ის შესყიდვის შესახებ.
„საფრანგეთს აქვს საკმაოდ მაღალი დონის სამხედრო მრეწველობა და შედის იმ ქვეყნების სიაში, რომლებსაც შეუძლიათ იარაღის თითქმის მთელი დიაპაზონი უზრუნველყონ“, – ამბობს სამხედრო კომენტატორი.
კონკრეტულად სომხურ მხარეს უკვე მიწოდებულ ბასტიონის ჯავშანტექნიკაზე საუბრისას, ნერსისიანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ისინი საკმაოდ მოძრავი მანქანებია, მათ შეუძლიათ ჰარმონიულად იმუშაონ მთიან რელიეფზეც და მათი გამოყენების სწორი კონცეფციის შემთხვევაში, შესაძლებელია, რომ ეს სამხედრო მანქანები იპოვიან თავიანთ ადგილს სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებში მითითებული პრობლემების გადაჭრაში.
„ჩვენ ასევე ვყიდულობთ CAESAR საარტილერიო სისტემას, 155 მილიმეტრიან ჭურვებს, რომლებზეც მოთხოვნა მთელ მსოფლიოში არის უზარმაზარი, მათზე შიმშილიც კი არსებობს, რადგან ისინი ერთ-ერთი მთავარი საბრძოლო მასალაა. აშშ-ს წარმოების სიმძლავრის პირობებშიც კი შესაძლებელია თვეში 28000 ასეთი ჭურვის წარმოება. ევროკავშირს, თავის მხრივ, შეუძლია ერთი მილიონი ერთეულის წარმოება ერთ წელიწადში“, – განაცხადა ჩვენმა თანამოსაუბრემ.
ნერსისიანის თქმით, ზემოაღნიშნული ქვემეხებისთვის შესაბამისი რაოდენობის ჭურვების იმპორტი გარკვეულწილად გართულდება, რაც ასევე განპირობებულია ამ საბრძოლო მასალის ფართომასშტაბიანი გამოყენებით რუსეთ-უკრაინის და ისრაელ-პალესტინის კონფლიქტის ზონებში.
„უკრაინა მისდევს დასავლურ, ნატოს სტანდარტებს, ამიტომ ფრონტზე იყენებს 155 მილიმეტრიან ჭურვებს. ევროკავშირი ადრე დაჰპირდა უკრაინას ამ წლის ბოლომდე ერთი მილიონი საარტილერიო ჭურვის მიწოდებას, მაგრამ დღეს მან მოახერხა დაახლოებით 250 ათასი ჭურვის გამოყოფა. შეერთებულმა შტატებმა, ისურვა რა წარმოების გაფართოება, ხელშეკრულება გააფორმა ერთ-ერთ თურქულ კომპანიასთან, რომელმაც ერთობლივი საწარმოო ქარხანა გახსნა შეერთებულ შტატებში. დღევანდელი კონფლიქტების პირობებში ზემოაღნიშნული ქვემეხების ჭურვების რაოდენობა ძალზე შეზღუდულია. შედარებისთვის, რუსეთის ფედერაციამ 152 მილიმეტრიანი ჭურვების წლიური წარმოება ოთხ მილიონამდე გაზარდა. წარმოიდგინეთ, რამდენად დიდია მოხმარება და რას აპირებენ კონფლიქტის მხარეები. ასევე უნდა ვეცადოთ სომხეთში 155 მილიმეტრიანი ჭურვებისა და სათადარიგო ნაწილების წარმოება დავაარსოთ, ნაცვლად იმისა, რომ მხოლოდ მათი იმპორტით დავკმაყოფილდეთ. ჩვენთვის სავსებით შესაძლებელია მოკლე დროში დავაფუძნოთ ეს წარმოება“, – ამბობს სამხედრო კომენტატორი.
მისი თქმით, სომხეთის მიერ შეძენილი ფრანგული და ინდური საჰაერო თავდაცვის რაკეტები საშუალო დიაპაზონს არ კვეთენ და თუ გვინდა გვქონდეს ეფექტური საჰაერო თავდაცვა, ხელი უნდა შევუწყოთ ავიაციის განვითარებას.
„ისეთმა სახელმწიფომ, როგორიც ისრაელია, ამჟამად არ იცის, რა უნდა გააკეთოს პატარა თვითმფრინავებთან, რომლებსაც შეუძლიათ როგორც დაზვერვის განხორციელება, ასევე შეტევითი ოპერაციების ორგანიზება. დრონებმა ძირეულად შეცვალეს მთელი ლოგიკა, ამიტომ ჩვენ სხვა მიმართულებით გვიწევს მოძრაობა. რა თქმა უნდა, მე არ ვამბობ, რომ ეს ყველაფერი არ უნდა მივიღოთ, უბრალოდ, კომპლექსური სამუშაო უნდა ჩატარდეს. ასევე გვჭირდება საშუალო და შორი დისტანციის საზენიტო რაკეტები, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ აზერბაიჯანმა, რომელსაც ნებისმიერ დროს შეუძლია მოლაპარაკებების ჩაშლა და სამხედრო ოპერაციებზე წასვლა, თავის მხრივ იყიდა თურქული მძიმე დარტყმის უპილოტო მფრინავი აპარატები “აკინჯი” და პაკისტანიდან შეუკვეთა გამანადგურებლები“,-აღნიშნა ნერსისიანმა.
სამხედრო კომენტატორის თქმით, ჰაერის დახურვის ან საჰაერო სივრცის დასაცავად მხოლოდ საზენიტო რაკეტებზე დაყრდნობა არ არის სწორი. რუსეთსა და ისრაელს საკმაოდ ეფექტური საჰაერო თავდაცვის სისტემები აქვთ, მაგრამ ბოლო დროს პრობლემები შეექმნათ. ეგრეთ წოდებულმა ისრაელის საჰაერო გუმბათმა, თუნდაც არსებული კონტრზომების ფონზე, როდესაც პრევენციულ დარტყმებს ახორციელებდა იორდანიის და მოკავშირეთა ავიაცია, ბოლომდე არ გაამართლა, რადგან ირანელები მაინც უზრუნველყოფდნენ გარკვეულ დარტყმებს. ასე რომ, ნერსისიანის თქმით, პრობლემა მარტო რაკეტებით ვერ მოგვარდება, საჭიროა კომპლექსური გადაწყვეტილებები.
სომხეთ-საფრანგეთის სამხედრო თანამშრომლობასთან დაკავშირებით აზერბაიჯანის მიერ წამოჭრილ პრეტენზიაზე საუბრისას, ჩვენმა თანამოსაუბრემ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ბაქოს შეუძლია ეს გარემოება უბრალოდ გამოიყენოს თავისი მორიგი შესაძლო აგრესიის გასამართლებლად, რადგან აზერბაიჯანი ცდილობს რაიმე ამაო მოტივი დააყენოს ნებისმიერი აგრესიის საფუძვლად.
„რეალურად, ამ მომენტში აზერბაიჯანელებს არ აქვთ იმის შიში, რომ სომხური მხარის მიერ შეძენილმა ქვემეხებმა შეიძლება რადიკალურად შეცვალოს ბალანსი. მეტიც, მათ მიერ შესასყიდ იარაღს, კერძოდ პაკისტანურ გადამრთველებს უკვე შეუძლიათ ხარისხის შეცვლა. შექმნილ ვითარებაში სომხურმა მხარემ თანმიმდევრულად უნდა გააგრძელოს და სწრაფად განახორციელოს სამხედრო რეფორმები, განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმოს სამხედრო ინდუსტრიის კერძო სექტორს. ჩვენმა საგარეო საქმეთა სამინისტრომ უკვე უპასუხა აზერბაიჯანს, რაც ხელს შეუწყობს ძვირადღირებული რეფორმების განსახორციელებლად დროის მოპოვებას“, – განაცხადა ჩვენმა თანამოსაუბრემ.
სამხედრო კომენტატორმა დასძინა, რომ სომხეთსაც აქვს ლოგისტიკური ჰაბების განვითარების პრობლემა, რადგან მიმდინარე გეოპოლიტიკური და რეგიონული მოვლენების კონტექსტში, უპირველესი კითხვაა, როგორ შემოვა შეძენილი იარაღი ჩვენს ქვეყანაში.
„თუ წარსულში, გარკვეული ზეწოლის ქვეშ ან გარკვეული დაპირებების შემთხვევაში, ქართული მხარე ამა თუ იმ გზით არ ქმნიდა დაბრკოლებებს, მაშინ საქართველოში მიმდინარე ცვლილებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ის, რომ ჩვენ ალბათ დავკარგავთ ამ ლოგისტიკური კვანძს. დარჩა მხოლოდ ერთი ლოგისტიკური კვანძი, ირანის სახით. აქ ჩვენმა ხელისუფლებამ დიდი ძალისხმევა უნდა გამოიჩინოს, რათა სომხეთში სამხედრო ტექნიკის შემოტანა შეძლოს“, – განაცხადა ნერსისიანმა.
გასული წლის შემოდგომაზე ხელმოწერილი შეთანხმებების მეშვეობით საფრანგეთი ხაზს უსვამს სომხეთთან სამხედრო პარტნიორობას, აგრძელებს თავდაცვის სფეროში არსებული ურთიერთობების განმტკიცებას.
2023 წლის 23 ოქტომბერს, პარიზში, საფრანგეთის რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მინისტრმა სებასტიან ლეკორნმა გამოაცხადა პირველი კონტრაქტები Arquus-ისგან 50 Bastion -ის ჯავშანტექნიკის და საბრძოლო მანქანების, Thalès- დან სამი GM-200 სათვალთვალო რადარის და MBDA ჯგუფიდან საჰაერო საზენიტო რაკეტების -Mistral-ის მიწოდებაზე.
სომხეთმა ასევე გააფორმა კონტრაქტი მაღალი სიზუსტის სნაიპერული შაშხანების შესყიდვაზე ფრანგულ კომპანია PGM-თან. ასევე შესაძლებელია საშუალო და შორი მანძილის საზენიტო რაკეტების მიწოდება სომხეთისთვის.
მანველ მარგარიანი
