კრემლში ნიკოლ ფაშინიანისა და ვლადიმერ პუტინის ბოლო შეხვედრის შესახებ ბევრი დეტალი ცნობილი არ არის. მედიისთვის გამოქვეყნდა შეხვედრის პირველი -წარმომადგენლობითი ნაწილის 7-წუთიანი ჩანაწერი.
რა დეტალები განიხილეს და მით უმეტეს რა შეთანხმებები იქნა მიღწეული, რაიმე ინფორმაცია არ არსებობს. სომეხი და რუსი ანალიტიკოსები შეხვედრის დეტალებიდან ცდილობენ ივარაუდონ, თუ რა შეიძლება ყოფილიყო განხილული.
ფაშინიანისა და პუტინის ბოლო შეხვედრა თუმცა ყველაზე დახურული და მცირე ინფორმაციით ერთ-ერთი დიალოგი იყო. რა ისაუბრეს და რაზე შეთანხმდნენ სომხეთი და რუსეთი უმაღლეს დონეზე, ანალიტიკოსები ცდილობენ დაწვრილებით გაანალიზონ. შეხვედრის დასაწყისში ტრადიციული ხელის ჩმორთმევის გარდა, ამჯერად კამერებმა თავშეკავებული ჩახუტება დააფიქსირეს. რუსი ანალიტიკოსები აღნიშნავენ მათთვის მნიშვნელოვან იმ ფაქტს, რომ ფაშინიანი, რომელსაც ზოგჯერ “პროდასავლურად” ასახელებენ, არჩევის შემდეგ პირველი ვიზიტით რუსეთის ფედერაციაში იმყოფება. პუტინი, თავის მხრივ, აღიარებს რიგგარეშე არჩევნების შედეგებს და ხაზს უსვამს იმას, რომ ”მწვავე და მგრძნობიარე საკითხების გადასაჭრელად მნიშვნელოვანია ხალხის ნდობა გქონდეს”, რაც, პუტინის აზრით, აქვს ფაშინიანს.
აღსანიშნავია, რომ ამჯერად სომხეთიდან რუსეთში გაემგზავრა მცირე და არაწარმომადგენლობითი დელეგაცია. ამ მაღალი დონის შეხვედრამდე, ერთი კვირით ადრე, უსაფრთხოების საკითხებით სომხეთის კიდევ ერთი დელეგაცია იმყოფებოდა მოსკოვში, ამჯერად თავდაცვის სამინისტროდან, ახსენებს რუსეთში მცხოვრები პოლიტოლოგი არმენ გასპარიანი.
ანალიტიკოსი აღნიშნავს, რომ ამ ვიზიტის ფარგლებში საუბარი შეეხო რუსეთთან სამოკავშირეო ურთიერთობების განმტკიცებას ყველა შესაძლო მიმართულებით, კერძოდ, სომხეთის ტერიტორიაზე მეორე რუსული სამხედრო ბაზის განლაგებას. ასევე შეეხნენ სომხეთ-აზერბაიჯანის ერთობლივი კომიტეტის შექმნის საკითხს მოსკოვის შუამავლობით.
სომეხი ანალიტიკოსებიც ასევე საუბრობენ არჩევნების შემდეგ რუსეთის მიმართ ორიენტაციის გაძლიერებაზე. სომხეთში გარკვეული შეშფოთება და იმედგაცრუებაა ჩვენი ქვეყნის განცხადებაზე კუხოს მდივნის პასუხთან დაკავშირებით, მაგრამ ანალიტიკური წრეები ამტკიცებენ, რომ ნებისმიერ შემთხვევაში რეაგირება იყო. რა თქმა უნდა, სხვა ფორმატში, ამბობს სამხედრო-პოლიტიკური საკითხების ექსპერტი არმინე მარგარიანი.
”ეს არის სტრუქტურა, რომელმაც თავისი კოლექტიური უსაფრთხოების ფუნქცია დაყო 3 სარტყელად: კავკასიური, ცენტრალური აზიის, ცენტრალური ევროპის. სინამდვილეში, ცხადია, რომ ლოგიკა ყოველთვის იყო კავკასიის სარტყელის მომსახურება რუსეთის მეშვეობით”.
ექსპერტმა აღნიშნა, რომ კუხოსთვის მიმართვის დროს სომხეთმა პარალელურად მიმართა რუსეთსაც, რაც ნიშნავს, რომ აქ საკვანძო რუსული ფაქტორია. დიპლომატი გაგიკ ჩილინგარიანი, რომელიც მრავალი წლის განმავლობაში მუშაობდა საგარეო საქმეთა სამინისტროში, თანამოაზრეა.
”ახლა ჩვენ ვწუწუნებთ კუხო– სთან დაკავშირებით, მაგრამ რა გვინდოდა კუხო- ს გაეკეთებინა?” ყაზახი, ყირგიზი და ტაჯიკი ჯარისკაცები აქ ჩამოსულიყვნენ? კარგი, რუსები მოვიდნენ. ახლა, სინამდვილეში, ჩვენ უკვე ვიცით, არა, რომ რუსი მესაზღვრეები განთავსდებიან გეღარქუნიქშიც? სინამდვილეში, კუხო არის რუსეთი, იქ სხვა არაფერია. გამოდის, რომ კუხო უკვე აქ არის ”.
ამ კონტექსტში სიგნალი უკვე მოდის თურქეთიდან. ამ სახელმწიფოს მეთაურმა არაერთხელ განაცხადა, რომ აზერბაიჯანში დააარსებს თურქეთის სამხედრო ბაზას. ამ განცხადებებს რუსეთში ყოველთვის სერიოზულად არ აღიქვამენ. რუსეთის ფედერაციის ფედერალური საბჭოს საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილის, ვლადიმერ ჯაბაროვის თქმით, ერდოღანის განცხადება სიმართლეს ყოველთვის არ შეესაბამება. ეს უფრო საპილოტო ნაბიჯია რეაქციის შესამოწმებლად.
რუსეთმა უკვე მიანიშნა, რომ ნატოს წევრი ქვეყნის მიერ სამხედრო გავლენის შესაძლებლობა რუსეთის გავლენის ქვეშ მყოფ ტერიტორიაზე ნეგატიურად აღიქმება. ისინი ფიქრობენ, რომ თურქეთი არ შეეცდება პუტინის ნერვებზე თამაშს.
რა “მკვეთრად მგრძნობიარე” საკითხების განხილვა შეიძლება ყოფილიყო დახურულ კარს მიღმა ფაშინიან-პუტინის შეხვედრაზე? ფედერალური საბჭოს წარმომადგენელი ჯაბაროვი ვარაუდობს სამშვიდობოების მუშაობისა და თანამშრომლობის საკითხებს, რადგან დოკუმენტს ხელი არ მოაწერეს.
პოლიტოლოგები არ გამორიცხავენ, რომ დახურულ კარს მიღმა ლაპარაკობდნენ ასევე არცახის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ნაღმების თემაზეც. ამასთან, სანამ ბოლო შეხვედრის დეტალები ვარაუდების დონეზეა, ზოგიერთი დეტალის თანახმად, ერთადერთი მტკიცებაა ის, რომ სომხეთში რუსეთის პოზიცია ძლიერდება.
