მთავარიპოლიტიკა

საფრანგეთმა აზერბაიჯანული ძალების საწყის პოზიციებზე დაბრუნება მოითხოვა  – ფაშინიანსა და მაკრონს შორის შეხვედრა შედგა

პრემიერ-მინისტრი ნიკოლ ფაშინიანი და საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი ელისეის  სასახლეში შეხვდნენ.  შეხვედრის დაწყებამდე, ორი ქვეყნის ლიდერებმა მედიის წარმომადგენლებისთვის განცხადებები გააკეთეს.

თავის გამოსვლაში საფრანგეთის პრეზიდენტმა, კერძოდ, აღნიშნა:

“Ქალბატონებო და ბატონებო,

მოხარული ვარ, რომ დღეს სომხეთის რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრს ბატონ ნიკოლ ფაშინიანს ვმასპინძლობ.

ბოლო დღეებში არაერთხელ გვისაუბრია ტელეფონით, რადგან სომხეთი ისევ გლოვობს 13 და 14 სექტემბრის შეიარაღებულ შეტაკებების შედეგად გარდაცვლილებს  და მდგომარეობა მართლაც კრიტიკულია.

სომხეთისა და აზერბაიჯანის საზღვარზე ფართომასშტაბიანი სამხედრო ოპერაციები გაიმართა, რასაც მრავალი მსხვერპლი მოჰყვა. სამიზნე იყო სომხეთის ტერიტორია, განადგურდა სამოქალაქო ინფრასტრუქტურა. ამ მიუღებელი ვითარების წინაშე საფრანგეთმა აიღო თავისი პასუხისმგებლობა.

გაერო-ს უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარემ საფრანგეთმა მოიწვია უშიშროების საბჭოს სხდომა, სადაც ვითარება  განიხილეს ორჯერ, 14 და 15 სექტემბერს. საბჭოს წევრებმა საომარი მოქმედებების ადრეული შეწყვეტა და ზავის რეჟიმის  პატივისცემა მოითხოვეს. იმის გათვალისწინებით, რომ არის ოკუპირებული პოზიციები, საფრანგეთმა მოითხოვა აზერბაიჯანული ძალების დაბრუნება საწყის პოზიციებზე. მე ვუთხარი პრეზიდენტ ალიევს 14 სექტემბერს, რომ ის ფაქტი, რომ საზღვრები არ არის დემარკირებული, ვერ ამართლებს მეორე ქვეყნის ტერიტორიაზე შეჭრას.

გარდა ამისა, 13 სექტემბრიდან მკაფიოდ განვაცხადე, რომ საფრანგეთი დარწმუნებულია, რომ ძალის გამოყენება არ შეიძლება იყოს გამოსავალი არც სომხეთისთვის და არც აზერბაიჯანისთვის და აუცილებელია დიალოგის დაუყოვნებლივ განახლება. ყველა გადაუჭრელი საკითხი, რომელიც მრავალრიცხოვანია, უნდა გადაწყდეს მხოლოდ მოლაპარაკების გზით. მოლაპარაკებები სხვადასხვა ფორმატში მიმდინარეობს, უპირატესობა  ევროკავშირის ეგიდით გამართულ მოლაპარაკებას უნდა მიენიჭოს.

არ მავიწყდება, რომ ზუსტად ორი წლის წინ, 2020 წლის 27 სექტემბერს დაიწყო საშინელი ომი, რომელიც საბედისწერო გახდა რეგიონისთვის. ამან გამოიწვია დე ფაქტო ახალი ვითარება რეგიონში რუსული სამხედრო ყოფნის გაფართოებით. და მე მკაცრად ვგმობ იმას, რაც მოხდა ბოლო დღეებში და მოვუწოდებ მშვიდობისა და მოლაპარაკებების განახლებისაკენ. მისასალმებელია  პრემიერ მინისტრ ფაშინიანის გამბედაობა, რომელმაც შემოგვთავაზა ახალი მიდგომა რეგიონის მომავლის მიმართ.

პრეზიდენტი ალიევი, რომელთანაც უახლოეს საათებში ვისაუბრებ, ამბობს, რომ მას ასევე სურს რეგიონში არასტაბილურობის დასრულება და გამოსავლის პოვნა. მაგრამ ძალის გამოყენების საფრთხის ქვეშ მშვიდობის დამყარება შეუძლებელია. ამიტომ საფრანგეთი ყველაფერს გააკეთებს მიაღწიოს თავისი მიზანი, იხილოს სტაბილური, უსაფრთხო და აყვავებული სამხრეთ კავკასია“, -აღნიშნა მაკრონმა.

თავის მხრივ, პრემიერ-მინისტრმა ფაშინიანმა აღნიშნა.

„ასეთი შეხვედრები საფრანგეთსა და სომხეთს შორის პრივილეგირებული ურთიერთობების კიდევ უფრო ქმედითუნარიანობის საშუალებას იძლევა. ვფიქრობ, როგორც უკვე აღნიშნეთ, ბატონო პრეზიდენტო, დღეს ჩვენ უფრო მეტად გავამახვილებთ ყურადღებას საერთაშორისო და რეგიონულ უსაფრთხოების საკითხებზე.

საფრანგეთი თავმჯდომარეობს გაეროს უშიშროების საბჭოს, რომლის დღის წესრიგში ასევე იყო აზერბაიჯანის აგრესია სომხეთის წინააღმდეგ საფრანგეთისა და თავად პრეზიდენტი მაკრონის მხარდაჭერით. საინტერესო დისკუსია გაიმართა და ეს საკითხი უშიშროების საბჭოს დღის წესრიგში რჩება.

2021 წლის 12 მაისის და 2022 წლის 13 სექტემბრის აგრესიის შედეგად აზერბაიჯანმა სომხეთის რესპუბლიკის სუვერენული ტერიტორიების ოკუპაცია მოახდინა. ამ თემას დეტალურად შევეხე გაეროს გენერალური ასამბლეის 77-ე სესიაზე გამოსვლაში. მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ჩვენი პოზიცია ცალსახაა: აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები უნდა გაიყვანონ სომხეთის სუვერენული ტერიტორიიდან და მინდა მადლობა გადავუხადო საფრანგეთს, პირადად პრეზიდენტ მაკრონს, ამ პოზიციის დაფიქსირებისთვის. მინდა გავამახვილო ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორების და პატივცემული  პრეზიდენტის ყურადღება შემდეგ ფაქტზე. სპეკულაციები იმის თაობაზე, რომ სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის არ არსებობს ზუსტი საზღვარი, რადგან საზღვარი არ არის დემარკირებული და დელიმიტირებული, არაფერი აქვს საერთო რეალობასთან.

საბჭოთა სომხეთსა და საბჭოთა აზერბაიჯანს შორის ადმინისტრაციული საზღვრები გახდა სახელმწიფო საზღვრები ორი ქვეყნის დამოუკიდებლობის პირველ თვეებში, რადგან სომხეთმა და აზერბაიჯანმა ხელი მოაწერეს და რატიფიცირებულ იქნა 1991 წლის 8 დეკემბერს შეთანხმებას დამოუკიდებელ სახელმწიფოებს შორის თანამშრომლობის დამყარების შესახებ. უფრო მეტიც, ორივე ქვეყანა დღემდე დსთ-ს წევრია. მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ამ შეთანხმების განუყოფელი ნაწილია, რომ ადმინისტრაციული საზღვრები, არსებული საზღვრები არსებითად ხდება სახელმწიფო საზღვრები და ქვეყნები, რომლებიც შეუერთდნენ შეთანხმებას, აღიარებენ ამ საზღვრებს.

ეს ნიშნავს, რომ აზერბაიჯანის ქმედებები სხვაგვარად ვერ შეფასდება, მას „შეგნებული აგრესია“  უნდა ეწოდოს.  აზერბაიჯანული ოკუპაციის შედეგად ჩვენს რეგიონში ვითარება კვლავ დაძაბულია. ვფიქრობ, საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის გაგზავნა აზერბაიჯანული ოკუპაციის შედეგად დაზარალებულ რეგიონებში და სასაზღვრო ზონაში დაეხმარება საერთაშორისო თანამეგობრობას პირდაპირი და არა ირიბი ინფორმაციის მიღებაში.

დარწმუნებული ვარ, რომ გაეროს უშიშროების საბჭომ ასევე უნდა ინახოს ეს საკითხი ყურადღების ცენტრში და ამ საკითხში ველოდები თავმჯდომარე ქვეყნის მხარდაჭერას.

რაც შეეხება გრძელვადიან გადაწყვეტილებებს, ვფიქრობ, რომ აუცილებელია სომხეთ-აზერბაიჯანის სამშვიდობო ხელშეკრულების ხელმოწერა 1991 წლის 8 დეკემბრის შეთანხმებით დადასტურებული საზღვრების ურთიერთ აღიარებით. სომხეთი მზადაა რეგიონში კომუნიკაციების გახსნისთვის და ახალი კომუნიკაციების მშენებლობისთვის იმ ქვეყნების ეროვნული კანონმდებლობის შესაბამისად, რომლებზეც ისინი გადიან.

ჩვენ ასევე ხაზს ვუსვამთ მთიანი ყარაბაღის საკითხის მოგვარებას, რაც გარანტირებული იქნება მთიანი ყარაბაღის სომხების უფლებებისა და უსაფრთხოების დადასტურებით. ვფიქრობ, აზერბაიჯანი-მთიანი ყარაბაღის დისკუსიების დაწყება შეიძლება სასარგებლო იყოს. ამ კონტექსტში, ხაზი უნდა გავუსვა საფრანგეთის, როგორც ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარე ქვეყნის როლს“, -აღნიშნა ფაშინიანმა.

ნახეთ მეტი
Back to top button