სომხეთის ატომურ ელექტროსადგურში გამოყენებული საწვავი შეიძლება გადამუშავდეს: Rosatom-ის ახალი ტექნოლოგია

სომხური ატომური ელექტროსადგურის საწვავის გადამუშავება შესაძლებელია რუსულ ქარხნებში, რაც საშუალებას მისცემს სომხეთში რამდენჯერმე შემცირდეს საწვავის საცავი. ამის შესახებ სოჭში გამართული ატომური ტექნოლოგიების გამოფენის „Atomexpo-2022“ ფარგლებში სომეხ ჟურნალისტებს კომპანია „ტექსნაბეექსპორტის“ გენერალური დირექტორის მოადგილემ ელენა არტიომოვამ განუცხადა.

ახლა ბირთვული საწვავი ქარხნებში 60 წლის განმავლობაში ინახება, იმ იმედით, რომ მომავალში ახალი დამუშავების ტექნოლოგიები გამოჩნდება. არაერთი ქვეყანა (ფინეთი, შვედეთი და ა.შ.) გეგმავს მის ღრმად ჩამარხვას, მაგრამ, არტიომოვას თქმით, ასეთი მაღაროების აშენება რთული და საკმაოდ ძვირია.

თუმცა, არსებობს გადამუშავების ტექნოლოგია, რომლის დროსაც დახარჯული საწვავის გატანა შესაძლებელია გადამუშავებისთვის სპეციალურ აუზში ყოფნის შემდეგ გარკვეული დროის შემდეგ. ამ მიზნით რუსეთში ფუნქციონირებს ორი საწარმო: „მაიაკი“ (ჩელიაბინსკი) და „ლერნაკიმიანის კომბინატი“ (კრასნოიარსკის ტერიტორია).

 „ეს მიდგომა შეიძლება გამოყენებულ იქნას ადრე შენახულ საწვავზე, განსაკუთრებით სომხეთის ატომურ ელექტროსადგურზე. ახლა, როგორც ვიცით, ის ინახება ატომური ელექტროსადგურის პლატფორმაზე, მაგრამ მისი დამუშავება შესაძლებელია“, – განაცხადა არტიომოვამ.

ამრიგად, შესაძლებელი იქნება დახარჯული საწვავის 97%-ის გადამუშავება და მისი 7-ჯერ გამოყენება. ნარჩენების დარჩენილი 3% ვერ გადამუშავდება დაბალი აქტივობის გამო, მაგრამ ასევე არ წარმოადგენს განსაკუთრებით მაღალ რადიაციულ რისკს. მათ შემთხვევაში საკმარისია ზედაპირულიდამარხვა,  სადაც მათი შენახვა შესაძლებელია 300 წლის განმავლობაში. ამის შემდეგ ნარჩენების აქტივობა იკლებს, აღწევს ურანის მადნის დონეს, ანუ დიდ საფრთხეს არ წარმოადგენს.