ნახჭევანის ყოფილი ხელმძღვანელის პარტნიორი საქართველოში უძრავი ქონების იმპერიას ქმნის. OCCRP-ის გამოძიება
კორუფციისა და ორგანიზებული დანაშაულის კვლევის ცენტრმა (OCCRP) აღმოაჩინა მტკიცებულება, რომ თურქმა ბიზნესმენმა ემინ უჩარმა ქონება დააგროვა ვასიფ თალიბოვის ოჯახისთვის მუშაობით, რომელიც 27 წლის განმავლობაში მართავდა ნახჭევანს. მიღებული კორუფციული თანხა ქართულ სასტუმრო ბიზნესში ჩაიდო. „საქართველოს დედაქალაქ თბილისში, ოპერისა და ბალეტის თეატრიდან ერთი ქუჩის მოშორებით, ელიტარულ რესტორან Dinehall-ში, რომლის დევიზია: “კარგი საკვები ადამიანის უფლებაა”, შეძლებული ხალხი მიირთმევს ადგილობრივ და საერთაშორისო კერძებს. მის გვერდით შენდება ხუთვარსკვლავიანი სასტუმრო ფრანგულ სასტუმრო ბიზნესის გიგანტ Accor-თან პარტნიორობით. სასტუმრო და რესტორანი არის 270 მილიონი დოლარის ღირებულების ბიზნეს იმპერიის ნაწილი პატარა კავკასიურ ქვეყანაში, რომელსაც მართავს, ყოველ შემთხვევაში, ქაღალდზე თურქეთის მოქალაქე ემინ უჩარი. https://news.am/arm/news/741234.html? მაგრამ OCCRP-მა აღმოაჩინა იმის მტკიცებულება, რომ უჩარი, სავარაუდოდ, მრავალი წლის განმავლობაში მოქმედებდა, როგორც ვასიფ თალიბოვის ოჯახის წარმომადგენელი, რომელიც 27 წლის განმავლობაში მართავდა აზერბაიჯანის იზოლირებულ რეგიონს ავტოკრატიულად, სანამ ის 21 დეკემბერს თანამდებობიდან არ გაათავისუფლეს, აღნიშნა OCCRP. ემინ უჩარის ადვოკატმა უარყო, რომ მისი კომპანიის აქტივები თალიბოვების ოჯახს ეკუთვნის, რომ ბიზნესის ფინანსური წყარო სესხებია. „აკორმა“ განაცხადა, რომ ისინი თურქ ბიზნესმენთან თანამშრომლობას განიხილავენ თალიბოვების შესახებ ბოლო დროს გავრცელებულ ცნობებთან დაკავშირებით. 2022 წლის თებერვალში OCCRP-მა გამოავლინა უჩარის კავშირები თალიბოვების ოჯახთან, რომლის რეჟიმმა გააჩუმა დამოუკიდებელი მედია, აიძულა დისიდენტების ფსიქიატრიულ საავადმყოფოებში მოთავსება და აკონტროლებდა პატიმრების ცემასა და წამებას. კორესპონდენტებმა ასევე აღმოაჩინეს, რომ თალიბოვმა სიმდიდრე დააგროვა ხელისუფლებაში ყოფნის დროს, მიუხედავად იმისა, რომ მისი წლიური ოფიციალური ხელფასი მხოლოდ 26,000 აშშ დოლარი იყო.
OCCRP-მა აღნიშნა, რომ კორპორატიულმა ქსელმა, რომელიც მოიცავს რამდენიმე კომპანიას, რომლებიც ცნობილია როგორც Gamigaya აზერბაიჯანში და Maqro Group საქართველოში, მოიგო ათობით სახელმწიფო კონტრაქტი აზერბაიჯანში მას შემდეგ, რაც პირველმა კომპანიებმა რეგისტრაცია დაიწყეს 2000 წელს. თუმცა, ბოლო რამდენიმე კვირაში თალიბოვების მდგომარეობა მკვეთრად გაუარესდა. თალიბოვმა აზერბაიჯანის ცენტრალური ხელისუფლების პოლიტიკური რეპრესიების ფონზე დატოვა ნახჭევანის ხელმძღვანელის თანამდებობა. თალიბოვის თანამდებობის დატოვების შემდეგ ერთი კვირის შემდეგ, ,,გამიგაიას“ დაარქვეს „არკოზი“, კიდევ ერთი კომპანია, რომელიც უჩართან ასოცირდება. უფლებადამცველი ორგანიზაციები დიდი ხანია აცხადებენ, რომ თალიბოვები ,,გამიგაიას“ აკონტროლებს, მაგრამ საკუთრების შესახებ ინფორმაცია აზერბაიჯანში არ ქვეყნდება, ამიტომ ამ დაჟინების მტკიცება შეუძლებელია. მაგრამ Gamigaya-ს ყოფილმა თანამშრომელმა OCCRP-ს განუცხადა, რომ მისი დაკვირვებით, როდესაც ის კომპანიის უსაფრთხოების სამსახურში მუშაობდა, უჩარი ასრულებდა თალიბოვების ბრძანებებს. „უბრალოდ მას მიანდეს ჰოლდინგი ,,გამიგაია “. მაგრამ ყველაფერი ვასიფ ტალიბოვის მითითებით გაკეთდა“, – თქვა ნადირ მამედოვმა ვიდეოზარში გერმანიიდან, სადაც ის ნახჭევანიდან გაქცევის შემდეგ დასახლდა, რადგან მილიციამ სცემა.
აზერბაიჯანში, 2012 წლიდან, კომერციული საიდუმლოების შესახებ კანონის თანახმად აქციონერების შესახებ ინფორმაცია დახურულია ჟურნალისტებისა და მოქალაქეებისთვის. კომპანიების აქციონერების ვინაობის ცოდნა შეუძლებელია. მაგრამ გამომძიებელი ჟურნალისტების მიერ ნაპოვნი დოკუმენტები ადასტურებს უჩარის კავშირს თალიბოვებთან. 2012 წლის იანვარში ნახჭევანის ყოფილი ხელმძღვანელი ეწვია ბათუმს, ერთი თვის შემდეგ უფროსმა ვაჟმა რზა თალიბოვმა იქ 1,5 მილიონი დოლარის უძრავი ქონება იყიდა.
ჟურნალისტებმა იპოვეს რზა თალიბოვის ხელმოწერილი დოკუმენტი, რომლითაც მან ემინ უჩარს დაავალა მისთვის უძრავი ქონების ყიდვა ბათუმში. იმავე წლის ზაფხულში რზამ კიდევ ერთი მოწმობა მიიღო – ორთვიანი ვადით, შეძენილ ისტორიულ შენობასთან ახლო სხვა უძრავი ქონების შესაძენად. ორი წლის შემდეგ ბათუმში ისტორიულ შენობაში ხუთვარსკვლავიანი სასტუმრო „Divan Suites Batumi“ გაიხსნა, რომელიც რზა თალიბოვმა 18 მილიონ დოლარად გაიტანა გასაყიდად გასული წლის ბოლოს, როცა აზერბაიჯანის ცენტრალურმა ხელისუფლებამ კადრების დაშლა დაიწყო ნახჭევანში. ამ ხნის განმავლობაში თბილისში, საცხოვრებელი კომპლექსის „მწვანე ბუდაპეშტის“ მფლობელი ხდება კომპანია „მაქრო“, ხოლო უფრო დიდი „მწვანე ალმასის“ ობიექტი 120 მილიონ დოლარად შენდება. სასტუმრო „სვისოტელი“ ფრანგულ „აკორთან“ შენდება. მათ აქვთ ორი სასტუმრო თბილისის ძველ ცენტრში. „მერკური“, რომელიც 2015 წელს გაიხსნა და „იბისი“, რომელიც სტუმრებს 2017 წლიდან იღებს.
ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ ექსპერტი სანდრო ქევხიშვილი აცხადებს, რომ საქართველოში აზერბაიჯანში შესაძლო კორუფციის გამო შემოსული თანხის ინვესტიცია შეიცავს საფრთხეებს საქართველოში კორუფციის თვალსაზრისით. „ადამიანი, რომელმაც სიმდიდრე დააგროვა კორუფციით, შეეცდება გამოიყენოს იგივე მეთოდები ქვეყანაში, სადაც მან ეს ფული ჩადო, მით უმეტეს, თუ არ არსებობს ძლიერი ანტიკორუფციული მექანიზმები და გადაწყვეტილების მიღების სისტემები, რომ შეამციროს ასეთი საფრთხეები“, – თქვა მან.
