ანალიტიკამთავარი

საქართველოს „უცხოური აგენტები“ და სომხეთის წინააღმდეგ სანქციები არაფრისთვის

საკანონმდებლო პროექტი, რომელმაც საქართველოში მრავალათასიანი მიტინგები გამოიწვია, გაწვეულ იქნა. 7 მარტიდან ქართველები თბილისის ცენტრში, პარლამენტის შენობასთან საკანონმდებლო პროექტს „უცხოეთის გავლენის გამჭვირვალობას“ აპროტესტებენ. ამ კანონის მიღების შემთხვევაში, უცხოურ აგენტად ჩაითვლება ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირი, რომელიც იღებს უცხოურ დაფინანსებას. როგორ ვითარდება მოვლენები საქართველოში და რა გავლენა შეიძლება  იქონიოს მან სომხეთზე?

უცხოური აგენტი და ჯარიმა 25 000 ლარი

საქართველოს პარლამენტი „უცხოეთის გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის მეორე მოსმენით მიღებას 9 მარტს გეგმავდა, თუმცა კანონის ავტორებს მისი უკან დაბრუნება მოუწიათ. საქართველოს მმართველმა „ქართულმა ოცნებამ“ და პარლამენტის მმართველი უმრავლესობის წევრმა სხვა პარტიებმა საბაბი მისცეს მასობრივ საპროტესტო გამოსვლებს. აქციის მონაწილეებმა იმ საკანონმდებლო პროექტს „პუტინის კანონი“ უწოდეს.

კანონის ავტორებმა ერთობლივ განცხადებაში განაცხადეს:

„სიცრუის მანქანამ შეძლო საკანონმდებლო პროექტის ნეგატიურად წარმოჩენა და საზოგადოების გარკვეული ნაწილის შეცდომაში შეყვანა. საკანონმდებლო პროექტზე ყალბი იარლიყი „რუსული კანონი“ იყო დატანილი და მისი პირველი მოსმენით მიღება საზოგადოებას ევროპული გზიდან გადახვევად წარუდგინეს. გარდა ამისა, რადიკალურმა ძალებმა მოახერხეს ახალგაზრდების ნაწილის უკანონო ქმედებებში ჩართვა“.

თუ პრობლემური პროექტი მიიღება, საქართველოში შეიქმნება „უცხოური აგენტების“ რეესტრი. აქ უნდა იყოს ჩართული ყველა არასამთავრობო ორგანიზაცია და მედია, რომელთა წლიური შემოსავლის 20%-ზე მეტი  ჩამოყალიბდება უცხოური დაფინანსებით. ისინი კვალიფიცირებული იქნებიან როგორც „უცხოური გავლენის აგენტები“ ან დაჯარიმდებიან 25 000 ლარამდე, დაახლოებით 9400 აშშ დოლარით.

კანონპროექტის ავტორი „ხალხის ძალის“ ჯგუფი მას გამჭვირვალობის პრინციპებზე დაფუძნებული მუშაობის სტილის პოპულარიზაციად მიიჩნევს.

„რის შესახებაა გაწვევა?“ და „მოვითხოვთ 133-ის გათავისუფლებას“

ქართველოლოგი ვაჰე სარგსიანი პროექტის გაწვევის შესახებ წერს: „პარლამენტმა გააზრებული, დიპლომატიური ნაბიჯი გადადგა.

„ერთობლივი განცხადების შინაარსის სქოლიოებიდან თუ ვიმსჯელებთ, საქართველოს ხელისუფლების ეს უკანდახევა ტაქტიკური იყო. ოპერაციამ სააგენტოს ქსელის ყველაზე საშიში კერები გამოავლინა. ამის საფუძველზე უახლოეს მომავალში ჩატარდება მუშაობა მათ ნეიტრალიზაციაზე, რის შემდეგაც ადვილად მიიღება საკანონმდებლო ინსტრუმენტები, რომლებიც აკონტროლებენ სააგენტოს ქსელს და სახიფათო მიკრობების სწრაფად იდენტიფიცირებასა და განეიტრალებას“.

რა ბედი ეწევა პროექტს, სამუდამოდ გაუქმდა, დროებითია თუ ისევ შემოგვთავაზებენ გარკვეული ცვლილებებით? ამ საკითხებით დაინტერესებულია ქართული ოპოზიციაც. პასუხები ჯერ არ არის. ქართული პარტია „გირჩი-მეტი თავისუფლების“ წევრმა ცოტნე კობერიძემ განაცხადა, რომ აქციები გაგრძელდება.

პროექტის გაუქმებამდე ქართულმა სპეცრაზმმა საპროტესტო აქცია წყლის ჭავლისა და ცრემლსადენი გაზის გამოყენებით დაშალა. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2 დღეში 133 პირი დააკავეს. ახლა აქციის მონაწილეები პროექტის გაუქმების საკითხთან დაკავშირებით დაკონკრეტებას და დაკავებულების გათავისუფლებას ითხოვენ.

დასავლური სანქციისა და რუსული საყვედურების შუაში. სომხეთი და ქართული “აგენტები”

სომეხი ექსპერტები დარწმუნებულები არიან, რომ ეს მხოლოდ საქართველოს შიდაპოლიტიკური პრობლემა არ არის. „რადიოლურთან“ საუბარში კარენ ჰოვჰანნისიანი აღნიშნავს, რომ საქართველოში მომხდარის ირიბ ზემოქმედებას სომხეთი იწვნევს.

„ჩვენ ვიცით, რომ ამ რეგიონული კონფლიქტების დროს, განსაკუთრებით რუსეთ-უკრაინის ომში, საქართველომ, ნეიტრალური პოზიცია დაიკავა. ეს არის ის, რაც საშუალებას აძლევს როგორც საქართველოს, ასევე სომხეთს თავი აარიდონ გარკვეულ შეზღუდვებს. თუ ამ ქმედებების შედეგად დაირღვა საქართველოს საგარეო პოლიტიკის ბალანსი და საქართველო დატოვებს ნეიტრალიტეტის სტატუსს, არ არის გამორიცხული, რომ ამით სომხეთიც დაზარალდეს“.

ხაზგასმული პრორუსული პოზიცია შეიძლება გახდეს დასავლური სანქციების, ხოლო პროდასავლური, რუსული საყვედურის მიზეზი საქართველოსთვის. და რადგან სომხეთი მსოფლიოსთან კომუნიკაციას ძირითადად საქართველოს საზღვრებით ახორციელებს, შეზღუდვებმა შესაძლოა სომხეთსაც შეუქმნას შეფერხება.

„საქართველოა მთავარი რგოლი, რომელიც აკავშირებს სომხეთს დასავლეთთან გეოგრაფიული, ეკონომიკური, პოლიტიკური, გეოპოლიტიკური, ინფრასტრუქტურული და რიგი სხვა განზომილებებით“. ეს არის ამონარიდი უსაფრთხოების პოლიტიკის ექსპერტ არეგ ქოჩინიანის ჩანაწერიდან. პოლიტიკური ექსპერტი ჰაკობ ბადალიანი კი მიიჩნევს, რომ საქართველოს სტაბილურობას სომხეთისთვის არა მხოლოდ წმინდა საკომუნიკაციო-ინფრასტრუქტურული, არამედ პირდაპირი უსაფრთხოების მნიშვნელობა აქვს.

ბადალიანი წერს:

„საქართველოს შიდაპოლიტიკური სიტუაციის დესტაბილიზაციამ შეიძლება მნიშვნელოვნად გაზარდოს რეგიონული დესტაბილიზაციის რისკი. ჩნდება კითხვა, რატომ აძლევს საქართველოს ხელისუფლება დესტაბილიზაციის შესაძლებლობას ამ კანონის ინიცირებით. ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ თბილისში დარწმუნებულები იყვნენ, რომ ასეა თუ ისე საქართველოს დესტაბილიზაციის მიღწევის პრობლემა არსებობდა და შესაბამისად, ამ საკითხში სიტუაციის კონტროლირებადობის გაზრდას ცდილობენ კანონის მიღებით, ასე ვთქვათ, პრევენციულ გზით წასვლას, თუნდაც დაძაბულობის და დესტაბილიზაციის ფასად, მაგრამ, შემდგომში უფრო საფუძვლიანი პროცედების პრევენციის მიზნით“.

  • პრეზიდენტის აზრი თუ პარლამენტის გადაწყვეტილება?

„უცხოური აგენტების“ კანონი არ არის პრეცედენტული. 2012 წელს რუსეთმა მიიღო მსგავსი კანონი, რომელიც კვალიფიცირდება, როგორც მედიის თავისუფლებისა და განსხვავებული აზრის აღკვეთის ინსტრუმენტი.

7 მარტს აშშ-ში მყოფმა საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბშვილმა ნიუ-იორკში დაგეგმილი შეხვედრები გააუქმა და საქართველოს მოქალაქეებს გზავნილით მიმართა. ამ გზავნილში მან აღნიშნა, რომ კანონპროექტი რუსეთის დაკვეთაა, რომ ის არანაირად არ უნდა იქნას მიღებული და მის წინააღმდეგ მდგომი მოქალაქეები მხარს უჭერენ თავისუფალ საქართველოს, რომელსაც ევროპული მიმართულებიდან ვერავინ გადაახვევინებს.

საქართველოს პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ ვეტოს დაადებს ამ საკანონმდებლო ინიციატივებს. თუმცა, პრეზიდენტის უფლებამოსილებები შეზღუდულია, ამიტომ საპარლამენტო უმრავლესობას შეუძლია პრეზიდენტის ვეტოს გვერდის ავლა.

ნახეთ მეტი
Back to top button