აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა გამოაქვეყნა ადამიანის უფლებათა ყოველწლიური ანგარიში, რომელშიც აღინიშნა ეთნიკურად სომეხი მოსახლეობის დევნილობა მთიან ყარაბაღში აზერბაიჯანის სამხედრო ოპერაციის შედეგად, ის ფაქტი, რომ აზერბაიჯანმა მიზაში ამოიღო სამოქალაქო ინფრასტრუქტურა სომხეთის ტერიტორიაზე, რისგანაც დაშავდნენ მშვიდობიანი მოქალაქეები.
ამის შესახებ Armenpress-ისთვის ცნობილი ხდება ანგარიშის სომხეთის შესახებ მონაკვეთიდან.
„სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ათწლეულების განმავლობაში მიმდინარე კონფლიქტის დროს კვლავ ხდებოდა ცალკეული საბრძოლო ინციდენტები, რის შედეგადაც დაფიქსირდა მშვიდობიანი მოსახლეობის მსხვერპლი. „წლის განმავლობაში აზერბაიჯანული ძალები თავს დაესხნენ სომხეთის ტერიტორიაზე არსებულ ინფრასტრუქტურას, მათ შორის მშენებარე მეტალურგიული ქარხნის მშენებლობას არარატის რაიონის სოფელ ერასხთან, რის შედეგადაც მძიმედ დაშავდა ორი მშვიდობიანი მოქალაქე. ნათქვამია მოხსენებაში.
ანგარიშში ნათქვამია, რომ 19-20 სექტემბერს აზერბაიჯანმა მთიანი ყარაბაღის სრული კონტროლის მოპოვების მიზნით სამხედრო ოპერაცია ჩაატარა. 2022 წლის დეკემბრიდან აზერბაიჯანმა დახურა ლაჩინის დერეფანი. ის 24 სექტემბერს გაიხსნა ცალმხრივი მოძრაობისთვის მთიანი ყარაბაღიდან. „იმ დღიდან 1 ოქტომბრამდე მთიანი ყარაბაღის 100 000-ზე მეტი მცხოვრები, რომელიც არსებითად ამ ტერიტორიის მთელი ეთნიკურად სომეხი მოსახლეობა იყო, გაიქცა სომხეთში“, – ნათქვამია ანგარიშში.
ანგარიშში ასევე აღნიშნულია, რომ 2022წ სექტემბერში საერთაშორისო საზღვრის გასწვრივ და სომხეთის ტერიტორიაზე მნიშვნელოვანი ბრძოლების შემდეგ, სომხეთის მიერ ევროსასამართლოში წარდგენილ საჩივრებზე გადაწყვეტილება ჯერ კიდევ არ გამოტანილა.
სექტემბერში წარმოდგენილ ანგარიშში, ორგანიზაციამ „ადამიანის უფლებების საერთაშორისო პარტნიორობა“ (IPHR), ვიდეოზე დაყრდნობით, აღნიშნავდა, რომ „არსებობს გონივრული საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ 2022 წ. სექტემბრის შეტაკებების დროს „აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა სომეხი ჯარისკაცების სასამართლოს გარეშე სიკვდილით დასჯა განახორციელეს“, – ნათქვამია ანგარიშში.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა შეახსენა, რომ 2022წ სექტემბრის სამხედრო შეტაკების შესახებ თავის მოხსენებაში, ორგანიზაცია „ადამიანის უფლებების საერთაშორისო პარტნიორობა“ (IPHR), ჯარისკაცების ცხედრების ფოტოებსა და ვიდეოებზე დაყრდნობით, აცხადებდა, რომ არსებობს გონივრული საფუძველი დავასკვნათ, რომ აზერბაიჯანელმა ჯარისკაცებმა აჩვენეს სომეხი ჯარისკაცების მიმართ სასტიკი, არაადამიანური და დამამცირებელი მოპყრობა და წამება.
