ინდოეთს კარგი ურთიერთობა აქვს ბაქოსთან და ერევანთან, მაგრამ ზრუნავს პროდუქციის ექსპორტზე
ინდოეთს კარგი ურთიერთობა აქვს ბაქოსთან და ერევანთან, მაგრამ ნიუ დელი ასევე ზრუნავს თავის თავდაცვით-სამრეწველო ექსპორტზე.
ამის შესახებ განაცხადა ინდოეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიციალურმა წარმომადგენელმა რანდჰირ ჯაისვალმა აზერბაიჯანის კრიტიკის საპასუხოდ ინდოეთის სომხეთისთვის იარაღის მიწოდებასთან დაკავშირებით.
სომხეთ-ინდოეთის თანამშრომლობა აქტიურ ფაზაში შევიდა 2020 წლის 44-დღიანი ომის შემდეგ. ინდოეთმა მიიღო უფრო შესამჩნევი პროსომხური მუშაობის გზა, გახშირდა ოფიციალური ვიზიტები, რის შედეგადაც გამოცხადდა, რომ ერევანი და დელი მუშაობენ კონკრეტული და გრძელვადიანი თანამშრომლობის გზებზე სამხედრო სექტორშიც. ინდური ჰაუბიცების წარმატებული გარიგების შემდეგ, ახალი გარიგების შესახებ ინდურმა მედიამ გაავრცელა ინფორმაცია. ინდური გაზეთი Eurasian Times იუწყება, რომ ოფიციალურმა ერევანმა ხელი მოაწერა კონტრაქტს Hyderabad-ში დაფუძნებულ Zen Technologies-თან ანტიდრონის სისტემების შესაძენად, რომლის ჯამური ღირებულება 41,5 მილიონი დოლარია. ხაზგასმით აღნიშნა გაზეთის ერთ-ერთმა წყარომ.
„Zen Technologies-ის ანტიდრონის სისტემა არის დადასტურებული ტექნოლოგია, რომელიც უკვე გამოიყენება ინდოეთის შეიარაღებული ძალების მიერ. სომხეთში მიხვდნენ, რომ თუ ინდოეთის არმია იყენებს ამ სისტემებს, მაშინ ისინი კარგი უნდა იყვნენ“.
სამხედრო ექსპერტის ვან ჰამბარძუმიანის თქმით, ის, რაც ამ წუთებში სომხეთსა და ინდოეთს შორის ხდება, საკმაოდ პოზიტიური და იმედისმომცემია.
„ერთი მნიშვნელოვანი რამ უნდა გვესმოდეს: რუსეთის ფედერაცია, სომხეთის რესპუბლიკისთვის იარაღის ნომერ პირველი მიმწოდებელი, ამჟამად არ არის იმ ქვეყნების სიიდან, რომლებიც ახორციელებენ სამხედრო მრეწველობის ექსპორტს მსოფლიო ბაზრიდან“.
სამხედრო ექსპერტი მიიჩნევს, რომ ამ მხრივ ინდოეთი არის ყველაზე შესაფერისი ალტერნატივა რამდენიმე თვალსაზრისით, რადგან ის ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან ქვეყნებს შორის, რომლებსაც ამ საკითხში პრობლემები არ აქვთ და სომხეთ-ინდოეთის სამხედრო თანამშრომლობის შესახებ აზერბაიჯანის პრეტენზიების მიუხედავად, დაინტერესებულია სომხეთის სამხედრო შესაძლებლობების გაზრდით.
„ვინც იარაღს მოგაწოდებთ, შეიძლება გააფუჭოს ურთიერთობა აზერბაიჯანთან, თურქეთთან, მოკლედ, ძალიან რთული პრობლემებია. ამ ყველაფრის შემხედვარე ინდოეთი სომხეთისთვის იარაღის მიყიდვის დიდი მომხრეა. ეს ორივე ქვეყნისთვის ძალიან პერსპექტიულია“.
სომეხი ექსპერტები, რომლებიც სწავლობენ ინდოეთს, შენიშნავენ, რომ სომხურ-ინდური ურთიერთობები ყველა დონეზე გადაფასდება. ეს ითვლება მნიშვნელოვან ტენდენციად, რომელიც ხაზს უსვამს საუკუნოვანი მეგობრობის ფაქტორს.
სომხეთ-ინდოეთის ურთიერთობების გადაფასებაზე წერდნენ ინდური პერიოდული გამოცემებიც.
სომხეთი აწარმოებს მოლაპარაკებებს ირანის ჩაბაჰარის პორტთან შეერთებაზე, რადგან ის ინდოეთთან და აზიის სხვა ქვეყნებთან წვდომას ცდილობს. ასე ფიქრობს სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო. ერევანმა ინდოეთს შესთავაზა ირანის „სპარსეთის ყურე-შავი ზღვის“ პროექტის ნაწილი გამხდარიყო. სომხეთ-ინდოეთის ეკონომიკური ურთიერთობების სხვა სფეროებზე მითითებით, საგარეო საქმეთა სამინისტრო რეგულარულად აცხადებდა, რომ სომხეთსა და ინდოეთს შორის პირდაპირი ფრენები შესაძლოა 2024 წლიდან დაიწყოს.
ინდური ანალიტიკური ცენტრის „Yousanas Foundation“-ის მკვლევარი არარატ კოსტანიანი აღნიშნავს, რომ სომხეთს მნიშვნელოვანი როლი აქვს ინდოეთის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ გეგმებში დასავლეთთან მისასვლელად. მისი თქმით, თანამშრომლობის გააქტიურება შემთხვევითი არ არის, რადგან უსაფრთხოების საკითხებს ინდოეთისთვისაც არსებითი მნიშვნელობა აქვს.
„ეს აწუხებს ინდოეთსაც, რადგან არის ტერორიზმის პრობლემა, მზარდი საფრთხე პაკისტანის ღიად მხარდაჭერისა თურქეთისა და აზერბაიჯანის მიმართ. ეს არის ინდოეთის საგარეო პოლიტიკისა და ამ რეგიონში გავლენის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტი. მით უმეტეს, რომ ინდოეთმა შესთავაზა თავისი გეგმა ეკონომიკურ რეგიონში შესვლის შესახებ. ასე რომ, ინდოეთი სომხეთს მიიჩნევს თავის საიმედო მეგობარ-პარტნიორად ამ რეგიონში“. კოსტანიანი შენიშნავს, რომ სომხურ-ინდური ურთიერთობების გაღრმავება მნიშვნელოვანია სხვა თვალსაზრისითაც. ინდოეთი მნიშვნელოვან როლის პრეტედენტობას აცხადებს წარმოშობილ „ახალ მსოფლიო წესრიგში“.
