ატომური ელექტროსადგური კიდევ 10 წელი იმუშავებს. წლის ბოლომდე გაირკვევა რა ატომური ელექტროსადგური ექნება სომხეთს
აღმასრულებელი კომიტეტის ბოლო სხდომაზე გადაწყდა სომხეთის ატომური ელექტროსადგურის ექსპლუატაციის ვადის 10 წლით გახანგრძლივება. სომხური ატომური ელექტროსადგურის მეორე ენერგობლოკის საპროექტო ვადა 2016 წელს დასრულდა.
მისი მოქმედების ვადა ერთხელ უკვე 2026 წლამდე გაგრძელდა, ახლა კი 2036 წლამდეა გახანგრძლივებული. თუ რა ატომური ელექტროსადგური ექნება სომხეთს 2036 წლის შემდეგ, მთავრობა ჰპირდება, რომ კითხვაზე წლის ბოლომდე გასცემს პასუხს.
სომხეთის ატომური ელექტროსადგური 2036 წლამდე იმუშავებს. ეს უკვე ოფიციალურად დაფიქსირდა მთავრობის გადაწყვეტილებით. 2012 წელს ატომური ელექტროსადგურის ექსპლუატაციის ვადა 2026 წლამდე გაგრძელდა. ამ პერიოდში სომხეთსა და რუსეთს შორის დაიდო საკრედიტო ხელშეკრულება, რომლითაც სადგურის მოდერნიზაციისა და აღჭურვისთვის 270 მილიონი დოლარის სესხი და 30 მილიონი დოლარის გრანტი გამოიყო. მთავრობის ინფორმაციით, ამ პერიოდში რუსეთის ფედერაციიდან მიღებული საკრედიტო და საგრანტო სახსრებიდან დაახლოებით 189 მლნ დოლარი, სახელმწიფო ბიუჯეტიდან კი დაახლოებით 63,2 მლრდ. დრამი გამოიყო.
მეწამორის ატომურ ელექტროსადგურს აკონტროლებს ენერგეტიკის საერთაშორისო სააგენტო, მაგატე. სტრუქტურის სპეციალისტები რეგულარულად სტუმრობენ სომხეთს და ამოწმებენ ატომური ელექტროსადგურის მდგომარეობას.
მეწამორის ყველაზე დიდი შესვენება 2021 წელს, 15 მაისიდან 15 ოქტომბრის ჩათვლით იყო. ამ დროს განახლდა რეაქტორის აქტიური ზონის გაგრილების ავარიული სისტემა. ტერიტორიული მართვისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილე ჰაკობ ვარდანიანი:
„აშენდა ახალი თაობის უსაფრთხოების სისტემა, რომელიც მუშაობს ფუკუშიმას ავარიის შემდეგ შემუშავებული სტანდარტების მიხედვით. საავარიო სისტემა მუშაობს ავარიის ლოკალიზაციით, სწრაფად გაგრილებით და წყლის შესაბამისი განდევნის მეშვეობით, რაც აკმაყოფილებს მაგატეს მოთხოვნებს“.
ფართომასშტაბიანი მოდერნიზაციის სამუშაოების წყალობით, ელექტროსადგურის ექსპლუატაციის ვადა 10 წლით გაგრძელდა. შედეგად, 1995წლიდან პირველად, ატომური ელექტროსადგური 92 პროცენტის ნაცვლად, 100 პროცენტით თბოელექტრო სიმძლავრით მუშაობს. 90-იანი წლებიდან, როცა რკინიგზა დაიკეტა, გამოყენებული საწვავის გატანა არ მომხდარა. მანამდე ის რუსეთში გადიოდა. სომხეთის ატომური ელექტროსადგურის გენერალური დირექტორის პირველი მოადგილე მოვსეს ვარდანიანი:
„3 კორპუსი უკვე აშენებულია, მეოთხესთვის გვაქვს ყველა სათადარიგო ნაწილი. ჩვენ ავაშენებთ. ჩვენ 2034-2036 წლამდე არ გვაქვს პრობლემა ბირთვული საწვავის შესანახად“.
მეცნიერება სწრაფად ვითარდება და, შესაძლოა, არც თუ ისე შორეულ მომავალში შესაძლებელი იყოს დახარჯული საწვავის ხელახალი გამოყენება. სრ ენერგეტიკის სექტორის სტრატეგიის პერსპექტივაში ასევე დაგეგმილია 2040 წლამდე დაბალი ნახშირბადის ენერგიის წარმოების განვითარება განახლებადი და ბირთვული ენერგიის წარმოებით.
მთავრობა ახალი ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობის საკითხსაც განიხილავს. საწყისი მდებარეობა არჩეულია მეორე ენერგობლოკის გვერდით. განიხილება რა სიმძლავრის და როგორი ენერგობლოკი იმუშავებს. “რადიოლურთან” საუბარში ხაზს უსვამს ტერიტორიული მართვისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილე ჰაკობ ვარდანიანი.
„ამჟამად ვმუშაობთ ახალი ატომური ელექტროსადგურის წინასწარ ტექნიკურ დასაბუთებაზე. უფრო კონკრეტულად, ჩვენ ახლა ვამუშავებთ სიმძლავრის განაწილების სქემას, რათა გავიგოთ, როგორ იქნება ამ სიმძლავრის შემოთავაზებული ატომური ბლოკები სინქრონიზებული ჩვენს სისტემასთან, როგორ გადანაწილდება ელექტროენერგია. საკმაოდ რთული სამუშაოა, რომელიც ამ წუთებში კეთდება”.
წლის ბოლომდე იქნება მკაფიო გადაწყვეტილება იმის შესახებ, თუ რა დიზაინი და ენერგობლოკი დასჭირდება სომხეთს. ღირებულება გაირკვევა გადაწყვეტილების შემდეგ.
