ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციის (ნატო) გენერალური მდივნის იენს სტოლტენბერგის ვიზიტს სომხეთში პრევენციული და სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა.
ასეთი მოსაზრება “ARMENPRESS”-თან საუბარში პოლიტოლოგმა გურგენ სიმონიანმა გამოთქვა.
„აშკარაა, რომ ჩრდილოატლანტიკური ალიანსი სომხეთსა და საქართველოს პარტნიორ ქვეყნებად განიხილავს. ვიზიტი ამ პერიოდში მოხდა იმის გამო, რომ სომხეთის წინააღმდეგ მზადდებოდა აზერბაიჯანული პროვოკაცია, რომელიც ტავუშში ფართომასშტაბიანი ომის გზით უნდა განხორციელებულიყო და სიუნიქამდე გაგრძელებულიყო, რაც მიზნად ისახავდა მათ მიერ გამოცხადებული „ზანგეზურის დერეფნის“ მოპოვებას. ნატოს გენერალური მდივნის ვიზიტს სომხეთში სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა ამ კონტექსტში, რადგან მან დიდი კარი გააღო სომხეთისათვის და ასევე გააქარწყლა ეჭვები იმის შესახებ, თუ ვინ მიგვიღებს ნატოში“, – განაცხადა პოლიტოლოგმა.
სიმონიანმა მიუთითა სტოლტენბერგის პოზიციაზე, რომლის მიხედვითაც ამ უკანასკნელს არ მანევრირებდა კონკრეტულ კითხვაზე პასუხის გაცემისას და არ უთქვამს, რომ სომხეთს ჯერ კიდევ სჭირდება პროცედურების გავლა, რომ სომხეთის შიდა რეალობა უნდა შეესაბამებოდეს მათ სტანდარტებს, რომ სომხეთმა უნდა მოაგვაროს კონფლიქტები, მაგრამ განაცხადა, რომ ნატოსთვის მისაღებია და განიხილავს სომხეთის ლეგიტიმურ უფლებას, რომელიც ეხება ამა თუ იმ ალიანსში ყოფნის საკითხის გადაწყვეტილებას.
„სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჩრდილო ატლანტიკური ალიანსი ღიაა ჩვენთვის და წევრობის საკითხი ჩვენი გადასაწყვეტია. აი, პრობლემა უკვე ჩვენშია, რამდენად გავიგებთ და სწორ ნაბიჯებს გადავდგამთ ჩვენი უსაფრთხოების სისტემის გასაუმჯობესებლად და სტრუქტურირებისთვის“, – განაცხადა ჩვენმა თანამოსაუბრემ.
შეეხო კითხვას, თუ როგორ ექცევა ხელისუფლება სომხეთის უსაფრთხოების სისტემის დივერსიფიკაციის მცდელობებს, სიმონიანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მას უარყოფითი დამოკიდებულება აქვს ტერმინ „დივერსიფიკაციის“ მიმართ.
„დივერსიფიკაცია ნიშნავს იმას, რომ არსებულის შენარჩუნებისას პარალელები გავლებულია რიგი სხვა უსაფრთხოების სისტემებს შორის, ხოლო სომხეთის უსაფრთხოების სისტემა, ფაქტობრივად, დაიშალა. სამხედრო-პოლიტიკურ ალიანსში ყოფნა არ ნიშნავს იმას, რომ ახლა უსაფრთხოების სრულ სისტემაში ვართ. ჩვენ უნდა მოვიშოროთ ეს, რათა გავაფართოვოთ ჩვენი შესაძლებლობების დიაპაზონი, ამიტომ სომხეთს ამ მომენტში აქვს არა დივერსიფიკაციის, არამედ უსაფრთხოების ახალი სისტემის აშენების ეგზისტენციალური საკითხი“, – განაცხადა სიმონიანმა.
საუბრისას იმაზე, რომ წლების წინ ნატოს კიდევ ორი მდივანი, სხეფერი და რასმუსენი ეწვივნენ სომხეთს, მაგრამ ამხელა აჟიოტაჟი არ გამოუწვევია, პოლიტოლოგმა განაცხადა, რომ ეს ვიზიტები განხორციელდა იმ ხელისუფლების დროს, როდესაც ღრმა და ყოვლისმომცველ კავშირში იმყოფებოდნენ რუსულ რეალობასთან.
„2020 წლის შემდეგ სიტუაცია რადიკალურად შეიცვალა, გამოიკვეთა რუსული პოლიტიკა, რის შედეგადაც სომხეთში რუსული გავლენა მცირდება. იმ დროს უსაფრთხოების სისტემაზე ილუზიები არსებობდა და რეგიონი რუსეთის გავლენის ზონად ითვლებოდა. დღეს ასე არ არის, მით უმეტეს, 2022 წლიდან, უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის აგრესიის კონტექსტში, სადავოა გავლენის ყველა სფერო. ახლა ჰუმანიტარული ნდობის კაპიტალსაც კი აღარ აქვს თავისი წინა მნიშვნელობა, ამიტომაც რუსეთში ასე მტკივნეულად იღებენ დასავლეთის მხარდამჭერ პოლიტიკას ყოფილი მეტროპოლიების მიმართ. ეს საკითხი თანაბრად უნდა შევაფასოთ, რადგან დასავლეთი შემოდის კავკასიონის ქედის სამხრეთით მდებარე ტერიტორიებზე და რუსეთმა ახალი რეალობები უნდა გაითვალისწინოს. ჩვენ უნდა ავიმაღლოთ ჩვენი იმუნური სისტემა და ვიყოთ უფრო გამძლეები“, – ამტკიცებს პოლიტოლოგი.
სიმონიანი ეთანხმება სომხეთის პრემიერ-მინისტრის აზრს, რომლის მიხედვითაც ერევნის თანამშრომლობა ნატო-სთან არ არის მიმართული მესამე ქვეყნების ან ჩვენი რეგიონის წინააღმდეგ.
„ეს თანამშრომლობა მიზნად ისახავს ექსკლუზიურად თავდაცვის პოლიტიკის განხორციელებას და არა შეტევითი ამბიციების რეალიზებას. სომხეთის რესპუბლიკასა და ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსს შორის ურთიერთკონტაქტები არ შეიძლება ეწინააღმდეგებოდეს ირანის სამხედრო და პოლიტიკურ ინტერესებს, რომლებიც, სხვათა შორის, დაირღვა თურქეთის ნატოში გაწევრიანებისას. გარდა ამისა, სომხეთმა დაკარგა კონტროლი მთიან ყარაბაღზე, სადაც თურქეთისა და ისრაელის არსებობამ ირანს ეგზისტენციალური პრობლემა შეუქმნა, ხოლო სომხეთის ნატო-სთან თანამშრომლობა ირანისთვის და მით უმეტეს რუსეთისთვის საფრთხეს არ წარმოადგენს, რადგან ამ ქვეყანას პრობლემა აქვს აღმოსავლეთ ევროპაში და არა კავკასიონის ქედის სამხრეთით. საკითხი დაკავშირებულია ყოფნა-არყოფნასთან. არასწორი სტრატეგიის შედეგად შეიძლება რუსეთი აღარ იქნას ჩვენს რეგიონში“, – დაასკვნა პოლიტოლოგმა.
