სომხეთსა და საუდის არაბეთს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების ისტორიული ნაბიჯით, ამ კვირაში იწყება ორ სახელმწიფოს შორის ეკონომიკური, სოციალური და სტრატეგიული თანამშრომლობის გაფართოებული შესაძლებლობების ახალი ერა. ამ მოვლენის მნიშვნელობა და დადებითი გავლენა შეიძლება უზარმაზარი იყოს სომხეთისთვის. საუდის არაბეთი გავლენიანი რეგიონალური ძალაა, რომელსაც მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს არაბულ და ისლამურ სამყაროში. უფრო ზუსტად, სომხეთის რესპუბლიკას და საუდის არაბეთის სამეფოს შეუძლიათ გახდნენ ნაყოფიერი პარტნიორები მომავლის ასაშენებლად, სადაც ხაზგასმული იქნება ადამიანური პოტენციალი და ახალი იმპულსი მიეცემა სახელმწიფოს განვითარებას.
სომხეთისთვის ამ ურთიერთობების განვითარება მისი საგარეო პოლიტიკის დივერსიფიკაციის და ამავდროულად ამ პროცესის მხარდაჭერის მაჩვენებელია. სომხეთი ერთ პარტნიორზე გადაჭარბებული დამოკიდებულების ეპოქიდან სხვა ქვეყნებთან აქტიური ურთიერთობების დამყარებაზე გადადის. საუდის არაბეთის სახით, სომხეთს ექნება საქმე ინსტიტუციონალიზებულ თანამედროვე ქვეყანასთან, რომელიც გამოირჩევა მაღალი პროფესიონალური პარტნიორობის სტრატეგიებით, საზღვარგარეთ ინვესტიციების მნიშვნელოვანი ფინანსური პოტენციალით და პარტნიორობის დამყარებით, რაც მას ეხმარება ინოვაციების განვითარებაში. ეს კარგი დროა საერთო ფასეულობებისა და ინტერესების გამოსახატავად, რაც შემდეგ ხელს შეუწყობს მიღწევადი, ორმხრივად მომგებიანი მიზნების განსაზღვრას. სომხეთისთვის მნიშვნელოვანი იქნება საუდის არაბეთისთვის წარდგენილი წინადადებების რუკების დაფიქსირება ბალანსისა და ურთიერთგაგების გზით. ამავდროულად, სომხეთმა საუდის არაბეთს სტრატეგიული წინადადებები უნდა წარუდგინოს მისი განვითარების მხარდასაჭერად.
სომხეთსა და საუდის არაბეთს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარება, ზოგადად, მნიშვნელოვანი პოზიტიური მოვლენაა სამხრეთ კავკასიისთვისაც. საუდის არაბეთის უზარმაზარი რესურსებისა და მისი, როგორც მზარდი ძალის ამბიციების გათვალისწინებით, სამეფოს შეუძლია მნიშვნელოვანი როლი ითამაშოს რეგიონის სტაბილიზაციასა და მდგრად განვითარებაში. საუდის არაბეთს შეუძლია შუამავლის როლი შეასრულოს, რაც ხელს შეუწყობს მომავალი კონფლიქტების თავიდან აცილებას. მაგრამ უფრო არაპირდაპირი მიდგომითაც კი, საუდის არაბეთს შეუძლია წვლილი შეიტანოს სტაბილურობაში თავისი დიპლომატიური ბერკეტებითა და ყველა მხარესთან ჩართულობით, ასევე გრძელვადიანი ინვესტიციებით სომხეთის ეკონომიკური განვითარების ძირითად სფეროებში.
საუდის არაბეთის საგარეო პოლიტიკა თავისი თავისებურებებით გამოირჩევა. ის თავს წარმოაჩენს, როგორც ეკონომიკური კეთილდღეობისა და მდგრადი მშვიდობის არბიტრს. ის ასევე პოზიციონირებს, როგორც ნეიტრალურ ქვეყანას, რომელსაც შეუძლია შეინარჩუნოს ურთიერთობა შეერთებულ შტატებთან, ხოლო რუსეთთან ჰქონდეს ძლიერი ურთიერთობა. მან სამუშაო დიპლომატიური ურთიერთობებიც კი დაამყარა ყოფილ რეგიონულ მეტოქეებთან, როგორებიცაა თურქეთი და ირანი. ჩინეთის შუამავლობით, საუდის არაბეთი და ირანი შეთანხმდნენ დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენაზე ისრაელსა და ჰამასს შორის ომამდე ცოტა ხნით ადრე. ეს საუდის არაბეთს აძლევს შესაძლებლობას ითანამშრომლოს სამხრეთ კავკასიის ყველა ქვეყანასთან თანაბრად, კონფლიქტური ბლოკების პოლარიზაციის გარეშე.
მულტილატერალიზმი ამჟამად საუდის არაბეთის საგარეო პოლიტიკის მთავარი მიმართულებათაგანია. დივერსიფიკაციის დღის წესრიგის ფარგლებში საუდის არაბეთთან თანამშრომლობის დამყარებამ, ისევე როგორც სხვა პარტნიორებთან ურთიერთობამ, როგორიცაა საფრანგეთი, ეგვიპტე, საბერძნეთი და კვიპროსი, შეუძლია გააძლიეროს სომხეთის ჩართულობა და ერთობლივი პროექტების წარმატება. გარდა ამისა, არაბულ და ისლამურ სამყაროში მისი წამყვანი როლის გათვალისწინებით, ასევე BRICS, SCO, OIC და სხვა მრავალმხრივ ფორმატებში, სომხეთის მზარდი ურთიერთობა საუდის არაბეთთან პოზიტიურ სიგნალს გაუგზავნის სხვა სახელმწიფოებს და წაახალისებს მათ სომხეთთან თანამშრომლობის კონსტრუქციულობისკენ.
საუდის არაბეთისთვის სამხრეთ კავკასია ფართო ახლო აღმოსავლეთის შემადგენელი ნაწილია. რამდენადაც საუდის არაბეთი აძლიერებს თავის პოზიციებს, როგორც რეგიონული კონსტრუქციული პოზიციის მქონე ძალას, მისთვის მნიშვნელოვანი იქნება მისი ყოფნა და დიპლომატიური მემკვიდრეობის შექმნა სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებთან ურთიერთობაში.
მეტიც, შიდა განვითარების პროცესში, რომელიც მიზნად ისახავს თავისი საზოგადოების პოტენციალის სრულყოფილად რეალიზებას, საუდის არაბეთს შეუძლია იპოვნოს მეგობარი სომხეთის სახით. ორ ხალხს შორის ღრმა კულტურული მიჯაჭვულობის მრავალსაუკუნოვანი მემკვიდრეობაა. სომეხ ემიგრანტებს, განსაკუთრებით სირიიდან და ლიბანიდან, აქვთ ძალიან კარგი რეპუტაცია საუდის არაბეთში, როგორც ადამიანები, რომლებიც მონაწილეობდნენ თანამედროვე სამეფოს მშენებლობაში. კულტურულმა გაცვლებმა, ურთიერთდაკავშირებულმა ქორწინებამ და მრავალმა გამორჩეულმა მომენტმა საერთო ისტორიაში შექმნა პოზიტიური კავშირები, რაც შეიძლება გახდეს სხვადასხვა ინიციატივების საფუძველი.
როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ, საუდის არაბეთი დიდ ინვესტიციას ახორციელებს ფუნდამენტურ ინოვაციებში, რომლებსაც შეუძლიათ ეკონომიკური ზრდის სტიმულირება. ამ მიზნის მისაღწევად საუდის არაბეთს სურს მოიზიდოს ნიჭი და ინტელექტუალური კაპიტალი, რაც ხელს შეუწყობს სწრაფ ზრდას. მიუხედავად მის წინაშე მდგარი გამოწვევებისა, სომხეთმა იპოვა და შეიმუშავა გადაწყვეტილებები, რომლებიც ხელს შეუწყობს საუდის არაბეთის ზრდას საკვანძო სფეროებში, ტექნოლოგიებიდან კულტურამდე.
საუდის არაბეთის პარტნიორ ქვეყნებთან ურთიერთობის ძირითადი მიმართულებაა გრძელვადიანი ინვესტიციები ეკონომიკის სტრატეგიულად მნიშვნელოვან სექტორებში. სომხეთმა უნდა ჩაატაროს სერიოზული კვლევები გონივრული მიზნობრივი ერთობლივი საინვესტიციო შესაძლებლობების შესარჩევად. ეს განსაკუთრებით ეხება სოფლის მეურნეობის, ხელოვნური ინტელექტის, განახლებადი ენერგიისა და მაღალი ტექნოლოგიების სფეროებს, რომლებიც საუდის არაბეთის დიდ ინტერესს იწვევს. საუდის არაბეთის შესაძლებლობის გათვალისწინებით, უზრუნველყოს ფართომასშტაბიანი, გრძელვადიანი კაპიტალის ინვესტიციები, ორმხრივი პროექტები შეიძლება მოიცავდეს ინვესტიციებს ინფრასტრუქტურასა და ეკონომიკურ განვითარებაში, რაც ტრანსფორმაციულ გავლენას მოახდენს სომხეთზე.
მთავრობის მიერ წარმართული დისკუსიების გარდა, სამოქალაქო საზოგადოების ინიციატივებს შეუძლია დიდი წვლილი შეიტანოს სახალხო დიპლომატიის განვითარებასა და სომხეთისა და საუდის არაბეთის წამყვან ორგანიზაციებს შორის კონკრეტული სტრატეგიული თანამშრომლობის დამყარებაში. სომხეთს აქვს მნიშვნელოვანი შესაძლებლობა მოიზიდოს კერძო სექტორის, სოციალური მეწარმეობის, ტექნოლოგიებისა და ინვესტიციების განვითარების, სოფლის მეურნეობის და სხვა სფეროების საუკეთესო წარმომადგენლები სომხეთსა და საუდის არაბეთს შორის ეფექტური და ორმხრივად მომგებიანი ინიციატივების გამოსაკვლევად. თანამშრომლობის ეს სფერო ასევე შეიძლება მოიცავდეს აკადემიურ ინსტიტუტებს, სამეცნიერო პლატფორმებს და ტექნიკურ მკვლევარებს სომხეთში, რომლებსაც შეუძლიათ მონაწილეობა მიიღონ საუდის არაბეთში ამჟამად განხორციელებულ სხვადასხვა სამეცნიერო ინიციატივებში, რომლებიც კონცენტრირებულია სამეფოს ახლად დაარსებულ ცენტრებსა და უნივერსიტეტებში. ტურიზმსა და სავაჭრო ურთიერთობებს აქვს განვითარების პოტენციალი და საუდის არაბეთი შეიძლება გახდეს პოტენციური ბაზარი სოფლის მეურნეობის ექსპორტისთვის.
სომხეთისთვის ეს ასევე არის დიასპორის გააქტიურების შესაძლებლობა. მიუხედავად მცირე რაოდენობისა, სომხურ დიასპორას, განსაკუთრებით ტექნოლოგიურ სექტორში, გაცილებით მეტი წონა აქვს თავისი გლობალური კავშირებისა და წარმომადგენლობით. სომხურ დიასპორაში საკვანძო კავშირებმა შეიძლება მიიზიდოს ბიზნესი და ინოვაციური პოტენციალი, რომელსაც საუდის არაბეთი ეძებს საკუთარი ზრდის ისტორიის შესაქმნელად.
კულტურის სფეროში საუდის არაბეთი არის მთავარი ინვესტორი, რომელიც ავითარებს მუსიკის ხელოვნებას და ქმნის ინფრასტრუქტურას კონცერტებისა და მუსიკალური დიალოგისთვის. ახლო აღმოსავლეთში სომხური თემის მიერ კულტურული ფასეულობების შექმნის ისტორიის გათვალისწინებით, სომეხი ხელოვანების, საგანმანათლებლო დაწესებულებებისა და შემქმნელების ჩართვა კულტურული ფასეულობების შექმნაში ამ მემკვიდრეობის ბუნებრივი გაგრძელებაა საუდის არაბეთისთვის. ეს ორ სახელმწიფოს საშუალებას მისცემს მიაღწიონ კულტურული დიპლომატიის მნიშვნელოვან მიზნებს და მოემსახურება ხალხთა შორის კავშირების განმტკიცებას.
სომხეთსა და საუდის არაბეთს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარებას შეუძლია სამხრეთ კავკასიის განვითარების ტრაექტორია დადებითი მიმართულებით შეცვალოს. ეს შესაძლებლობა არის მომენტი, როდესაც სომხეთს და საუდის არაბეთს შეუძლიათ ერთმანეთისგან ისწავლონ და მეტი გაიგონ ერთმანეთის შესახებ. ორივე ქვეყანამ უნდა ისარგებლოს ამ მომენტით და გულწრფელად და გულუხვად გაუზიაროს ერთმანეთს, რათა დაამყაროს პარტნიორობა, რომელიც დაფუძნებულია თანამშრომლობასა და ურთიერთგაგებაზე.
