სომხეთის პრეზიდენტის არმენ სარქისიანის პირველი ოფიციალური ვიზიტი საქართველოში არა მხოლოდ გახდა ამოსავალი წერტილი, რომელზეც უნდა დაფუძნებულიყო ურთიერთობა ორ ქვეყანას შორის, არამედ ხარისხობრივად ახალი ელფერი მისცა ორმხრივ თანამშრომლობას. მაღალი დონის შეხვედრების დროს, სომხეთის პრეზიდენტმა ხაზი გაუსვა ერევნის პრიორიტეტების მნიშვნელობას მეზობელი ქვეყნის ხელმძღვანელობისათვის, რომლებიც ემთხვევა თბილისისას.
ვიზიტი შესაძლებელი გახდა განსაკუთრებით არცახის ომის შემდეგ და მთავრობის დონეზე თანამშრომლობის შეწყვეტის თითქმის ერთი წლის შემდეგ. ამას ხაზს უსვამენ არა მხოლოდ ორი ქვეყნის ექსპერტები. შოთა რუსთაველის საერთაშორისო აეროპორტში სომხეთის No1 თვითმფრინავის ჩამოსვლისთანავე ამის შესახებ განაცხადა საქართველოს ვიცე-პრემიერმა, საგარეო საქმეთა მინისტრმა დავით ზალკალიანმაც. მან ხაზი გაუსვა, რომ სარქისიანის თბილისში ვიზიტის შედეგები, სავარაუდოდ, ორმხრივ ურთიერთობებს თვისობრივად ახალ დონეზე აიყვანს.
ერევნის ხედვა
საქართველოს ექსპერტი ჯონი მელიქიანი დადებითად აღწერს პრეზიდენტის ვიზიტს. „Sputnik სომხეთთან“ ინტერვიუში მან აღნიშნა, რომ ორმხრივი ვიზიტი განსაზღვრავს ნიშნულს, რომელიც უნდა გახდეს ორი ქვეყნის მთავრობების ამოსავალი წერტილი.
”შეხვედრებმა ჩაიარა თბილ, კონსტრუქციულ, კეთილმეზობლურ ატმოსფეროში, იგრძნობოდა, რომ მხარეებს არა მხოლოდ თანამშრომლობის სფეროების და პროექტების გადაწყვეტა სურთ, არამედ მზად არიან მათ განსახორციელებლად”, – თქვა მელიქიანმა.
შემთხვევითი არ არის, რომ სომხეთის პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ ის თვალყურს ადევნებს შეთანხმებების შესრულების დინამიკას. მელიქიანის თქმით, სიტყვებიდან მოქმედებებზე გადასვლა ორმხრივ ურთიერთობებს თვისობრივად ახალ ეტაპზე გადაიყვანს. გარდა ამისა, ვიზიტი უნდა იქნეს მიჩნეული, როგორც 2019 წელს ერევანში გამოცხადებული ორმხრივი ურთიერთობების გადახედვის აუცილებლობის გაგრძელება. იმავე წლის ოქტომბერში, სომხეთის პრემიერ მინისტრიმა ნიკოლ ფაშინიანმა თავის მაშინდელ ქართველ კოლეგას გიორგი გახარიას შეხვედრის დროს შესთავაზა ურთიერთობებისათვის სტრატეგიული ხასიათის მინიჭება.
გარდა ამისა, ორი ქვეყნის სახელმწიფოთა მეთაურები გამოვიდნენ სხვადასხვა სფეროების განვითარებისა და უცხოური ინვესტიციების მოზიდვის სფეროში ძალების გაერთიანების შესახებ განცხადებით.
„საპარლამენტო რესპუბლიკებში სახელმწიფოთა მეთაურების უფლებამოსილება შეზღუდულია, მაგრამ მათ შეუძლიათ ხელი შეუწყონ საგარეო პოლიტიკური ურთიერთობების გააქტიურებას”, – თქვა მელიქიანმა.
მელიქიანი არ გამორიცხავს, რომ საქართველოში შეეცადნენ ახლებურად დაენახათ სომხეთის მნიშვნელობა რეგიონში. მან ხაზი გაუსვა, რომ არცახის ომმა ორი ქვეყნის შიშები გამოავლინა. თბილისმა გააცნობიერა, რომ ერთობლივი თანამშრომლობა მნიშვნელოვანი ელემენტია, რომელიც შეამცირებს რისკებს და ერთობლივი ძალისხმევით უფრო მეტი წარმატების მიღწევაა შესაძლებელი. ეს განსაკუთრებით აშკარად იგრძნობა აზერბაიჯანის ამბიციის ფონზე, გააძლიეროს თურქეთი სამხრეთ კავკასიაში და ჰქონდეს ძირითადი რეგიონალური ქვეყნის სტატუსი, რაც მთელი ამ ხნის განმავლობაში საქართველოს ჰქონდა მინიჭებული.
რას ფიქრობენ თბილისში?
თბილისში დადებითად შეფასდა ვიზიტი და მხარეთა განცხადებები. საქართველოს პრეზიდენტის შტაბის ყოფილი უფროსის, პეტრე მამრაძის თქმით, სომხეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტის ვიზიტს პოლიტიკური ხასიათი ჰქონდა.
მამრაძემ აღნიშნა, რომ სომხეთის პრეზიდენტმა განმარტა თავისი ქვეყნის პოზიცია რეგიონში მომხდარი მოვლენებისა და გარდაქმნების მიმართ და აღნიშნა ის ხაზები, რომლებსაც მხარეები არ გადაკვეთავენ.
„სომხეთ-საქართველოს ურთიერთობები რეგიონში მიმდინარე ყველა პროცესზე მაღლა დგას. ქვეყნები პატივს სცემენ ერთმანეთის პოზიციებს, ამიტომ ახალი რეალობების პირისპირ განხილვა ძალზე მნიშვნელოვანი იყო”, – განაცხადა მამრაძემ.
მან აღნიშნა, რომ ვიზიტი პოლიტიკურად მნიშვნელოვანია და მაშინაც კი, თუ არც ერთი პროექტი არ განხორციელდება, ერევანი და თბილისი, ასე ვთქვათ, გაეცნენ ერთმანეთის პოზიციებს. გარდა ამისა, მნიშვნელოვანია ისიც, რომ შეხვდნენ ორი ქვეყნის ავტორიტეტული წარმომადგენლები (თუმცა მათი უფლებამოსილებები განსხვავებულია).
