ევროკავშირი სომხეთის უსაფრთხოების სტაბილურობისთვის აქტიურ ნაბიჯებს დგამს სხვადასხვა პოლიტიკური ბერკეტებით. პოლიტოლოგი
სომხეთის ევროკავშირთან ურთიერთობის დაახლოებას დიდი მნიშვნელობა აქვს, რადგან ევროკავშირი არის ცენტრი, რომელთანაც სომხეთის თანამშრომლობას დიდი ისტორია აქვს, ბოლო დროს კი ურთიერთსასარგებლო ურთიერთობები რამდენიმე გარემოების გამო ღრმავდება.
Armenpress-თან საუბარში ეს მოსაზრება გამოთქვა პოლიტოლოგმა ემილ ორდუხანიანმა, რომელმაც ისაუბრა სომხეთსა და ევროკავშირს შორის დღითიდღე განვითარებული მრავალშრიანი ურთიერთობების შესახებ.
„პირველი ფაქტორი არის სომხეთში დემოკრატიული სტანდარტების ამაღლება ბოლო ექვსი წლის განმავლობაში, რაც საშუალებას აძლევს ევროკავშირს განიხილოს ჩვენი ქვეყანა დემოკრატიულ სახელმწიფოდ, რომელსაც შემდგომში დიდი წარმატებით შეუძლია გაიზიაროს საერთო პოლიტიკური და ეკონომიკური დღის წესრიგი. და მეორე ფაქტორი განპირობებულია ევროკავშირის მიერ 2020 წლის ომის შემდეგ სხვადასხვა დონეზე და პლატფორმებზე გაწეული მხარდაჭერითა და შუამავლობით, იქნება ეს სასამართლო ორგანოების მუშაობის სახით თუ პოლიტიკური განცხადებების სახით, რომელიც მიმართულია სომხეთ-აზერბაიჯანული კონფლიქტის მოგვარებისკენ, მხარეთა სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის პრინციპების პატივისცემის მიზნით. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ევროკავშირმა აჩვენა, რომ აღიარებს სომხეთს, როგორც სუვერენულ სახელმწიფოს და პატივს სცემს მის ტერიტორიულ მთლიანობას“, – განაცხადა ორდუხანიანმა.
მან დასძინა, რომ ნათქვამის დასადასტურებლად, ღირს ყურადღება მიაქციოთ ევროპული სადამკვირვებლო მისიის საქმიანობას სომხეთში, რომელიც საუკეთესოდ მუშაობს დიდი ხნის განმავლობაში და აქვს გაფართოების პერსპექტივა, რაც აჩვენებს, რომ არსებობს საერთო ღირებულებები და დღის წესრიგი. და ეს ის გარემოა, რომელიც ფართო გაგებით გადმოსცემს სომხეთის უსაფრთხოების პრობლემებს და ავალდებულებს ევროკავშირს მხარი დაუჭიროს ჩვენს ქვეყანას მათ მოგვარებაში.
„აქ გამოიყენება მხოლოდ რბილი იარაღები, არ არის მკაცრი რიტორიკა და ამავდროულად არის შეთანხმებული დღის წესრიგი. 5 აპრილს დაგეგმილი სამმხრივი შეხვედრა, გარდა პოლიტიკის ოფიციალური დივერსიფიკაციისა, სომხეთს ეკონომიკური დივერსიფიკაციის შესაძლებლობებსაც მისცემს. საფრანგეთი, ევროკავშირის ერთ-ერთი დამფუძნებელი ქვეყანა, უკვე აქტიურად მონაწილეობს სომხეთის თავდაცვის დივერსიფიკაციაში იარაღის მიწოდებით, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი წინაპირობაა იმის გასაგებად, რომ ევროკავშირი მრავალფეროვანი პოლიტიკური ბერკეტებითაც თანდათან დგამს ეფექტურ ნაბიჯებს სომხეთის უსაფრთხოების სტაბილურობისთვის. თუ ჩვენი ურთიერთობები დაუახლოვდება, ორმხრივი ვალდებულებები ბევრად უფრო რეალური ხდება“, – აღნიშნა ჩვენმა თანამოსაუბრემ.
ორდუხანიანის თქმით, დემარკაციის პროცესი სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის უნდა მოხდეს ოთხმხრივი განცხადებისა და ალმა ატას დეკლარაციის შესაბამისად, რომელიც ეფუძნება სახელმწიფოთა სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის პრინციპების პატივისცემას, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც ოთხმხრივი დეკლარაციის შემდეგ პრაღაში, სახელმწიფოების ტერიტორიაც კონკრეტულ კვადრატულ კილომეტრში იყო მითითებული.
„თუ შესაძლებელი იქნება ამ დღის წესრიგით ხელმძღვანელობა, მაშინ ჩვენ მივაღწევთ მშვიდობას რეგიონში, რაც ასევე შექმნის სტაბილურ საფუძვლებს რეგიონის განვითარებისთვის. სომხეთის სუვერენული პოლიტიკური გადაწყვეტილებები არ არის მიმართული არც ერთი სახელმწიფოს წინააღმდეგ, მათ შორის ირანის ისლამური რესპუბლიკის წინააღმდეგ, რომელთანაც ჩვენ გვაქვს მეგობრული ურთიერთობა, ძალიან მნიშვნელოვანი სტრატეგიული საზღვარი და განვითარებადი ეკონომიკური თანამშრომლობა. სრ განაპირობებს მის ეკონომიკურ განვითარებას და დივერსიფიკაციას არა მხოლოდ დასავლეთთან, არამედ აღმოსავლეთთანაც. ამას მოწმობს ინდოეთთან დაკავშირებული დიდი პროექტი, რომელშიც ირანიც მთავარ როლს ასრულებს. სომხეთის არც ერთი ნაბიჯი არ არის მიმართული მესამე ქვეყნის წინააღმდეგ და ვფიქრობ, რომ ირანიც ამას გაგებით უდგება. თუ სომხეთი ამ გზით წავა, მეზობელ ქვეყანასაც გაუღებს კარებს, როცა შესაძლებელი იქნება ინდოეთი-ირანი-სომხეთის ან სპარსეთის ყურე-შავი ზღვის ლოჯისტიკური მარშრუტების გაშვება საკუთარი ინფრასტრუქტურით“, – ამბობს პოლიტოლოგი.
სომხეთსა და ევროკავშირს შორის ეკონომიკური ურთიერთქმედების პერსპექტივაზე საუბრისას, ჩვენმა თანამოსაუბრემ აღნიშნა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ სომხეთი ეეკ-ს წევრია და თერთმეტი წელია, რაც ჩვენი ეკონომიკა ადაპტირებულია პარტნიორი ქვეყნების ეკონომიკასთან, ამ სტრუქტურის ფარგლებში არსებულ სტანდარტებთან და მოთხოვნებთან, ხოლო სომეხი ბიზნესმენები, თავის მხრივ, კონკურენტუნარიანობის მიზნით ცდილობდნენ თავიანთი პროდუქციის ხარისხი ეეკ-ის სტანდარტების შესაბამისობაში მოეყვანათ და გაეყიდათ ადგილობრივ ბაზრებზე, მაგრამ ამჟამად ევროპულ ბაზრებზეც არის სომხური ბრენდები.
„რადგან ერთ-ორ დღეში ეკონომიკის დივერსიფიკაცია შეუძლებელია, ევროპულმა მხარემ ხელი უნდა შეუწყოს სომხეთის ეკონომიკური პროდუქტიული პოტენციალის გაზრდას, მის ხარისხობრივ მოთხოვნებთან შესაბამისობაში მოყვანას, რათა ჩვენს პროდუქტს ჰქონდეს გარკვეული კონკურენტუნარიანობა დასავლეთის ბაზრებზე. როგორც. ჩვენ ვნახეთ, რომ სომხეთი მტკიცედ მიჰყვება უსაფრთხოების დივერსიფიკაციის გზას, შესაბამისად, მეორე ნაბიჯით ის რეალურად ახორციელებს ეკონომიკურ დივერსიფიკაციას. ამ თვალსაზრისით, 5 აპრილის სამმხრივ განცხადებას სავარაუდოდ ეკონომიკური კომპონენტიც ექნება. ეკონომიკური დივერსიფიკაცია შესაძლებელია რამდენიმე წელიწადში ჩვენი ბაზრის ურთიერთმიღებულ და ცნობად სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოყვანით, თუ ყველაფერი იმ სცენარით და ლოგიკით წარიმართება, რომლითაც დღეს ვხელმძღვანელობთ“, – განაცხადა პოლიტოლოგმა.
ორდუხანიანის თქმით, ევროკავშირის ქვეყნებთან ვიზალიბერალიზაციის საკითხი ძალიან მნიშვნელოვანია, მაგრამ არის პრობლემები აზერბაიჯანთან მოუგვარებელი კონფლიქტის არსებობის გამო, რაც თავის მხრივ ქმნის ევროკავშირის სტაბილურად განვითარებულ ქვეყნებში მიგრაციის პოტენციალს. „ეს არის მიზეზი, რომ ევროკავშირი დაინტერესებულია, რომ აღნიშნული კონფლიქტი ძალიან სწრაფად მოგვარდეს ორმხრივად აღიარებული და მისაღები პრინციპებით. შესაძლო სამშვიდობო ხელშეკრულების ხელმოწერის შემდეგ სომხეთის მოქალაქეებისთვის ვიზების ლიბერალიზაცია ბევრად უფრო რეალური გახდება“, – დაასკვნა ჩვენმა თანამოსაუბრემ.
